۷ می ـ استراتژی رومی: درسی همیشگی برای همه قدرت ها و دولتها - ترس امپراتوری روم از ناسیونالیسم ایرانی

شکست های نظامی سنگین سال های ۲۳۸، ۲۴۴ و ۲۶۰ میلادی از ایران (زمان اردشیر ساسانی و پسرش شاپور) و از دست دادن دو امپراتور در این جنگ ها و تعهد پرداخت باج و خراج به ایران، دعاوی بانو «زنوبیا» در مصر و مناطق شرقی آن، حمله فرانک ها از آلمان به فرانسه (کشور گل) و اسپانیا، تعرض گت ها و وندال ها به حواشی شمال شرقی ایتالیا و شورش طوایف ساکن الجزایر امروز، امپراتوری روم را از آغاز بهار سال ۲۶۱ میلادی در بدترین وضعیت خود قرار داده بود.
این فشارهای نظامی و مقاومت ها، در رم و شهرهای شبه جزیره ایتالیا منجر به گرانی مواد ضروری، بی نظمی های اجتماعی و کمیابی خواروبار شده بود. در اواخر آوریل سال ۲۶۱ میلادی بزرگان امپراتوری روم هنگامی که خود را با روحیه خود مختاری ارتش ها چهارگانه این کشور که هر کدام درصدد معرفی یک نامزد امپراتوری به سنا و نیز پیدایش فئودالیسم به علت خرید اراضی خرده مالکین از سوی توانگران و خشم ملی رو به رو دیدند احساس خطر کردند، اختلافات فیمابین را کنار گذاردند و در نشستی که ششم و هفتم ماه مه سال ۲۶۱ میلادی در «رم» تشکیل دادند دولت ساسانیان را خطر اول و مسبب همه این دشواری ها تشخیص دادند، زیرا که سیاست کلی ساسانیان بر این اصل قرار گرفته بود که رومیان قدم به آسیا نگذارند و نیز به آنان اجازه تاخت و تاز در مصر، سوریه و سواحل غربی آسیای صغیر (ترکیه امروز) را ندهند. این نشست، خطر دوم را پیدایش فئودالیسم و ثروتمندتر شدن ثروتمندان دانست که فئودال ها و ثروتمندان در هر شکل ذاتاً مخالف نظام حکومتی جمهوری هستند. بزرگان روم همچنین علل شکست های نظامی سه دهه گذشته از ایران را، در جنگیدن همزمان در چند جبهه تشخیص دادند و این تصمیم ها را که صورتجلسه آن باقی مانده است اتخاذ کردند:
ـ تضعیف ناسیونالیسم ایرانی و حتی المقدور نه با جنگ، بلکه با بازی های دیپلماتیک و ظاهرا دوستانه، و از درون (با ایجاد چنددستگی و اختلاف میان بزرگان و ژنرالها)، به گونه ای که دولت ساسانیان از توسعه طلبی و دفاع از شرق دست بردارد و به آنچه که دارد قانع باشد.
ـ محدود کردن مالکیت اراضی کشاورزی و بازخرید اراضی کشاورزان از فئودالهای نوخاسته و فروش آنها به اقساط طویل المدت به صاحبان قدیم و لغو اسناد معاملات اراضی کشاورزی سالهای اخیر. به علاوه، بستن مالیات سنگین بر ثروت و درآمدهای ناشی از معاملات (به زبان امروز: کپیتال گین = سود حاصله از سرمایه و خرید و فروش دارایی ها «امروزه سهام، خانه و زمین، ارز و طلا، مسکوک، اشیاء عتیقه و هنری).
ـ ممنوع کردن جنگ همزمان در بیش از یک جبهه. هر جنگ تازه باید پس از پایان گرفتن کامل جنگ جاری (درجریان) صورت گیرد.
با اجرای این سه تصمیم که در تاریخ عمومی؛ «استراتژی رومی» عنوان گرفته است و باید درس و پند برای هر قدرت جهانی و هر دولت باشد، رومیان در دو مورد آخر موفق بودند، ولی هیچگاه نتوانستند ناسیونالیسم ایرانی را تضعیف کنند که به قول «هگل» ابدی و در ذات آرین هاست، و بمانند آتشفشان گهگاه دچار شعله پراکنی، انفجار و طغیان می شود (ایستادگی تاریخی افغانها که آرین هستند در دو قرن گذشته در برابر انگلیسیها و روسها و اینک «ناتو» نمونه کوچکی از آن است و این ایستادگی پیش از رسیدن به نتیجه، پایان نخواهد یافت).
با این که این استراتژی در کتابهای تاریخ عمومی و دروس «استراتژی و پالیسی» آمده است، هیتلر و پیش از او ناپلئون - هیچکدام - از تصمیم سوم که نتیجه یک تجربه گران بود استفاده نکردند، در چند جبهه همزمان جنگیدند، شکست خوردند و نابود شدند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز