نگاهی به اجلاس ۸ کشور صنعتی در ژاپن

کشورهای گروه هشت شامل کشورهای آمریکا، ژاپن، روسیه، آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و کانادا در اوساکای در ژاپن گردهم آمدند تا در مورد مشکلات اقتصادی دنیا با یکدیگر صحبت کنند و برای حل این مشکلات راه حلهایی را پیدا کنند. طبق گزارشهای موجود در این اجلاس که وزرای اقتصاد هشت کشور صنعتی حضور داشتند در مورد رشد قیمتها در جهان و تورم مواد غذایی، رشد قیمت نفت و دلایل این رشد به دنبال تأثیر افزایش قیمت نفت روی بخشهای مختلف اقتصادی، افزایش دمای هوای کره زمین و در نهایت نوسانات ارزش دلار در برابر دیگر واحدهای پول جهانی با یکدیگر به بحث و گفتگو نشستند.
● تورم و نقش بانکهای مرکزی
در سال جاری میلادی بزرگترین مشکل اقتصادی افزایش نرخ تورم بود که با ارتقاء قیمت نفت و گذشتن آن از مرز ۱۳۰ دلار آمریکا این فشار افزایش بیشتری پیدا کرد و تنها ارگانی که می تواند این بحران را کنترل کند و مانع از تشدید فشارهای اقتصادی روی زندگی خانوارهای جهان شود بانکهای مرکزی هستند. بانکهای مرکزی کشورهای مختلف باید با استفاده از سیاستهای پولی سخت گیرانه تر مانع از تشدید تورم شوند و مسیر رشد قیمتها را مسدود کنند. به گزارش دیپلماسی ایران وزرای اقتصاد کشورهای صنعتی جهان با وجود خوشبین بودن نسبت به رشد اقتصادی جهان در سالهای پیش رو اعلام کردند رشد نرخ تورم سبب شده است تا وضعیت اقتصادی جهان در میان مدت و کوتاه مدت چندان امیدوار کننده نباشد. طبق آمارهای موجود از آغاز سال جاری میلادی تا کنون قیمت نفت در جهان ۴۱ درصد رشد کرد و به موجب این رشد قیمت بنزین و مواد غذایی رشدی بیشتر از ۷۰ درصد را تجربه کرد.از آغاز ماه ژوئن سال ۲۰۰۸ میلادی تا کنون قیمت غلات در جهان ۲۰ درصد رشد کرد که این بیشترین نرخ رشد در تاریخ بوده است. مأمورا یامازاکی اقتصاددان ارشد ژاپنی در مرکز مطالعاتی RBS درحاشیه اجلاس گروه هشت گفت: «هم اکنون باید تمرکز جهان روی ریسک تورم باشد و تمامی ارگانهای اقتصادی موظف هستند برای حل این بحران با یکدیگر همراه شوند.» قرار بر این بود در اجلاس گروه هشت در مورد بازار ارز نیز مذاکره شود و بیانیه ای در مورد آن ارائه گردد ولی وزرای اقتصاد کشورهای گروه هشت اعلام کردند تا زمانیکه سران بانکهای مرکزی حضور نداشته باشند در مورد وضعیت بازار ارز تصمیم گیری انجام نمی شود. این در حالیست که هنری پالسون وزیر خزانه داری آمریکا و کریستین لاگارد وزیر اقتصاد فرانسه در مورد ضرورت تلاش برای ارتقاء ارزش دلار سخنرانی کردند. پولسون در این مورد گفت: «ما خواهان افزایش ارزش دلار هستیم زیرا این مسأله باعث اصلاح شرایط اقتصادی کشور و به دنبال آن افزایش قدرت خرید مردم کشور می شود.» صندوق بین المللی پول اعلام کرد کشورهای صنعتی وتوسعه یافته جهان در سال ۲۰۰۸ میلادی بیشترین نرخ رشد تورم از سال ۱۹۹۵ میلادی تا به حال را تجربه کرده اند در حالیکه کمترین نرخ رشد طی هفت سال گذشته را داشته اند. رشد قیمتها سبب شد تا اعتراضهای گسترده ای در سراسر کشورهای دنیا ایجاد شود و آنها خواهان تعدیل بازار نفت و بهبود شرایط اقتصادی شدند.
● نفت
وزرای اقتصاد کشورهای صنعتی هشدار دادند رشد قیمت نفت می تواند صدمه زیادی به اقتصاد جهان وارد کند و زمینه را برای استفاده سودجویان از این عرصه فراهم آورد. ادامه این روند رشد به افزایش فقر و ارتقاء نرخ تورم در جهان می انجامد و آسیبهای جبران ناپذیری را به اقتصاد جهان وارد می کند. گروه هشت از کشورهای تولید کننده نفت خواستند تا با افزایش تولید نفت زمینه را برای کاهش قیمتها فراهم کنند. البته هنری پولسون معتقد است نباید دلالان نفتی را عامل اصلی رشد قیمتها دانست زیرا شواهد نشان می دهد کم بودن عرضه و زیاد بودن تقاضای نفت سبب رشد قیمتها در جهان شده است و برای تعدیل قیمت هم باید روی همین دو بخش کار کرد. در بخش تولید که باید کشورهای صادر کننده نفت حجم تولید را بیشتر کنند و در بخش عرضه هم باید این کشور با حذف یارانه های سوخت و واقعی کردن قیمت این منبع انرژی در جهان تقاضا را کاهش دهند. گروه هشت از کشور عربستان سعودی خواستند تا برای کنترل بازار نفت اقدام به افزایش تولید کند. این در خواست تا به امروز بارها از طرف کشورهای غربی به عربستان داده شد ولی این کشور پیشنهاد کشورهای غربی را رد کرده است اما همواره آمادگی خود را برای تأمین نیاز جهان اعلام کرد. وزرای اقتصاد کشورهای صنعتی جهان دیگر ریسکهای اقتصاد جهان را کاهش ارزش مسکن در کشور آمریکا و فشار روی بازارهای مالی در اثر تضعیف این بازار خواندند. این مسایل در شرایطی عنوان شد که وزیر اقتصاد آمریکا اعلام کرد بازار مالی این کشور بهبود یافته است ماریو دراگی رئیس اجلاس ثبات مالی که وضعیت بازارهای مالی جهان را بسیار شکننده و متزلزل خوانده است می گوید: «همواره افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی و دو برابر شدن آن طی یک سال گذشته مهمترین عامل بحران اقتصادی کنونی بر شمرده شد و همین مسأله موجب شد تا کشورهای تولید کننده نفت با افزایش تولید و ارتقاء ظرفیت های پالایشگاهی برای اصلاح اقتصاد نفت تلاش کنند. اما مسأله این است که بازار نفت از شفافیت لازم برخوردار نیست و از نظر تحلیلگران راه اصلاح بازار نفت افزایش شفافیت تولید کنندگان و استفاده بهینه مصرف کنندگان از منابع انرژی است. در این شرایط کشورهای تولید کننده نفت اقدام به حذف یارانه های حوزه انرژی کردند تا با واقعی کردن قیمتها تقاضای انرژی را تعدیل کنند.ولی این طرح هنوز مشکل بازار نفت و اقتصاد جهان را حل نکرده است.» با وجود اهمیت بازار نفت و نوسان قیمت این منبع انرژی سران شرکت کننده در اجلاس نتوانستند با یکدیگر به توافق برسند. وزیرخزانه داری آمریکا محتکران را عامل افزایش قیمت نفت خواند در حالیکه وزیر اقتصاد ایتالیا مبازره با سفته بازی و احتکار برای کنترل بازار نفت را ابزاری بی نتیجه و تمرکز روی عرضه و تقاضا را موثر خواند.
● دیگر مسایل
مطالعات نشان می دهد کشورهای گروه هشت از آغاز تا کنون موفقیت چندانی در کنترل بازار نفت نداشتند. این کشورها در سال ۲۰۰۴ میلادی یعنی زمانیکه قیمت هر بشکه نفت کمتر از ۴۰ دلار بود نتوانستند بازاررا به سمت مورد نظر خود سوق دهند و در سال جاری نیز به دلیل عدم توافق ها نخواهند توانست در این مسیر حرکت کنند. شایان ذکر است مورگان استنلی پیش بینی می کند در آینده ای نزدیک قیمت هر بشکه نفت در بازارهای جهانی از مرز ۱۵۰ دلار آمریکا خواهد گذشت که این مسأله می تواند تبعات منفی زیادی برای اقتصاد جهان داشته باشد. کشورهای صادر کننده نفت در اواخر ماه جاری میلادی (ماه ژوئن) در عربستان سعودی گردهم می آیند تا در مورد وضعیت بازار نفت و راههای تعدیل قیمت با یکدیگر به بحث و گفتگو بنشینند. البته چاکیب خلیل دبیر کل اوپک پیش از اجلاس اعلام کرده است که عرضه نفت بیش از تقاضای آن است و افزایش تولید کاری غیر اقتصادی و نادرست است. کشورهای صنعتی اعلام کردند برای مقابله با مشکلات امروزی جو زمین باید تمامی کشورها و ارگانها با یکدیگر همراه شوند. وزرای اقتصاد تأکید کردند باید صندوقی برای بهبود شرایط جوی زمین ایجاد شود و از این بودجه برای مطالعه در مورد فناوری های کم آلاینده تر و کمک به کشورهای در حال توسعه برای کمتر شدن شیوع آلودگی های جوی از طرق این کشورها ارائه شود. پولسون بودجه اولیه این طرح را بیشتر از ۱۰ میلیارد دلار امریکا اعلام کرد و به کشورهای صنعتی اعلام کرد تعلل در ایجاد این صندوق و اجرای طرح مبارزاتی تنها و تنها مشکلات را بدتر می کند.

منبع : روزنامه ابرار اقتصادی