زنان سایه / مامورین مخفی زن Les Femmes de lombre

▪ کارگردان: ژان پل سالومه.
▪ فیلمنامه: ژان پل سالومه، لوران واشو.
▪ موسیقی: برونو کولا.
▪ مدیر فیلمبرداری: پاسکال ریادو.
▪ تدوین: ماری پی یر رنو.
▪ طراح صحنه: فرانسوا دوپرتوا.
▪ بازیگران: سوفی مارسو[لوئیز دفونتن]، ژولی دپاردیو[ژان فوسیه]، مری گیلیان[سوزی دپره]، دبرا فرانسوا[گایل لمونش]، موریتز بلیبرتو[کلنل کارل هیندریش]، مایا سانسا[ماریا لوزاتو]، ژولین بوآسلیه[پی یر دفونتن]، ونسان روتیه[ادی]، وولکر بروخ[ستوان بکر]، رابین رنوچی[ملکیور]، کالین دیوید ریس[کلنل موریس بوکمستر]، زاویه بیووآ[شارل گرانویل].
▪ ١١٦ و ١٢٠ دقیقه.
▪ محصول ٢٠٠٨ فرانسه.
▪ نام دیگر: Female Agents.
▪ ژانر: درام، تاریخی.
لوئیز دفونتن از اعضای برجسته نهضت مقاومت فرانسه، بعد از کشته شدن همسرش در برابر چشمانش طی یک ماموریت، به لندن گریخته و برای خدمت در واحد ویژه عملیاتی موسوم یه SOE که زیر نظر چرچیل اداره می شود، برگزیده می شود. او و برادرش پی یر توسط بوکمستر فرمانده SOE بلافاصله برای انجام ماموریتی سخت در پشت خطوط دشمن انتخاب می شود.
آنها باید زمین شناسی انگلیسی را که به چنگ نازی ها افناده نجات دهد، چون وی در حال بررسی سواحل نرماندی در شمال فرانسه برای اجرای نقشه بزرگ متفقین علیه نازی ها بوده که بعدها به حمله ششم ژوئن با D-Day معروف شد. زمین شناس هنوز شروع به حرف زدن نکرده، ولی وقتی نیز برای تلف کردن وجود ندارد. لوئیز سریعاً دست به انتخاب چند مامور دیگر برای همراهی در این کار می شود. او سه زن فرانسوی دیگر را که هر کدام سابقه خلافکاری دارند، یافته و با وعده بخشودگی کامل آنها را با خود همراه می کند.
این افراد عبارتند از سوزی رقصنده و نمایشگر زیبا، گایال شیمیست و متخصص کار با مواد منفجره و ژان که در گذشته روسپی بوده و در قتل با خونسردی شهرت دارد. آنها با چتر در نرماندی پیاده می شود و به ماریا مسئول بی سیم و ایتالیایی یهودی تبار و آخرین عضو تیم شان می پیوندند. لوئیز و افرادش موفق می شوند ماموریت را با نفوذ در بیمارستان و فراری دادن زمین شناس با موفقیت به پایان برسانند. اما بوکمستر ماموریت تازه ای به آنها می دهد که ابتدا با مخالف همه اعضای تیم روبرو می شود. آنها باید به پاریس رفته و کلنل هیندریش فرمانده ضد اطلاعات آلمان ها را درباره فرود متفقین در نرماندی اطلاعاتی کسب کرده، از میان بردارند. ماموریتی که به قیمت جان اغلب شان تمام خواهد شد...
● چرا باید دید؟
سینمای فرانسه بر خلاف کشورهای اروپای شرقی خیلی دیر به یاد ادای دین به نهضت مقاومت کشورش در سال های جنگ جهانی دوم افتاد. دلیل این کار شاید اشغال کشور و همکاری مارشال پتن و بسیاری از فرانسویان با نازی ها بود که این مقاومت را کم رنگ جلوه می داد.
البته نباید فراموش کرد که نیروهای فرانسه در مقابله با آلمان ها به راحتی تسلیم شدند و آلمانی های اشغال گر نیز کوشیدند تا کمترین صدمات را به این مهد هنر و تمدن وارد کنند. سینمای فرانسه چند دهه بعد به سراغ نهضت مقاومت ملی رفت و به دلیل رشد چشمگیر حضور زنان در عرصه فعالیت های اجتماعی همزمان با آغاز جنگ، اولین قهرمان هایش را نیز از میان زن ها برگزید. لوسی اوبراک(١٩٩٧) ساخته کلود بری یکی از برجسته ترین ها بود که ماجرای نجات ریموند اوبراک و ١٣ عضو دیگر نهضت مقاومت از چنگ گشتاپو به دست لوسی همسر ریموند روایت می کرد.
