چزاغهای الند رود را خاموش کنید

كدام یك از هواداران فوتبال آن تیم جوانی كه تا نیمه نهایی لیگ قهرمانان فصل ۲۰۰۲-۲۰۰۱ پیشروی كرد را به یاد دارد؟ آلن اسمیت استثنایی جای خود را به ۳ پیرمرد بی مصرف داده، لباس ایان هارت یكی از بهترین دفاع چپ های وقت دنیا برای مدافعان فعلی تیم گشاد به نظر می رسد و تمام بازیكنان سفیدپوش هرچقدر تلاش كنند نمی توانند ۵۰ درصد توانایی های ریوفردیناند در اوج را بروز دهند. پس اصلاً سقوط لیدزیونایتد به لیگ دسته اول (این لیگ بعد از لیگ برتر و لیگ قهرمانی انگلستان قرار دارد) عجیب نیست. تیم محبوب «یوركشایر» چگونه رشد یافت و به چه ترتیبی سقوط كرد؟
● آغاز راه
اعضای تیم آماتور «لیدز سیتی» در نوامبر سال ۱۹۱۹ یك گروه ویژه تشكیل دادند و این گونه چند ماه بعد «لیدزیونایتد» متولد شد. آنها كمتر از یك سال بعد جواز حضور در مسابقات حرفه ای را به دست آورده و با ۳۱ رأی مثبت برای شركت در رقابت های دسته دوم انتخاب شدند. اولین بازی با شكست ۲ بر صفر مقابل «پورت ویل» همراه بود تا زنگ خطر به صدا درآید.
نتایج ضعیف به بركناری «دیك ری» و جایگزینی «آرتور فیركلاف» مربی موفق بارنزلی انجامید. سرمربی جدید با گذشت ۴ سال، تیم سقوط كرده لیدزیونایتد را مجدداً به دسته دوم بازگرداند. چندی بعد اوضاع بهتر هم شد.
سفیدها با كسب ۵۴ امتیاز (۳ امتیاز بیش از بوری) به مقام قهرمانی لیگ دسته دوم رسیده و به بالاترین سطح فوتبال جزیره راه یافتند؛ هرچند تنها ۳ فصل دوام آوردند. تاریخ تیم در دهه های ۲۰ و ۳۰ سرشار از فراز و نشیب های فراوان بود. لیدزیونایتد در فصل ۱۹۳۰-۱۹۲۹ به لیگ دسته اول راه یافت اما فقط ۳ فصل آنجا ماند و بار دیگر سقوط كرد؛ هرچند یك فصل بعد به جایگاه قبلی خود بازگشت.تیم محبوب منطقه نمی خواست «یویو» نامیده شود؛ بنابراین آنقدر در دسته اول ماند تا وقتی توپ جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۳۹ قدرتمندانه تر از شوت های حریفان مقاومت آنها را درهم شكست. در پایان خونریزی ها، حضور یك ساله در لیگ دسته اول و سقوطی مجدد دستاورد اولین روزهای صلح محسوب می شد.
● عصر طلایی
آوارگی باشگاه وقتی پایان یافت كه «جان چارلز» به عنوان مربی جدید معرفی شد. لیدز با او در سال ۱۹۵۷ به دسته اول صعود كرد و هرچند ۴ فصل بعد مجدداً در یك سطح پایین تر به رقابت پرداخت اما به یك ثبات نسبی رسید. «چارلز» نتوانست از حاصل دسترنج خود استفاده كند. «دان روی» مربی بعدی برخلاف او از هنر برداشت محصول موفقیت برخوردار بود .
«بیل برمنزو» و جك چارلتون از بزرگترین بازیكنان دهه ۶۰ و ۷۰ یوركشایری ها به حساب می آمدند. ۲ مقام قهرمانی در لیگ دسته دوم، فتح صدمین دوره جام حذفی جزیره و بالای سر بردن سوپر جام انگلستان بر محبوبیت لیدز یونایتد افزود.
كمتر تیمی خارج از مرزهای جزیره با غول سفید آشنایی داشت. وقتی این باشگاه آرام و آهسته تا فینال لیگ اروپا بالا آمد، همه اروپا لب به تحسین گشودند. باخت مقابل بایرن در فینال پاریس از ارزش نماینده شایسته انگلستان نكاست؛ درست مانند بادهای سردی كه بنیان مستحكم «روی» را متزلزل می كرد. چشم و چراغ «یوركشایر» در اوایل دهه ۸۰ پس از ۱۷ سال حضور در بالاترین سطح، سقوط كرد و تنها ۸ سال بعد مجدداً به دیدار دوستان قدیمی شتافت.ادی گری و بیلی برمنر كفش های خود را به دیوار الندرود آویختند و چند سال بعد«هاوارد ویلكینسون» بزرگ تیم را به دسته اول آورد.
درخشش مقطعی تیم در سومین سال دهه ۹۰ به اوج رسید. لیورپول درواپسین هفته های فصل ۱۹۹۲-۱۹۹۱ یقه منچستریونایتد(دشمن سنتی لیدزیونایتد) را گرفت تا سفیدها به صدر بیایند و در نهایت آخرین دوره رقابت های لیگ دسته اول را فتح كنند.تصور می شد با راه اندازی لیگ برتر، لیدزیونایتد نیز با شكل و شمایلی جدید بر افتخاراتش بیفزاید.
اما سال به سال از نقش آنها كم شد. سفیدهای متعصب در سال ۱۹۹۶ با شكست مقابل آستون ویلا از تصاحب جام كم ارزش اتحادیه بازماند.این موفقیت نویدبخش ماجراجویی در عرصه بزرگتری بود. حضور ۲ ساله جورج گراهام بازیكن و مربی سابق آرسنال، خمیازه طولانی هواداران را در پی داشت. روحیات تدافعی این مرد با خصلت تهاجمی تنیده شده در لیدزیونایتد هیچ گونه سنخیتی نداشت و این گونه بود كه ۲ سال سرد سپری شد تا اینكه نوبت دیوید اولری فرا رسید.
● دوران سركشی
سرمربی جدید ایده های خوبی در سر داشت و برای عملی كردن آنها به سرمایه «پیتر ریدسدیل » رییس وقت باشگاه تكیه كرده بود. این ایرلندی كه روزگاری ستاره آرسنال به حساب می آمد در فوتبال پایبند اصول اخلاقی نبود.
در نتیجه لیدز، او به یكی از خشن ترین تیم های تمام ادوار جزیره تبدیل شد. به هر حال مردان اولری با ارایه زیباترین بازی های ممكن در فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹ به مقام چهارم رسیدند و فصل بعد یك پله بالاتر ایستادند. كسب جواز شركت و لیگ قهرمانان كمترین پاداش آنها محسوب می شد. لیدزیونایتد در نهایت شگفتی در اولین بازی اروپایی میلان بزرگ را شكست داد.
آنها پس از برتری یك بر صفر كه حاصل اشتباه محض دروازه بان تیم ایتالیایی بود به جمع۱۶ تیم برتر معتبرترین جام اروپا راه یافتند و البته از آن جا نیز راهی مرحله یك چهارم نهایی شدند.لاكرونیا اسپانیا مانع دشواری به نظر می رسید امادار و دسته اولری بلایی به سرآنها آوردند كه در تاریخ به ثبت رسید. برتری ۳ بر صفر در بازی رفت با شكست ۲ بر صفر در بازی برگشت همراه بود تا لیدزیونایتد به جمع ۴ تیم برتر راه یابد.
برای زنده كردن خاطرات تیم طلایی دهه ۷۰ غلبه بر والنسیا فینالیست دوره قبل ضروری می نمود.لیدزیونایتد در بازی خانگی به تساوی بدون گل رسید و سرانجام جاه طلبی های تیم جوان در مستایا خاتمه یافت. ۳ گل حریف چیزی ازارزش های لیدز طلایی نكاست؛ بخصوص اگر بدانیم در مراحل گروهی اندرلشت، بارسلونا و لاتزیو مقابل قدرت جوانان یوركشایر زانو زدند.
دوستداران فوتبال، نماینده انگلستان را كاندیدای اصلی قهرمانی دررقابت های فصل آینده تصور می كردند. با این حال عصر اولری و بزرگانی چون دیوید بتی، گری كلی، (دایی ایان هارت، مدافع چپ وقت باشگاه)، ایان هارت آلن اسمیت، اولیور داكور، دنی میلز، ریو فردیناند و ... خیلی زود به پایان رسید. لیدز یونایتد چند نتیجه بد كسب كرد.
«پیتر ریدسدیل » عصبانی اعلام كرد دیگر اولری ولخرج را نمی خواهد. تا وقتی خبر استعفا مربی خوشفكر ایرلندی دهان به دهان نچرخید، هیچ كس سقوط سفیدها را باور نكرد. این اتفاق یك دوره سیاه را در تاریخ لیدزیونایتد رقم زد. هیچ كس نپرسید چرا باید اولری نوزدهمین مربی تاریخ باشگاه كه ستاره هایی مانند كیول،وودگیت، مك فیل و ... را از آكادمی تیم كشف كرده بود، قربانی می شد. ورود تری ونبلز بر مصائب افزود. رقم بالای بدهی های گذشته، كمرشكن جلوه می كرد. از دست سرمربی سابق تیم ملی انگلستان هم كاری بر نمی آمد.
او در نهایت با قبول چندین و چند شكست راه خروج را در پیش گرفت و جای خود را به «پیتر رید» معجزه گر سابق ساندرلند داد. این مربی عصای جادویی خود را به همراه داشت چون به هر ترتیب ممكن لیدزیونایتد را در دسته برتر حفظ كرد. ادی گری نام بعدی نیمكت رهبری سفیدها بود اما قبل از پایان فصل جای خود را به «كوین بلك ون» داد.
سرانجام قصه تلخ با سقوط دردآور به لیگ قهرمانی خاتمه یافت. لیدزیونایتد، فصل گذشته در شرایط نسبتاً خوبی بسر می برد. این تیم امسال مقابل كوچكترین رقبای دسته پایین تر لیگ برتر حرفی برای گفتن نداشت. فوتبالدوستان چندین سال در انتظار شنیدن خبری از لیدزیونایتد بودند.جشن بازگشت به لیگ برتر؟ نه! خبر سقوط به لیگ دسته اول. چنانچه از ۴ سال پیش فوتبال را تعقیب نكرده باشید، به هیچ وجه باور نمی كنید تیمی كه روزگاری داعیه بازی در فینال لیگ قهرمانان را داشت و با استفاده توأمان از محصولات آكادمی و ستارگان میلیونی فقط رئال مادرید را حریف هم قواره خود می دید، چنین تحقیر شده باشد.
● آنچه درباره لیدزیونایتد نمی دانید
سرود رسمی باشگاه اولین بار در آوریل سال ۱۹۷۲ شنیده شد. فریاد لیدز، لیدز، لیدز چندین دهه بعد در سراسر ورزشگاه های جزیره عمومیت یافت و به عنوان یكی از زیباترین سرودها انتخاب شد؛ تا جایی كه چندی پیش طی رأی گیری عنوان دهمین سرود زیبای انگلستان را به خود اختصاص داد. هم اكنون قبل از هر بازی خانگی «آواز اتحاد» با مشاركت تمام هواداران حس و حال ویژه ای به الندرود، ورزشگاه اختصاصی تیم می بخشد.
▪ لیدزیونایتد در یكی از مناطق استراتژیك جزیره واقع شده است. یوركشایر به نوعی دروازه ورود مهاجران و البته یكی از مناطق فوتبال خیز انگلستان محسوب می شود.
▪ هواداران تیم كینه عمیقی از منچستریونایتد دارند و در سوی مقابل با هواداران لیورپول احساس نزدیكی می كنند. نبرد لیدزیونایتدومنچستریونایتد با وجود فاصله نه چندان اندك ۲ تیم «دربی» نامیده می شود.
▪ لیدزیونایتد تیم محبوب قشر كارگر شهر خود است و از نظر سیاسی مانند بیشتر تیم های فوتبال انگلستان عقاید چپ گرایانه ای دارد.
● افتخارات
▪ ۳ قهرمانی در لیگ دسته اول سابق(۱۹۶۹-۱۹۶۸ ، ۱۹۷۴-۱۹۷۳ و ۱۹۹۲-۱۹۹۱)
▪ ۵ نایب قهرمانی در لیگ دسته اول سابق (۱۹۶۵-۱۹۶۶،۱۹۶۴-،۱۹۶۵ ـ ۱۹۷۰-۱۹۶۹ ، ۱۹۷۱-۱۹۷۰ و ۱۹۷۲-۱۹۷۱)
▪ ۳ قهرمانی در لیگ دسته دوم( ۱۹۲۴-۱۹۲۳ ، ۱۹۶۴-۱۹۶۳ و ۱۹۹۰-۱۹۸۹)
▪ ۳ نایب قهرمانی در لیگ دسته دوم (۱۹۲۸-۱۹۲۷ ۱۹۳۲،-۱۹۳۱و ۱۹۵۶-۱۹۵۵)
▪ فتح جام حذفی در فصل ۱۹۷۲ و ۳ مقام نایب قهرمانی ۱۹۶۵ ، ۱۹۷۰ و .۱۹۷۳
▪ قهرمانی جام اتحادیه در فصل ۱۹۶۸ و نایب قهرمانی در فصل .۱۹۹۶
▪ ۲ قهرمانی سوپر جام انگلستان(۱۹۶۹ و ۱۹۹۲) و یك نایب قهرمانی در سال ۱۹۷۴
▪ ۲ فتح جام حذفی جوانان(۱۹۹۳ و ۱۹۹۷)
▪ ۲ قهرمانی در فیرزكاپ (۱۹۶۸ و ۱۹۷۱) و یك مقام دومی در سال .۱۹۶۷

منبع : روزنامه ابرار ورزشی