۱۸ مه ۲۰۰۴ ـ نظرات سال ۲۰۰۴ برخی تاریخدانان در باره اوضاع کلی جهان، با تجربه از مسئله عراق

پیچیده شدن مسئله عراق (یک سال پس از اشغال نظامی این کشور) سبب شده بود که رسانه ها باردیگر متوجه تاریخدانان شوند و به انتشار نظر آنان در باره اوضاع آتی جهان بپردازند. ماحصل نظر چند تاریخدان آمریکایی، اروپایی و عرب در این زمینه که از ۱۵ تا ۱۷ مه ۲۰۰۴ انتشار یافته بود از این قرار است:
- تجربه ای که از اشغال نظامی عراق به دست آمده مانع از این خواهد بود که دست کم در دهه جاری واقعه مشابهی روی دهد و یک یا چند دولت بدون مجوز سازمان ملل در صدد حمله نظامی به کشوری دیگر برآیند.
- سران آمریکا و انگلستان باور نداشتند که عراقی ها پس از فروپاشی ارتش و اشغال کشورشان، تا این حد مقاومت کنند و درعین حال هم افتند و زخم های کهنه سربازکنند.
- نباید فرماندار آمریکایی عراق (برمر) ارتش این کشور را به آن سرعت منحل و مقامات دولتی را برکنار می ساخت که هرج و مرج و خلاء مدیریت به دنبال داشت.
- آمریکا انتظار نداشت که دولتهای مخالف اشغال نظامی عراق برای مدتی طولانی بر سر حرف خود بایستند.
- فشار به دولت های مورد نظر (با هدف سرکوب شدن آنها)، از این پس سیاسی: با استفاده از ابزارهایی نظیر رسانه ها و انجمن های مختلف، و اقتصادی: با استفاده از حربه هایی چون تحریم خواهد بود؛ تا حمله تمام عیار نظامی.
- دولتهای قدرتمدار با توجه به تجربه حاصل از وضعیت عراق، و با توجه به ارتقاء آگاهی های عمومی مردم از تحولات اوضاع و نیز نیات آنها از طریق دسترسی به تحلیل اخبار و از این رهگذر تقویت احساس همبستگی انسانی میان آنان (به همان گونه که سعدی شیراز در توصیف «بنی آدم» گفته است) ناچار به تغییر استراتژی های خود هستند.
- چین فعلا ابر قدرتی مسالمت آمیز باقی خواهد ماند و تلاش خواهد کرد که حتی الامکان انرژی خود را صرف معارضه نکند. لذا قدرتمداران دیگر به ویژه غرب نمی توانند روی آن برای تایید نظرشان حساب کنند.
- نظام جهانی که وجود شوروی، آن را قبلا در جهان برقرار ساخته بود در این دهه و دهه بعد باز گشت نخواهد داشت، مگر این که غرب اشتباه کند و دست به تحریک روس ها بزند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز