نشانگان ساختمان‌بیمار

نشانگان ساختمان بیمار (SBS) به حالتی گفته می‌شود كه كاركنان در یك ساختمان خاص علایمی‌را نشان می‌دهند كه به نظر با ساعات حضورشان در آن ساختمان ارتباط دارد.
‌ اغلب روزهای كاری سرم درد می‌كند و كسل و بی‌حوصله‌ام، تا وقتی سر كارم حالم خوب نیست و احساس خوبی‌ندارم اما به محض تمام شدن ساعات كار و بیرون آمدن از ساختمان اداره حالم بهتر می‌شود طوری كه وقتی به خانه می‌رسم، بعد از كمی‌ استراحت به‌طور كلی سردردم برطرف می‌شود و تازه سرحال می‌شوم.
اگر شما هم این حالات را دارید بهتر است بدانید داشتن این حالت به این معنی نیست كه شما نسبت به كارتان، همكاران یا خدایی نكرده مدیرتان حساسیت دارید بلكه ممكن است با یك خطر بهداشتی در محیط كار به نام (نشانگان ساختمان بیمار)مواجه باشید. این‌بار می‌خواهیم درباره این‌خطر شغلی بیشتر بدانیم و راه‌های كاهش و یا رفع این مشكل را بررسی كنیم.
● نشانگان ساختمان بیمار چیست؟
نشانگان ساختمان بیمار )SBS(‌ به حالتی گفته می‌شود كه كاركنان در یك ساختمان خاص علایمی‌را نشان می‌دهند كه به نظر با ساعات حضورشان در آن ساختمان ارتباط دارد. یعنی هر چه بیشتر در ساختمان بمانند علایم شدید‌تر می‌شود و بعد از ‌ترك محل، حال آنها رو به بهبودی می‌رود و بعد از گذشت چند ساعت علایم برطرف می‌شود.
● آمارها چه می‌گویند؟
به گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۳۰ درصد ساختمان‌های اداری در سراسر جهان دچاراین مشكل هستند و ۱۰ تا ۳۰ درصد بیماری‌ها و مشكلات بهداشتی كاركنان این ساختمان‌ها با تهویه نامناسب و كیفیت پایین هوای محیط داخل ساختمان ارتباط دارد.
موسسه ملی‌ ایمنی و بهداشت آمریكا در طول یك هفته ۳۰۰۰ تماس تلفنی درباره آلودگی هوای محیط كار دریافت كرده است؛ ۹۰ درصد این تماس‌ها مربوط به كاركنانی بوده كه از هوای آلوده و تهویه نامناسب محل كارشان شكایت داشته‌اند و بازرسی از ساختمان محل كارشان را درخواست كرده‌اند.
● از كجا بدانیم دچار نشانگان ساختمان بیمار شده‌ایم؟
سردرد، حالت تهوع، خستگی، خشكی و خارش پوست، گلودرد، گرفتگی بینی، نداشتن تمركز، خواب‌آلودگی و حساسیت به بو از علایم این عارضه هستند. البته این علایم در بسیاری از بیماری‌ها وجود دارد و همین تشخیص این عارضه را مشكل می‌كند اما بدانید اگر علایم شما با ‌تر ك كردن ساختمان و در زمان‌هایی كه شما در ساختمان نیستید برطرف می‌شود، احتمالا این ساختمان است كه بیمار است نه شما!
● چه كنیم كه دچار این نشانگان نشویم؟
طبق قانون، كارفرمایان و صاحبان صنایع و مشاغل وظیفه دارند كاركنان را در برابر حوادث شغلی و شرایط نامناسب بهداشتی از جمله همین نشانگان ساختمان بیمار محافظت كنند. اگر احساس می‌كنید علایم و بیماری شما به نشانگان ساختمان بیمار مربوط است با مسئولین مربوط تماس بگیرید و این موضوع را با آنها در میان بگذارید تا هر چه سریع‌تر نسبت به رفع آن اقدام كنند. ساختمان‌هایی كه به طور مرتب نظافت شده و به صورت دوره‌ای و منظم تعمیرات لازم در آنها انجام می‌شود و همچنین سیستم تهویه مناسبی‌دارند كمتر دچار این مشكل می‌شوند.
اما كارهایی هست كه خودتان هم می‌توانید انجام دهید، مثلا یك گلدان در نزدیكی میز كارتان بگذارید. گیاهان با آزاد كردن اكسیژن و جذب دی اكسید كربن هوای محل كارتان را به‌طور طبیعی تصفیه می‌كنند.
▪ یكی دو بار در روز پنجره‌ها را باز كنید و اجازه بدهید هوای تازه در اتاق جریان پیدا كند و آلودگی‌ها بیرون بروند.
▪ یادتان باشد هر فردی كه در یك ساختمان اداری كار می‌كند، ممكن است در معرض خطر باشد و آگاه بودن و كسب اطلاعات درباره نشانگان ساختمان بیمار اولین قدم در پیدا كردن راه حل و تلاش برای حفظ سلامت شما و همكارانتان است.‌
● آیا من در یك ساختمان بیمار كار می كنم؟
به نظر می‌رسد نشانگان ساختمان بیمار در اثر مجموعه‌ای از عوامل به وجود بیاید:
▪ اغلب عوارض این بیماری در كاركنان ساختمان‌ها و اداره‌هایی دیده می‌شود كه در و پنجره‌های آنها معمولا بسته است و هوا در آنها جریان ندارد. اگر تنها منبع تهویه هوای محل كار سیستم‌های تهویه مطبوع و توا‡م با سیستم‌های گرمایشی یا سرمایشی باشد، در این صورت ممكن است تهویه كافی انجام نشود و آلودگی‌ها به طور كامل به بیرون هدایت نشوند و داخل ساختمان باقی بمانند.
▪ عامل دیگر می‌تواند آلودگی‌ها و مواد شیمیایی باشد كه به مرور زمان و به آرامی‌ در محل كار پخش می‌شوند. این آلودگی‌ها ممكن است از چسب‌ها، حلال‌ها، فوم موجود در لایه صندلی، كاغذهای كپی، مواد شوینده و پاك كننده و رنگ‌ها و مواد شیمیایی روی وسایل چوبی ‌در محل كار پخش شوند.
▪ سیگار و استعمال دخانیات در محیط‌های بسته از جمله ساختمان‌های اداری به میزان زیادی كیفیت هوای داخل ساختمان را كم می‌كند.
▪ گاهی اوقات هم ممكن است آلودگی‌هایی كه از بیرون به محل كار وارد می‌شوند، موجب كاهش كیفیت هوای داخل ساختمان شوند، كه این حالت معمولا در ساختمان‌ها و ادارات واقع در نقاطی كه آلودگی هوا شدید‌تر است، بیشتر دیده می‌شود.
▪ از سایر عواملی كه ممكن است موجب ‌ایجاد این نشانگان شوند، می‌توان به تغییرات و نوسانات دمای داخل ساختمان، درجه حرارت خیلی بالا یا خیلی پایین، رطوبت نامناسب، سر و صدا، روشنایی كم و نامناسب، استفاده از بخاری‌های بدون دودكش و كمبود اكسیژن هوای محل كار اشاره كرد..

فرزانه فولادبند

منبع : روزنامه سلامت