چگونه بایستی برنامه غذایی روزانه را تغییر داد؟

تا اینجا به جهاتی از رژیم پایه برای کاهش میزان کلسترول خون اشاره شد. اکنون بر چگونگی تغییرات ویژه ‏در غذاهایی که برای خوردن انتخاب می‌شوند تکیه می‌کنیم. توصیه‌های زیر به توصیف این تغییرات رژیمی بر طبق درصدهای کالری روزانه می‌پردازند.
‏با توجه به اینکه چربی، کربوهیدرات و پروتئین سه منبع مهم انرژی هستند، مقادیری که از هر کدام مصرف می‌شود، مقدار مصرف روزانه کالری را تشکیل می‌دهد. به‌طور مثال همچنانکه در زیر اشاره شده، رژیم متوسط در کشورهای پیشرفته، تأمین کنندة ۳۵ تا ۴۰ درصد از کالریها بوسیله چربی و ۴۷ ‏درصد از کربوهیدرات و ۱۶ رصد از پروتئین می‌باشد. در یک رژیم پایین آورنده کلسترول، درصد کالریهای ناشی از چربی کاهش می‌یابد، در حالیکه درصد کالریهای ناشی از کربوهیدرات افزایش یافته و پروتئین به‌صورت ثابت باقی می‌ماند.
● راهنمایی‌هایی جهت کاهش کلسترول خون
▪ تغییرات ویژه
ـ کمتر از ۳۰ درصد انرژی روزانه از چربی‌ها تامین شود.
ـ کمتر از ۱۰ درصد انرژی روزانه از چربی‌های اشباع‌شده تامین شود
ـ بیش از ۱۰ درصد انرژی روزانه از چربی‌های اشباع‌نشده تامین شود.
ـ ‏حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد انرژی روزانه باید از چربی‌های اشباع‌نشده با یک باند مضاعف تامین گردد.
ـ ‏روزانه کمتر از ۳۰۰ میلی‌گرم کلسترول مصرف شود.
ـ بین ۵۰ تا ۶۰ درصد انرژی روزانه از کربوهیدرات تأمین گردد.
ـ انرژی دریافتی به گونه‌ای تنظیم شود که به وزن ایده‌آل به دست آید.
‏درصد انرژی کل روزانه حاصل از چربی را می‌توان از معادله زیر به دست آورد.
▪ درصد انرژی حاصل از چربی
۹ × کل چربی (گرم) = کل انرژی حاصل از چربی
‏به عبارت دیگر نیاز روزانه به انرژی ۲۰۰۰ کالری است، ۳۰ درصد انرژی کل روزانه حاصل از چربی برابر با۶۰۰ کالری یا ۶۷ گرم چربی خواهد بود.
‏باید بخاطر داشت که لازم نیست همه مواد غذایی که مصرف می‌شود کمتر از ۳۰ درصد انرژی آن از چربی حاصل شود، بلکه باید تعادلی در مصرف غذاهایی که چربی بالا و یا چربی پایین دارند ایجاد شود.
اختلاف بین دو رژیم غذایی بالا بسیار ناچیز است ولی این تغییرات در کاهش میزان کلسترول خون حائز اهمیت هستند. همة این تغییرات جزئی بهبودی زیادی در وضعیت کلسترول خون پدید می‌آورند.
● بررسی موردی وضعیت تغذیه
خانمی ۲۶ ساله با ۱۵۸ سانتی متر و وزن ۶۵ کیلو گرم اظهار می دارد که مدتی است که مشکل بینایی پیدا کرده است . زیر پلک ومخاط او هم بی رنگ شده است وحالت ضعف وخستگی مداوم دارد .
کلسترول او ۳۰۰ میلیگرم در دسی لیتر است معمولاٌ بعد از غذا ۲-۱ عدد شیرینی مصرف می کند نان مصرفی او نان لواش معمولی است که با جوش شیرین تهیه شده است.
نیم ساعت قبل از نهار یک لیوان چای می خورد او می گوید کره حیوانی نمیخورد وکره گیاهی مصرف می کند وروغن مصرفی او در تمامی موارد پخت و پز روغن مایع است. او فعالیت فیزیکی برنامه ریزی شده ندارد ومی گوید در خانه زیاد دنبال بچه خود این طرف وانطرف راه می رود. او با خوردن شیر دچار نا راحتی گوارشی می شود وبه این خاطر از مصرف لبنیات اجتناب می کند هفته ای دو بار با خانواده بیرون غذا می خورند واو اغلب نوشابه سیاه با غذا می خورد . سبزیجات خام را بخاطر ترس از مشکلات بهداشتی از برنامه غذایی حذف کرده و بیشتر از سبزیجات پخته استفاده می کند.
میخواهیم مشکلات تغذیه ای او را شناسایی کنیم و توصیه های تغذیه ای لازم را انجام دهیم.
۱) او دچار اضافه وزن است.
مجذور قد/ وزن=BMI
BMI=۲۶
▪ راه حل:
ـ حذف شیرینی بعد از غذا
ـ برنامه ریزی برای فعالیت فیزیکی غیر از فعالیت در خانه
ـ استفاده کمتر از غذاهای بیرون
ـ استفاده از دوغ به جای نوشابه
۲) او دچار کم خونی فقر آهن است.
▪ راه حل:
ـ عدم مصرف چای یک ساعت قبل و دو ساعت بعد از غذا
ـ عدم مصرف نان تهیه شده با جوش شیرین ومصرف نانی که خمیرش ورآمده
ـ مصرف منبع حاوی ویتامین ث همراه با غذا
ـ مصرف مکمل آهن
۳) فعالیت فیزیکی ندارد.
▪ راه حل:
ـ برنامه ریزی جهت انجام فعالیت های ورزشی مثل نیم ساعت پیاده روی در روز ۵بار در هفته
۴) دریافت کلسیم او ناکافی است
▪ راه حل:
ـ مصرف روزانه ۳-۲ واحد شیر و لبنیات
ـ برای عدم تحمل شیراز مقدار کم شروع و به تدریج مقدار آن را افزایش دهد.
ـ از نوشابه گازدار سیاه اجتناب کند
۵) دریافت ویتامین آ او کم است.
▪ راه حل:
ـ مصرف مواد غذائی غنی از ویتامین آمثل هویج وکاهو و کلم
ـ افزایش مصرف میوه ها و سبزیها
ـ در صورت لزوم استفاده از مکمل ویتامین آ
۶) روش استفاده از روغن مصرفی او نامناسب است
▪ راه حل:
ـ از روغن مایع برای روی غذا استفاده شود.
ـ از روغن مخصوص سرخ کردن برای سرخ کردن و تفت دادن استفاده شود.
ـ روغن جامد از ر‌ژیم غذائی حذف شود.
۷) دریافت فیبر و ویتامینها در او ناکافی است
▪ راه حل:
ـ افزایش دریافت میوه و سبزی : مصرف سالاد قبل و حین مصرف غذا،مصرف سبزی خوردن همراه غذا
ـ مصرف نان سبوس دار
ـ مصرف میوه با پوست
۸) کلسترو ل خون او بالاست.
▪ راه حل:
ـ کاهش دریافت غذاهای پر کلسترول مثل جگر،گوشت قرمز،زرده تخم مرغ،کله پاچه و...
ـ انجام ورزش منظم
ـ افزایش دریافت فیبرها

دکتر سید مرتضی صفوی ـ متخصص تغذیه
گیتی بهدادی پور - کارشناس تغذیه

منبع : پزشک آن لاین