سیدمحمد نوربخش

جنسیت: مرد
نام پدر: عبدالله
تولد و وفات: (۷۹۵ -۸۶۹) قمری
محل تولد: ایران - خراسان - قائن
شهرت علمی و فرهنگی: متکلم ، صوفی ، عارف و شاعر
معروف به سیدمحمد نوربخش. از مشاهیر و عرفا و صوفیه است و نسبت او به هفده واسطه به امام موسی کاظم (ع) می‌رسد و سلسلهٔ نوربخشیه به او منسوب است. پدرش در قطیف به دنیا آمد و مولد جدش لحسا بود به‌همین دلیل نوربخش گاهی در شعر لحسوی تخلص می‌کرد. پدر او به خراسان رفت و در قاین سکنی گزید و سیدمحمد در آنجا به دنیا آمد. نوربخش از شاگردان احمد بن فهد حلی بود. در تصوف از خواجه سحاق ختلانی تربیت یافت و از دست خواجه خرقه پوشید و عهده‌دار مسند ارشاد و پیر خانقاه و ملقب به نوربخش شد. سپس به ختلان رفت و به دعوی مهدویت و خلافت برخاست ، اما بزودی دستگیر شد و طرفدارانش به دستور شاهرح میرزای تیموری به قتل رسیدند. خود او نیز مدتی در زندان به سر برد و سپس به خراسان و فارس فرستاده شد. در شیراز ابراهیم سلطان ، پسر شاهرخ ، وی را آزاد کرد. چندی بعد او به کردستان رفت و دوباره شروع به دعوت مردم نمود و باز گرفتار گماشنگان شاهرخ گردید و به حکم شاهرخ ، در هرات به منبر رفت و از دعوی خویش تبری کرد. پس از مرگ شاهرخ مجدداً در پی نشر عقاید خود در آذربایجان و شروان و گیلان سفر کرد و نهایتاً در قریهٔ سولقان ، از توابع ری ، سکنی گزید و آنجا مزرعه و آبادی احداث کرد و در همان دیار از دنیا رفت و مدفن شد. بعضی از تذکره‌ها فوت او را در قریهٔ نفیس ، از توابع قاین ، می‌دانند. بعد از مرگ وی پسرش ، شاه قاسم فیض بخش ، خلیفه و جانشین او شد و نوربخشیه تا اوایل عصر صفویه فعالیت داشتند. از آثارش: "انسان‌نامه"؛ "رسالهٔ‌العتقادیه"؛ رسالهٔ "الفقه‌الحوط"؛ "شجره" ، در ذکر مشایخ عرفان؛ منظومهٔ تفسیر "شوره‌الحشر"؛ "دیوان" شعر.

منبع : مطالب ارسالی