مسافری غیرمنتظره از «دو»ی ۲۰۰ متر

حالا «اوساین بولت» جوان، رکورددار «دو»ی ۱۰۰ متر مردان جهان است. او هفته پیش در تورنمنت گراندپری دوومیدانی ریبوک در شهر نیویورک امریکا، انگار از چله کمانی که وی را از درون گمنامی به دل شهرت پرت کرده باشد، به پرواز در آمد و رکورد خیره کننده و جدید ۹‎/۷۲ ثانیه را به ثبت رساند. این دونده جامائیکایی از این طریق حد نصاب جهانی هموطن مشهورترش آسافا پاول را دوصدم ثانیه بهبود بخشید و در سال المپیک و در فاصله کمتر از دو ماه تا شروع آن رقابت ها در یک چشم به هم زدن تبدیل به امیددار جدی کسب طلای المپیک پکن شد و این هم از اتفاقات غیرقابل پیش بینی و بدیعی است که معمولاً گاه به گاه در سال برپایی المپیک شکل می گیرد.
● برای سنجش سرعت
آنچه به رکورد شکنی اوساین بولت حالت جالب تری می بخشد، این است که او اصولاً متخصص «دو»ی ۱۰۰ متر نیست و رشته تخصصی اش ۲۰۰ متر و دیگر ماده مورد توجهش ۴۰۰ متر است و اگر در نیویورک در ۱۰۰ متر شرکت کرد، برای سنجش میزان سرعت خود و چگونگی به کار گیری آن در مسافتی طولانی تر و چک کردن آن در قالب هایی آشناتر برای خودش بود. با این حال او از دو هفته پیش از تورنمنت ریبوک نیز پی برده بود که در ۱۰۰ متر تحولات و خبرهای جالبی برای او در راه است، زیرا در تورنمنتی دیگر ۱۰۰ متر را در ۹‎/۷۶ ثانیه دویده و به ۲ صدم ثانیه ای رکورد جهانی آسافا پاول رسیده بود.
به رغم آن درخشش جالب، بولت خیال حضور در «دو»ی ۱۰۰ متر المپیک پکن را نداشت و این از دستور کار او خارج بود. تا این که اتفاق تورنمنت نیویورک افتاد و او حالا به شکل دیگری به ماجرا نگاه می کند و حضور در المپیک را یک احتمال قوی می داند. خودش در پیشواز میدان مهمی که پیش روی اوست، می گوید: «صرف داشتن رکورد جهانی کافی نیست. چه فایده که من حدنصاب های جهانی را در اختیار گیرم اما مدال المپیک به من نرسد بنابراین باید به سمت دومی خیز بردارم.»
● از عجایب
حتی قد بسیار بلند و هیکل لاغر بولت نیز با ویژگی های ۱۰۰ متر همخوانی ندارد زیرا کسانی را بیشتر برای این رشته مناسب می دانند که قدشان از یک حد معین (حداکثر ۱‎/۸۵ متر) فراتر نرود و بدنی ورزیده تر و قدری عضلانی تر داشته باشند و این که چطور بولت با بیش از ۱‎/۹۰ متر قد و بدنی لاغر و فاقد عضلات چشمگیر از عهده این کار برآمده، نیز به نوبه خود از عجایب و از نکات غریب مرتبط با رکوردشکنی اوست. با این حال بولت که در نیویورک با تایسون گای قهرمان جهان در دوی ۱۰۰ متر و دارنده ۳ مدال زرین مسابقات جهانی ۲۰۰۷ مصاف می داد، از همان اواسط مسیر از این دونده ۲۷ ساله فاصله قابل توجهی گرفت و در اواخر مسیر او را به کلی منکوب و مغلوب کرد و گای فقط با ۹‎/۸۵ ثانیه به رتبه دوم رسید. گای بعداً گفت: «این مسابقه نشان داد بولت به جایگاهی بسیار رفیع تر از سایرین و منجمله خود من در «دو»ی۱۰۰ متر رسیده و من باید کوششی بزرگ را به کار گیرم تا بتوانم این فاصله را پر کنم. به خاطر این نمایش بزرگ باید کلاهم را به احترام بولت از سر بردارم. امروز، روز او بود و هیچ کس نمی توانست با وی برابری کند ولی شاید روزی دیگر او این طور ندود.»
