۱۹ خرداد ـ ۹ ژوئن ـ روزی که سپهبد «شهربراز» ژنرال مشهور ایران جان خود را از دست داد

نهم ژوئن سال ۶۳۰ میلادی سپهبد شهربراز (شهروراز) ژنرال مشهور ایرانی و فاتح مصر در شهر تیسفون كشته شد. وی پس از مرگ مرموز (احیانا قتل) اردشیر سوم شاه ۹ ساله ایران عملا به مدت ۴۴ روز امور سلطنت ایران را به دست گرفته بود تا امپراتوری ما را از خطر اضمحلال برهاند. این ژنرال بود كه اورشلیم و دمشق را از روم پس گرفته، صلیبی را كه مسیح بر آن مصلوب شده بود به تیسفون (مدائن) منتقل كرده، مصر را متصرف شده و در اسكندریه، پادگان ایرانی را ساخته و مقام اداری گمارده بود. محبوبیت این ژنرال در جامعه ایران آن زمان باعث تحریك احساس بخل و حسد خسرو پرویز (شاه وقت) نسبت به او شده بود و نقشه بركناری، تبعید حتی قتلش را كشیده بود كه این خبر در جریان جنگ ایران با ارتش هراكلیوس امپراتور روم شرقی به گوش او رسید و وی را سست كرد و بعدا تا پایان كار خسرو پرویز عملا خود را منزوی ساخت.
پس از قتل خسرو پرویز و پایان حكومت قباد دوم جانشین او، بزرگان كشور با این شرط با پادشاهی پسر هفت ساله قباد دوم موافقت كردند كه شهربراز نایب السلطنه شود و او پذیرفت. شهربراز با هراكلیوس صلح كرد ولی خیلی زود متوجه شد كه كشور دچار بی نظمی و در آستانه هرج و مرج كامل است و هر صاحب قدرت، خودسرانه اجرای مقررات را به دست گرفته است و مسئله راه حلی جز توسل به روش نظامی (انجام مقررات، بی چون و چرا) ندارد و از بزرگان كشور خواست كه قدرت را به طور كامل تا زمانی كه مسائل حل شوند به او بسپارند كه بزرگان چون منافع خود را در خطر دیدند زیر بار نرفتند. اندكی بعد، شاه خردسال كه نام اردشیر سوم بر او گذارده بشده بود درگذشت و شهربراز قدرت كامل را به دست گرفت كه بزرگان شایع كردند كه او اردشیر خردسال را كشته است (برخی از مورخان رومی این اتهام را تایید كرده و شهربراز را عامل مرگ اردشیر نوشته اند). این شایعه مردم و برخی از افسران جزء ارتش را خشمگین كرد و در یك فرصت مناسب در نهم ژوئن شهربراز را از میان برداشتند و با قتل شهربراز سقوط امپراتوری ساسانیان تسریع شد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز