بررسی تغییرات حساسیت به انسولین در پی گنادکتومی یک طرفه، دو طرفه، تجویز استرادیول، پروژسترون و تستوسترون به همراه باز کننده یا مسدود کننده کانال های پتاسیم حساس به ATP در موش های صحرایی

● زمینه و هدف:
مطالعه اثرات هورمون های استروئید جنسی بر ترشح انسولین و حساسیت به انسولین از نظر بالینی در درمان بیماری های وابسته، دارای اهمیت است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اثرات این هورمون ها بر حساسیت به انسولین در موش ها می باشد. همچنین، با توجه به نقش کانال های حساس به ATP (KATP) سلول های بتای لوزالمعده در ترشح انسولین، اثرات هورمون های مذکور بر این کانال ها نیز بررسی شد.
● روش مطالعه:
دیازوکساید یا وراپامیل به ترتیب با دوز روزانه ۳۰ mg/kg و ۱۰۰ mg/kg به عنوان داروی بازکننده یا مسدود کننده کانال های KATP سلول های بتای لوز المعده، مورد استفاده قرار گرفتند. هورمون تستوسترون با دوز روزانه ۵۰ mg/kg به عنوان دوز جایگزین در گروه بیضه برداری شده دو طرفه و ۱۰ mg/kg در موش های نر جراحی نشده و هورمون های پروژسترون و استرادیول به ترتیب با دوز روزانه ۲۰ mg/kg و ۲۰۰ µg/kg در موش های ماده مورد مصرف واقع شدند. موش های نر به گروه های شاهد، بیضه برداری شده یک طرفه و دو طرفه، بیضه برداری شده دریافت کننده تستوسترون، گروه جراحی نشده دریافت کننده تستوسترون، دریافت کننده دیازوکساید یا وراپامیل و گروه های دریافت کننده تستوسترون+ دیازوکساید یا وراپامیل تقسیم شدند. موش های ماده به گروه های شاهد، تخمدان برداری شده یک طرفه و دوطرفه، تخمدان برداری شده دریافت کننده پروژسترون یا استرادیول، گروههای جراحی نشده دریافت کننده پروژسترون، استرادیول، دیازوکساید یا وراپامیل و گروههای دریافت کننده پروژسترون + دیازوکساید یا وراپامیل تقسیم شدند. در هر گروه پس از چهار هفته، مقدار انسولین و گلوکز سرم خون اندازه گیری شد و حساسیت به انسولین (نسبت گلوکز به انسولین) بین گروه ها، مورد مقایسه آماری قرار گرفت.
● نتایج:
در موش های نر، بیضه برداری دو طرفه، تجویز دیازوکساید یا دیازوکساید+ تستوسترون باعث افزایش، اما بیضه برداری یک طرفه، تجویز تستوسترون، وراپامیل یا تجویز وراپامیل+ تستوسترون موجب کاهش حساسیت به انسولین شد. در موش های ماده، تخمدان برداری یک طرفه یا دو طرفه، تجویز پروژسترون، دیازوکساید یا پروژسترون+ دیازوکساید یا وراپامیل باعث افزایش اما تجویز استرادیول یا وراپامیل سبب کاهش حساسیت به انسولین گردید.
● نتیجه گیری:
تستوسترون واسترادیول کاهنده حساسیت به انسولین بوده، اما تخمدان برداری، بیضه برداری دو طرفه و پروژسترون افزایند حساسیت به انسولین بودند. در این راستا، احتمالا تستوسترون تاثیری بر باز و بسته شدن کانال های KATP سلول های بتای لوزالمعده نداشته، اما پروژسترون احتمالا از طریق مهار کانال هایKATP ، ترشح انسولین را تحت تاثیر خود قرار داده است.

رحیم احمدی
لازلو روزیوال
شهربانو عریان
اسماعیل برازنده اصل
کاظم پریور

منبع : پایگاه اطلاعات علمی