یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا


سوگ‌ها و عزاهای عمومی و خصوصی ، استان سیستان وبلوچستان


مردم سیستان و بلوچستان پیرو دین مبین اسلام هستند. در سیستان بیشتر مردم شیعه اثنی عشری و عده‌ای نیز مذهب تسنن (حنفی) دارند، ولی در بلوچستان بیش‌تر مردم دارای مذهب سنی حنفی هستند.
برگزاری سوگ‌ها و عزاهای عمومی در بین اهل تسنن و تشیع همچون سایر نقاط كشور صورت می‌گیرد، ولی به عزاداری‌های خصوصی اهمیت خاصی می‌دهند. این اهمیت نشانه الفت و همبستگی عمیقی است كه در میان مردم سیستان و بلوچستان وجود دارد. موقعی كه كسی مریض می‌شود همه بستگان و همسایگان برای دیدن بیمار می‌روند. این عیادت را اصطلاحاً «پرسه» می‌گویند. در مجلس پرسه معمولاً پیرمردها قصه‌ای برای دیگران نقل می‌كنند و از مهمانان با چای و قلیان پذیرائی می‌شود.
اگر بیمار بهبود نیافت و فوت كرد، مجلس پرسه به مجلس عزا و سوگواری مبدل می‌شود. حاضرین به گریه و زاری می‌پردازند، مراسم تدفین برپا می‌شود. اگر متوفی زن باشد او را زن و اگر مرد باشد او را مرد غسل می‌دهد. پس از غسل، متوفی را در كفن می‌پیچند و آخوند محل (مولوی) و مردم بر میت نماز می‌خوانند. سپس متوفی را در تابوت قرار می‌‌دهند و به گورستان حمل می‌‌نمایند. موقعی كه تابوت به گورستان نزدیك شد، مردمی كه در گورستان جمع شده‌اند به احترام متوفی به استقبال جنازه می‌روند. جنازه را در گور قرار می‌دهند. یكی از نزدیكان متوفی صورت میت را باز می‌كند و اجازه می‌دهد همگان برای آخرین بار او را ببینند. پس از آن روی مرده را می‌پوشانند و قبر را با خاك پر می‌كنند، آنگاه مقداری خرما به حاضران احسان می‌شود كه خوردن آن را ثواب می‌دانند. پس از این مرحله همه حاضرین به خانه متوفی باز می‌گردند و پس از خوردن چای و كشیدن قلیان و خواندن فاتحه متفرق شده و به خانه‌های خود می‌روند.
معمولاً بستگان متوفی افرادی را كه در مراسم تدفین حضور داشتند به نهار دعوت می‌كنند و نزدیك‌ترین فرد متوفی به مدت سه روز در خانه می‌ماند. در این مدت جهت تسلای خاطر او به دیدنش می‌روند. روز سوم نیز به عمل خیر طبخ و احسان غذا می‌پردازند. در روز چهارم اهالی را برای صرف ناهار دعوت می‌كنند و برای آمرزش روح متوفی فاتحه می‌خوانند و صلوات می‌فرستند. پس از گذشت یك سال از تاریخ فوت، همگان را به ناهار دعوت می‌كنند و پس از صرف ناهار فاتحه می‌خوانند و صلوات می‌فرستند و متفرق می‌شوند. بدین ترتیب آخرین احترام نسبت به فرد فوت شده به عمل می‌آید.