با این حال بولت در نیویورک طوری دوید که کمتر کسی به فکر روزهای دیگر افتاد و همان نمایش برای تبدیل شدن وی به «قدرت» اول مورد توجه ترین ماده ورزش «دوومیدانی» کفایت کرده است، هر چند عقل سلیم حکم می کند که کارایی او در تورنمنت های دیگر نیز محک زده شود. بولت ۲۱ ساله بعد از کار بزرگش در نیویورک، پرچم جامائیکا را سردست گرفت و به سمت جایگاه های محل استقرار هموطنانش در استادیوم نیویورک دوید و برای آنها دست تکان داد. بولت بعداً گفت: «این واقعه چه برای من و چه هموطنانم جای حیرت داشت، هیچ کدام فکر نمی کردیم این طور شود. یک لحظه چشم باز کردم و با نگاهی به اسکرین ورزشگاه متوجه شدم که رکوردشکنی برایم امکانپذیر است و دیگر نمی شد از آن فرصت گذشت.»
● پیچ ها و بلوک استارت
اوجگیری بولت هم قابل پیش بینی و واقعه ای منطقی بوده و هم عجیب. منطقی از این رو که به خاطر استعداد شگرف اش از مدت ها پیش درباره استعداد فراوان و ظرفیت غیرمتعارف وی صحبت و رایزنی می شد و عجیب از این بابت که قد بلند و متد دویدن و وزن کم وی، همانطور که قبلاً گفتیم نه یک دونده ۱۰۰ متر بسیار مجرب بلکه فردی مناسب برای دوهای ۲۰۰ و ۴۰۰ متر را گواهی می داد و وی را فاقد توانایی های کلاسیک و «عرف و عادت شده» در ۱۰۰ متر به تصویر می کشید. او با آن قد و فرم بهتر می تواند خودش را با پیچ موجود در ۲۰۰ متر و یا دو بار پیچ خوردن در ۴۰۰ متر وفق بدهد و هنوز هم بسیارند کسانی که ۲۰۰ متر را برای او ایده آل ترین هدف و مقصد می انگارند. این صفات حتی برای ۴۰۰ متر هم که بولت به اندازه ۲۰۰ متر دوست نمی دارد، مناسب تر است.
مانند بسیاری از افراد که به «دو»ی ۱۰۰ متر کوچ می کنند، یک بحث مهم و خطیر چگونگی خارج شدن از بلوک استارت و شروع این «دو» است و به رغم رکوردشکنی خارق العاده در نیویورک او معترف است که هنوز در این خصوص ایراد دارد و نمی داند از عهده آن چگونه برآید. با این وجود استارت بولت در نیویورک به قدری خوب بود که گای می گوید با یک نگاه به وی متوجه شد که کار تمام است و به بولت نخواهد رسید. دونده آمریکایی می افزاید: «ریتم سرعت من و او برابر نشان می داد، با این تفاوت که او به قد بلند و پاهای کشیده ترش قدم های بلندتری نسبت به من برمی دارد و این چیزی نیست که از من کاری در ارتباط با آن برآید و با آن بساط مشخص بود که وی با هر گامش حجم و گستره بیشتری را پوشش می داد و فزون تر از من به پیش می رفت.»
● جامائیکا به جای امریکا
طی سال های متمادی همیشه از اهمیت رقابت های انتخابی تیم ملی دوومیدانی امریکا برای شرکت در المپیک ها یاد شده و این به سبب تعدد دونده های مجرب «دو»ی ۱۰۰ متر در این کشور است و به همین سبب سه نفری که از امریکا برای این رشته به المپیک ها آمده اند، معمولاً شانس داران مدال بوده اند. امسال برخلاف چنان عرف و عادتی نگاه ها به مسابقات انتخابی تیم ملی دوومیدانی جامائیکا خواهد بود که اواخر تیرماه برگزار خواهد شد و در آنجاست که بولت و پاول رکوردداران فعلی و سابق این «دو» دوئل می کنند. پاول که رکورد جهانی ۹‎/۷۴ ثانیه ای خود را شهریورماه سال پیش در ریه تی ایتالیا برجای نهاده بود، از ناراحتی قفسه سینه رنج می برده، اما اخیراً تمریناتش را از سر گرفته و مشکلی برای حضور در مسابقات فوق و به تبع آن المپیک ندارد.
پیش بینی گای این است که با رویارویی او با دو دونده جامائیکایی در المپیک و دو سه تورنمنت دیگر در قبل و بعد از «پکن» بعید است که رکورد محیرالعقول جدید بولت حداقل یک بار دیگر در ادامه سال جاری شکسته نشود و کمتر می توان این استدلال و گمان را رد کرد.

وصال روحانی‎
منبع: Newyork Times

منبع : روزنامه ایران