زنان سایه یا مامورین مخفی زن در ابعادی گسترده به ماجرای ٥ زن و عملیاتی می پردازد که رابطه ای مستقیم با سرنوشت سازترین عملیات متفقین دارد که به شکست نازی ها منجر شد. فیلمی که به گفته سازندگانش بر اساس زندگی واقعی Lise Villameur رزمنده نهضت مقاومت فرانسه ساخته شده که به تازگی درگذشت.
سازنده این فیلم بر خلاف کلود بری که سابقه ای خوش در تولید فیلم های بزرگ و حماسی دارد، سازنده فیلم های اکشن یا جنایی است. ژان پل سالومه متولد ١٩٦٠ است. از اواخر دهه ١٩٨٠ با مدیریت تولید وارد سینما شده و در ١٩٩١ با نوشتن فیلمنامه جنایت در باغ و ساخت آن برای تلویزیون شروع به فیلمسازی کرده است.
اولین فیلم سینمایی او با نام دختران مسلح برنده جایزه ویژه داوران از جشنواره فیلم های پلیسی کنیاک- نشان از تمایل وی به گونه جنایی و خلق هیجان داشت که آنها را در کارهای بعدی دنبال کرد. تماشاگر غیر فرانسوی او را چند سال قبل با بلفگور: شبح لوور(٢٠٠١) کشف کرد. یک فیلم مهیج با مایه های ترسناک و رازآمیز که برای راهیابی سینمای تجاری فرانسه به بازارهای بین المللی تولید شده بود. موفقیت بلفگور سبب شد تا سالومه سه سال بعد فیلم بلند پروازانه آرسن لوپن را مقابل دوربین ببرد که با بودجه ٢٣ میلیون دلاریش یکی از گران ترین محصولات سینمای فرانسه تا آن زمان بود. آرسن لوپن نه فقط سالومه بلکه بازیگر اصلی آن رومن دوریس را نیز به شهرتی جهانی رساند. اینک پس از چهار سال وقفه، سالومه با یک فیلم جاسوسی/جنگی پر خرج به صحنه بازگشته که بازیگر اصلی زن بلفگور در نقش اصلی آن ظاهر شده است.
زنان سایه که با برخورد مثبت منتقدان فرانسوی مواجه شده، ظاهری به شدت آشنا دارد. اگر بیننده فیلم های پارتیزانی متعلق به دوره جنگ جهانی دوم باشید با گروه ناجور یا خلافکاری که در ازای بخشودگی برای انجام ماموریتی مرگبار انتخاب یا داوطلب می شوند آشنا هستید. شاید بشود ١٢ مرد خبیث رابرت آلدریچ را پدر معنوی همه این فیلم ها دانست که اینک یکی از فیلم های محبوب این گونه است. اما برای زنان سایه اصرار دارد که بر پایه واقعیت ساخته شده، وجود چنین شباهت هایی آن را تبدیل به یک فیلم اکشن/جنگی و جاسوسی قدیمی می کند.
از طرف دیگر می شود آن را ادامه بر دختران مسلح خود سالومه دانست که گویا بخشی از تاریخ کشورش فقط بهانه ای برای خلق هیجان در فیلمی با قهرمانان محوری مونث بوده است. البته نباد منکر چیره دستی سالومه در ساخت و پرداخت صحنه های درگیری شد که با همان اولین سکانس-کشته شدن شوهر دفونتن به چشم می آید. درام واقعی فیلم نیز در اطراف همین شخصیت شکل می گیرد که ابتدا شوهر را در برابر چشمان خود از دست می دهد و در بقیه فیلم نیز رابطه ای پر تنش میان او و برادرش پی یر نمایش داده می شود. بازی مارسو و مخصوصاً ژولی دپاردیو(دختر ژرار) چشمگیر است، اما بلیبرتو با وجود تسلط اش بر چند زبان و تکلم به آنها در طول فیلم چیزی به کلیشه افسران نازی اضافه نمی کند. حتی رابطه عاشقانه اش با یکی از اعضای گروه لوئیز نیز دور از باور دیده می شود. گویی همه اینها در کنار هم چیده شده تا یک فیلم جنگی فمینیستی ساخته شود، آن هم در کشوری که زنانش هنوز معنای زن بودن و حتی زن ماندن را بهتر درک می کنند!

منبع : موج نو