۱۶ آذر ـ ۷ دسامبر ـ نشانه های آغاز پایان دوره تاریخی کوتاه مدتی که در ۱۹۹۱ آغاز شد

رشته دیدارهای ولادیمیر پوتین از چند كشور و در میان آنها چین ، برزیل ، هند و تركیه در نوامبر و دسامبر ۲۰۰۴ و ادامه آنها در آینده كه در رسانه ها تعبیر به تعرض سیاسی ـ اقتصادی تازه مسكو شده است، و نیز تلاش چند كشور برای عضویت دائمی در شورای امنیت و مضافا معارضه بر سر انتخابات اوكراین میان مسكو و غرب و تحولات دیگر ؛ نشانه هایی از آغاز پایان دوره تاریخی كوتاه مدتی تلقی می شود كه با انحلال پیمان ورشو و فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ آغاز شده بود.
برخی از اصحاب نظر بعید دانسته اند كه عمر این برهه كه دوران برتری آمریكا خوانده شده است از ۱۵ سال تجاوز كند. این صاحبنظران هم نشانه های آغاز پایان این برهه را افزایش قدرتهای دیگر در صحنه جهان از جمله اضافه شدن شش كشور بر اعضای دائمی شورای امنیت از سپتامبر ۲۰۰۵ و حالت تعرضی به خود گرفتن مسكو كه این بار ژست تزاری بودنش بیش از ایدئولوژی است می دانند ؛ به علاوه می گویند كه ضعف روز افزون دلار به سبب رواج بیش از اندازه در سطح جهان و در دست دولتهای طرف داد و ستد با آمریكا و كثرت صدور كالا به آمریكا و در برابر آن دریافت اسكناس دلار، تشدید رقابت های اقتصادی و پولهای برخی از ملل نشانه دیگر نزدیك بودن پایان برهه ای است كه در ۱۹۹۱ آغاز شد و «جیمز بیكر» وزیر امورخارجه وقت آمریكا از حزب جمهوریخواه آن را « نظم نوین جهانی » نامید.
تاریخنگاران ایجاد مثلث معروف به « ترای پارتایت Tripartite» را كه روسیه، چین و هند در پی تلاشهای پوتین با آن موافقت كرده اند عامل مهمی در تغییر وضعیت سیاسی جهان و موازنه قدرت دانسته اند. « نووستیNovosti » خبرگزاری قدیمی روسیه نوشته است كه نخستین نشست سران این « ترای پارتایت » در سال میلادی ۲۰۰۵ برگزار خواهد شد. مفسران رسانه ها، منظور اصلی از دیدار دو روزه پوتین از تركیه را ایجاد اعتماد میان دو ملت روس و ترك پس از سه قرن درگیری و معارضه، و در راستای تلاش او به ایجاد یك جهان چند قطبی بشمار آورده اند .
به نظر برخی از این اصحاب نظر، اگر در انتخابات اخیر آمریكا، «جان كری» جای جورج بوش را گرفته بود، ممكن بود كه برهه جاری عمر بیشتری كند زیرا كه وی كسر بودجه آمریكا را متعادل، مسئله عراق را حل و از مداخله گسترده در امور سایر كشورها پرهیز می كرد و در نتیجه مقاومت در برابر برتری آمریكا كاهش می یافت. به باور این دسته از اصحاب نظر، برتری عمدتا بر پایه نفوذ رسانه ای ( نطق و نوشته ) است كه استقامت زیاد ندارد. انتقاد غیر منتظره و شدید پوتین از مداخله آمریكا و اروپای غربی در بحران انتخاباتی اوكراین، این دولتها و دولتهایی را كه از ادامه برتری آمریكا خوشنود نیستند متوجه مسكو و تقویت جناح در شرف تاسیس روسیه كرده است. پوتین در عین حال می كوشد كه جمهوری های داخلی شوروی سابق را بار دیگر به گرد مسكو جمع كند و در این راه نیز برخورد او با غرب قابل پیش بینی است و هرگونه برخورد در این سطح، عمر نظام جهانی را كه از ۱۹۹۱ برقرار شده است كوتاهتر خواهد ساخت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز