دنیای‌ موش‌ها و سنجاق‌ها

پرویز شاپور در اسفند سال‌ ۱۳۰۲ در قم‌ به‌ دنیا آمد ولی‌ شناسنامه‌اش‌ را از تهران‌ گرفت‌. لیسانسیه‌ اقتصاد از دانشگاه‌ تهران‌ و كارمند عالی‌رتبه‌ وزارت‌ دارایی‌ بود كه‌ بازنشسته‌ شد. نوشته‌های‌ كوتاه‌ طنزآمیزش‌ كه‌ «كاریكلماتور»نامیده‌ می‌شود بسیار مشهورند اما طرح‌های‌ زیبایش‌ در زیر حجاب‌ موفقیت‌ نوشته‌هایش‌ پنهان‌ مانده‌ است‌.
پرویز شاپور، با طبیعت‌ بی‌جان‌ چونان‌ آفریننده‌یی‌ پرغریزه‌ و تارك‌اندیش‌ روبرو می‌شود. او اجسام‌ را به‌ حیطه‌ زندگی‌ می‌كشد و زندگی‌ را در كالبد اشیا و پدیده‌های‌ بی‌روح‌، به‌ معرض‌ تماشا می‌گذارد. این‌ شگرد ساحرانه‌یی‌ است‌ برای‌ اینكه‌ ما از درون‌ «چیز»هایی‌ كه‌ احاطه‌مان‌ كرده‌اند خود را بازیابیم‌ و با نگاهی‌ كه‌ تنبلی‌ عادت‌ و بی‌حوصلگی‌ از آن‌ عادت‌ و بی‌حوصلگی‌ از آن‌ سترده‌ شده‌ دنیای‌ انسانی‌ خود را دیگر بار كشف‌ كنیم‌.
نمونه‌یی‌ از این‌ بازآفرینی‌ را در سنجاق‌قفلی‌های‌ شاپور به‌ وضوح‌ می‌یابیم‌: سنجاق‌ قفلی‌های‌ تنها، سنجاق‌قفلی‌های‌ گریان‌، سنجاق‌قفلی‌های‌ كهنه‌ و از یاد رفته‌یی‌ كه‌ به‌ دورشان‌ تارهای‌ عنكبوت‌ تنیده‌ شده‌.پرویز شاپور شعبده‌بازی‌ نیست‌ كه‌ موجودات‌ بی‌جان‌ را جان‌ بخشیده‌ و به‌ حركت‌ و جنبش‌ درآورده‌ است‌. هنر او آن‌ است‌ كه‌ از هر وسیله‌ ساده‌ و پیش‌پاافتاده‌یی‌، برای‌ نشان‌ دادن‌ بغرنج‌ترین‌ حالات‌ فردی‌ و پنهان‌ترین‌ مناسبات‌ انسانی‌ و اجتماعی‌، با ظرافت‌ بی‌مانندی‌ بهره‌ می‌گیرد. بازی‌ موش‌ها و گربه‌های‌ او در این‌ زمینه‌، نمونه‌ تحسین‌انگیزی‌ است‌.
در هر اثر هنری‌، بخشی‌ از وجود هنرمند به‌ ودیعه‌ گذاشته‌ می‌شود اما پرویز شاپور، به‌ عرضه‌ بخشی‌ از هستی‌ خود به‌ هنرش‌ قناعت‌ نمی‌كند، او در آثارش‌ تمامیت‌ خویش‌ را منعكس‌ می‌كند، خود را در هنرش‌ امتداد می‌دهد، ابعاد و زوایای‌ بی‌شماری‌ از آن‌ قسمت‌ از وجودش‌ نمی‌آید، تجسم‌ می‌كند و بدین‌سان‌ در نمایشگاه‌ وجود هستی‌ خود، دیگران‌ را هم‌ نشان‌ می‌دهد.شاپور هر چه‌ را تصویر كند و هر خطی‌ كه‌ بكشد، از جذابیت‌ موش‌ها و گربه‌ها و سنجاق‌هایش‌ در امان‌ نیست‌.

منبع : روزنامه اعتماد