جایگاه نمایش سنتی در تئاتر معاصر ایران

نویسنده : شیرژیان - فریده
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۱/۰۵/۰۹
رده دیویی : ۸fa۲.۰۰۹
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۹۲
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۵۰۰
شابک : ۹۶۴-۷۲۱۱-۵۴-۶

نگارنده در این پژوهش, با هدف شناسایی عناصر و اصول نمایش سنتی ایران (نقالی, معرکه‌گیری, نمایش‌های عروسکی, نمایش‌های شادی‌آور, و تعزیه) بر آن است چگونگی نفوذ و تاثیر این عناصر را در اصول نمایش‌نامه نویسی معاصر نشان دهد و این فرضیه را به اثبات برساند که 'نمایش‌های سنتی اگرچه امروز مانند گذشته با همان کیفیت و ویژگی اجرا نمی‌شوند ;اما توانسته‌اند در آثار گروهی از نمایش‌نامه نویسان معاصر نفوذ یابند و از این طریق به حیات خویش ادامه دهند .'به همین سبب بحث آغازین کتاب درباره نمایش‌های سنتی ایران است که در پی آن سیر تاریخی نمایش‌نامه نویسی در ایران بررسی می‌گردد ; سپس در بخش اصلی کتاب, انعکاس نمایش‌های سنتی در آثار هفت نمایش‌نامه نویس معاصر ایران, در قالب دوازده اثر, نشان داده می‌شود که عبارت‌اند از : 'حسن مقدم :جعفرخان از فرنگ آمده', 'ذبیح بهروز :جیجک علیشاه', 'علی نصیریان :افعی طلایی, بلبل سرگشته, و بنگاه تئاترال', 'بهرام بیضایی : چهار صندوق, مرگ یزدگرد, و غروب در دیاری غریب', 'ناصر ایرانی :ما را مس کنید', 'داوود میرباقری :معرکه در معرکه, و عشق‌آباد 'و 'حمید امجد : پستوخانه .'نویسنده در پایان چنین نتیجه می‌گیرد که حرکت چهار نویسنده حسن مقدم, ذبیح بهروز, علی نصیریان و بهرام بیضایی) از نمایش سنتی به سوی تئاتر ملی, موثر, مفید و کارساز بوده و سیر صعودی داشته است .ویژگی مشترک این چهار نویسنده آن است که فرصت و امکان تماشای نمونه‌های اصیل حداقل یکی از نمایش‌های سنتی ایران را داشته‌اند .اما با منسوخ شدن و استمرار نیافتن شکل‌های اولیه نمایش‌های سنتی, همچنین قوت گرفتن مکاتب و سبک‌های گوناگون تئاتر غرب در ایران, و نیز جدی تلقی نشدن هنر نمایش‌نامه نویسی, پویایی رو به رشد در آثار نویسندگان نسل نو (نظیر میرباقری و امجد) علی‌رغم کوششی که صورت گرفته متوقف مانده است .