۱۶ فوریه ۹۲۳ ـ روزی که طبری مورخ بزرگ ایرانی درگذشت

ابوجعفر محمد جریر طبری مولف تاریخ ۱۶ جلدی «اخبار الرسل والملوک» ۱۶ فوریه ۹۲۳ میلادی ( ۳۰۱ خورشیدی ) از این دنیا رفت. اثر مهم او به « تاریخ طبری » معروف است. محمد جریر از مردم طبرستان ( مازندران ) بود که علاوه برتاریخ بسیار مفصل خود ، چند تالیف و تفسیر دیگر هم دارد . در آن زمان ، همانند اروپا که تا قرون جدید کتابهای فلسفی ، تاریخ و علوم به زبان لاتین ( زبان کلیسا ) تالیف می شد تا در همه سرزمین های مسیحی خواننده داشته باشد ؛ نویسنگان ایرانی هم این قبیل کتابها را به عربی می نوشتند تا در سراسر جهان اسلامی انتشار یابد و خوانده شود . بنابر این، محمد جریر هم تالیف خود « اخبار الرسل والملوک » و « الامم والملوک » را به عربی نوشت که به دستور منصور سامانی ، وزیر وی ابوعلی محمد بلعمی آن را به فارسی برگردانید که نثری روان ، ساده و دلنشین است. طبری آغاز قیام ایرانیان برای تامین استقلال وطن را شاهد بود.
محمد جریر در مقدمه تالیف خود نوشته است که هدف او از این کار پر زحمت ؛ خبر رساندن و آگاهی دادن از حوادث ایام ملوک ، پیمبران ، و خلیفگان از آغاز خلقت است و کارهایشان را بگویم تا کوتهی آنان روشن شود. وی در این مقدمه نوشته است که آن چه را که آورده از قول راویان و ناقلان است و از او نیست و درستی آنها را جز آن چه که در زمان خودش و یا نزدیک به عصر خودش بوده تضمین نمی کند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز