تلویزیون باز هم حق باشگاه ها را نداد!

گویا قرار نیست فوتبال ما رنگ آرامش را به خود بببیند. بحث تعلیق فوتبال ایران تجربه تلخی بود که برخلاف تصور خیلی ها در روزهایی که فوتبالی ها در تب و تاب بازگشت از جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان می سوختند، گریبان فوتبال ما را گرفت و انرژی زیادی از مردان فوتبالی ما صرف کرد. متعاقب آن بحث تدوین اساسنامه مشکل دیگری بود که به دلیل کمبود وقت توسط برخی از چهره های فوتبالی تهیه و تدوین شد. اساسنامه ای که با توجه به صرف وقت بسیار، هیچ گاه نتوانست انتظارات فوتبال و فوتبالی ها را برآورده کند.
هنوز کار اساسنامه نهایی نشده بود که نحوه کاندیداتوری افراد واجدالشرایط برای تصدی فدراسیون فوتبال به بحث روز این رشته پرطرفدار بدل شد. بحثی که خیلی ها را جرأت ورود به آن نبود و به همین دلیل تنها ۲ کاندیدا برای تصدی فدراسیون فوتبال ثبت نام کردند که بلافاصله کمتر از ۲۴ ساعت هم یکی از کاندیداهای منتسب به سازمان تربیت بدنی به نفع یکی دیگر از افراد منتسب به سازمان ورزش کنار رفت تا وجود دموکراسی در فوتبال کاملاً عیان شود! در روزهایی که فوتبال کار خودش را می کرد و باشگاه ها نیز درگیر کار خودشان بودند، بحث حضور ۴ تیم از فوتبال ایران در رقابت های لیگ قهرمانان آسیا موجی از شادی و شعف را در بین هواداران فوتبال به وجود آورد، غافل از اینکه این حضور برای خود شروطی دارد که شاید بتواند دوباره فوتبال ما را با اما و اگرهای بسیاری روبرو سازد.به محض شایع شدن این موضوع، مدیران تیم های بسیاری خودشان را کاندیدای رفتن به لیگ قهرمانان آسیا دانسته و برای خود ایجاد حق کردند اما فدراسیون در همان زمان آب پاکی را به روی دست علاقه مندان به فوتبال ریخت و اعلام کرد اگر چنین سهمیه ای به فوتبال ایران تعلق بگیرد، ۴ تیم پرسپولیس، استقلال، صباباتری و سپاهان راهی این مسابقات خواهند شد تا تکلیف برای همگان مشخص شود.
● احقاق حق
خبر خیلی زود در سطح شهر پیچید. خبر این بود که کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) در شرایطی با حضور ۴ سهمیه از فوتبال ایران در لیگ قهرمانان آسیا موافقت خواهد کرد که موضوع حق پخش تلویزیونی به باشگاه ها، وضعیتش به صورت کاملاً شفاف روشن شود. این شرط و شروط باعث شد باشگاه های فوتبال ایران امیدوار باشند که سرانجام پس از سال ها، آن هم به واسطه دخالت یک سازمان غیرایرانی، حق خود را از تلویزیون بابت حق پخش بازی های فوتبال مطالبه کنند. چنین اعلام شد که چهارشنبه دهم مهرماه آخرین فرصت برای انعقاد قرارداد حق پخش تلویزیونی و دادن نسخه ای از آن به ناظران کنفدراسیون فوتبال آسیا یعنی AFC است، کاری که بعید به نظر می رسد طی روزهای باقیمانده نتیجه ای با خود به همراه داشته باشد.
● ادامه حیات فوتبال
از مدت ها پیش بحث امتیاز حق پخش تلویزیونی بازی های لیگ، درست به مانند تمام دنیا، به نوعی این مژده را به علاقه مندان به ورزش و فوتبال و مدیران باشگاه ها داد که با تصویب چنین قانونی پول به فوتبال و صندوق باشگاه ها تزریق شده و از کنار آن باشگاه ها بتوانند در راه رسیدن به اهداف خود موفقتر عمل نمایند اما این حرف هم مثل خیلی از حرف های دیگر در میانه راه تلویزیون و فوتبال گم شد تا بار دیگر فوتبال با بحرانی تازه روبرو گردد. مسأله حق پخش تلویزیونی بازی های لیگ از سوی مسئولان تلویزیون جدی گرفته نشد تا مشخص شود عزمی واقعی و جدی برای انجام این کار نزد مسئولان تلویزیون و فوتبال دیده نمی شود.
● پر کردن اوقات بسیاری از برنامه های تلویزیون
شاید تلویزیونی ها فکر کرده و فکر می کنند که با پخش بازی های لیگ دارند به نوعی به فوتبال ایران لطف می کنند. شاید فکر می کنند که با این کار در راه ترویج این رشته پرطرفدار پیشرو هستند اما اینها هیچ کدام نمی تواند توجیهی باشد بر عدم پرداخت حق پخش تلویزیونی به باشگاه هایی که بی صبرانه چشم انتظار تصویب این قانون بوده و هستند. نگاهی به برنامه های تلویزیونی بیانگر این واقعیت است که بیشترین زمان رسانه ملی اختصاص به پخش فوتبال و مسابقات ورزشی دارد که این اهمیت فوتبال را نشان می دهد؛ رشته ای که اگر از تلویزیون گرفته شود، هیچ مشخص نیست تلویزیونی ها با چه برنامه یا برنامه هایی می خواهند زمان خود را پر کنند.
● یک بام و دو هوا
تلویزیونی ها هر ساله مبلغ بسیاری را برای پخش رقابت های فوتبال لیگ های مختلف جهان هزینه می کنند و آن را از افتخارات خود هم می دانند، در حالی که از قدیم الایام گفته اند چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است. آخر چطور می شود برای پخش رقابت های لیگ انگلستان، لیگ ایتالیا، لیگ اسپانیا و... پول پرداخت کرد اما برای پخش بازی های فوتبال که بعضاً تماشاگران میلیونی با خود به همراه دارد، پول هزینه نکرد. گلر فوتبال با فوتبال فرق می کند که تا این اندازه باید در تفکرات مسئولان ما تبعیض وجود داشته باشد؟
● از این جیب به آن جیب
تلویزیونی ها در توجیه عملکرد خود معتقدند تلویزیون یک دستگاه دولتی است و فوتبال هم دولتی اداره می شود، پس رد و بدل شدن پول در بین ۲ دستگاه دولتی در حقیقت به نوعی از این جیب به آن جیب شدن کردن است، در حالی که به هیچ وجه چنین تفکری صحیح نیست و به نوعی تضییع حق کردن فوتبال به واسطه چنین طرز تفکری می باشد. شاید کوتاهی ها و عدم پیگیری های لازم از سوی مسئولان فوتبال و باشگاه ها در گذشته در تلقین چنین طرز تفکری نزد مسئولان صدا و سیما نقش اصلی را داشته باشد. همان هایی که تنها دلخوش به این بودند که بازی هایشان از تلویزیون پخش شود و از کنار آن ، خود به شهرتی برسند. همان هایی که از حق خود و باشگا هشان به سادگی گذشتند تا چنین فرهنگی در جامعه ما نهادینه شود. همان هایی که نخواستند در خصوص حق پخش تلویزیونی، حق خود را مطالبه کنند و در نهایت وضعیت این شد که امروز می بینیم و می بینید.
● طرز تفکر غلط
وجود چنین طرز تفکری باعث شد مسأله گرفتن حق پخش تلویزیونی در کشور ما هیچ گاه جدی گرفته نشود و همیشه در حد یک حرف مطرح و در حد یک حرف نیز باقی بماند. حرف هایی که در ابتدا با انگیزه مطرح شد اما در میانه راه دیگر تمایلی به پیگیری جدی آن از سوی مسئولان دیده نشد و همین مسأله هم باعث شد تلویزیونی ها از این اوضاع نهایت استفاده را کرده و به وسیله فوتبال به نوعی برنامه های خود را پر کرده و مخاطبان بسیاری را پای جعبه جادویی بنشانند. تلویزیونی ها نه تنها بابت حق پخش تلویزیونی بازی های فوتبال چیزی را به باشگاه ها ندادند، بلکه از اهرم محبوبیت فوتبال استفاده کرده و بیشترین و گرانقیمت ترین آگهی ها را نیز برای پخش در پیش از شروع بازی ها، در بین ۲ نیمه و در اواخر آن هم گرفتند تا سود حاصله از فوتبال را به اوج خود رسانده باشند. بماند آگهی های زیرنویس در جریان پخش رقابت های فوتبال که گاهاً به مانند سوهان بر روی اعصاب و روان بینندگان تلویزیونی کشیده می شود.
● شرط AFC
چنین شرایطی بر فوتبال ایران حکمفرما بود که ناگهان مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) در آخرین اطلاعیه خود اعلام کردند ایران برای اینکه بتواند ۴ سهمیه را در رقابت های لیگ قهرمانان آسیا داشته باشد، باید در کنار بسیاری از فاکتورهای لازم، مسأله حق پخش تلویزیونی بازی ها را جدی بگیرد که این مسأله در ابتدا باز هم مثل خیلی از حرف های دیگر در فوتبال ایران یک شوخی فرض شد اما وقتی مسئولان AFC در تصمیم خود مصمم نشان دادند، تازه مسئولان فوتبال متوجه این واقعیت شدند که این بار برخلاف دفعات گذشته باید این کار را تا رسیدن به نتیجه نهایی پیگیری کنند و هرگز مانند دفعات گذشته آن را به بایگانی نسپارند.
● برخوردهای سرد
فوتبالی ها برای پیگیری موضوع یکی دو باری را به تلویزیون رفتند تا بلکه بتوانند در جلسات مشترکی که با یکدیگر برگزار می کنند، به نتایج قابل قبولی دست یابند که هیچ گاه این اتفاق نیفتاد و برخورد گرمی از سوی تلویزیونی ها از مسئولان فوتبال صورت نگرفت تا مشخص شود احتمال توفیق در این مسأله بسیار کم است و اتفاقاً همین طور هم شد و تلویزیونی ها اغلب با برخوردهای سرد خود، عمداً فدراسیونی ها را به این باور رساندند که آنها به نوعی دارند وقت خودشان را تلف می کنند و در نهایت چیزی عایدشان نخواهد شد. فوتبالی ها پس از مشاهده چنین وضعیتی، درخصوص عمل تلویزیونی ها دست به عکس العمل مناسب زدند. در حقیقت آنها پاسخ «تک» تلویزیونی ها را برخلاف پیش بینی با یک «پاتک» شدید دادند و اعلام کردند به هنگام برگزاری بازی های هفته هشتم به دوربین های متفرقه صدا و سیما اجازه حضور در ورزشگاه ها را نخواهند داد، هرچند که این مسأله در همان نگاه اول هم غیرقابل امکان می نمود اما بعد از دادن چنین اطلاعیه ای از سوی فدراسیون فوتبال، دفتر رئیس جمهوری وارد کارزار شد و خواستار لغو چنین دستورالعملی شد تا بدین وسیله یک بار دیگر دوربین های تلویزیونی این فرصت را پیدا کنند که به ورزشگاه ها راه یابند.
● دلیل صدا و سیما
با وجود اتفاقات به وقوع پیوسته، هنوز بارقه هایی از امید پیش روی مسئولان فدراسیون فوتبال قرار داشت که روابط عمومی سازمان صدا و سیما طی اطلاعیه ای رسماً اعلام کرد بر اساس مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، این سازمان برای پخش مسابقات ورزشی در همه رشته ها مجاز به پرداخت هیچ گونه وجهی نیست. این اطلاعیه مسئولان صدا و سیما در حقیقت آب سردی بود بر پیکره تمامی کسانی که فکر می کردند از کنار حق پخش تلویزیونی بازی ها می توانند به باشگاه های خود سروسامان دوباره ای بدهند اما این مسأله و انتشار گسترده آن همان کورسوی امیدی را هم که وجود داشت، دیگر به طور کامل منتفی ساخت تا همچنان در عمل تلویزیونی ها فکر کنند دارند با پخش بازی های فوتبال به نوعی به این رشته ورزشی و علاقه مندان آن لطف می کنند. البته در این بین دلایل دیگری هم ممکن است وجود داشته باشد که پرداختن به آن در این مقوله می تواند چندان خالی از لطف نباشد. تلویزیونی ها می دانند که در صورت دادن پاسخ مثبت به فوتبالی ها باید خود را آماده پاسخگویی به فدراسیون هایی نظیر کشتی، والیبال، بسکتبال و... نیز بنمایند. فدراسیون هایی که منتظر هستند فوتبالی ها پاسخ مثبت بگیرند تا متعاقب آن با یک هماهنگی، خواسته خود را برای گرفتن حق پخش تلویزیونی مطرح نمایند.
● استارت ماجرا
البته بحث گرفتن امتیاز حق پخش تلویزیونی فوتبال توسط دست اندرکاران این رشته پرطرفدار برای نخستین بار نیست که به این صورت گسترده مطرح می شود چرا که برای اولین بار مسئولان اتحادیه فوتبال ایران در سال ۱۳۷۰ چنین مسأله ای را مطرح و تا مرحله ای هم پیگیری کردند، طرحی که الان نزدیک به ۱۷ سال است که از طرح آن می گذرد و همچنان در حد یک طرح باقی مانده است. شاید اگر بحث گرفتن ۴ سهمیه برای حضور در رقابت های لیگ قهرمانان آسیا مطرح نبود، هرگز این مسأله به این شکل مطرح نمی شد و به این اندازه هم جار و جنجال به پا نمی کرد. چنین به نظر می آید که طرفداران پرتعداد فوتبال درخصوص این اتفاقات و این تصمیمات مسئولان تلویزیون موضع منفی گرفته اند. آنها اعتقاد داشته و دارند که تلویزیون به خاطر اعتبار بخشیدن و کمک به فوتبال باید چنین قراردادی را به امضا می رساند، هرچند که اگر هم این اتفاق هم نیفتد، صدا و سیما کمافی السابق نه تنها لطفی به باشگاه ها نکرده، بلکه به نوعی حق و حقوق حقه آنها را نیز تضییع کرده است.
● خطر بزرگ
در چنین شرایطی که هیچ کس حاضر به همکاری نیست، چنین به نظر می آید که خطری بزرگتر از تعلیق، فوتبال ایران را تهدید می کند. در شرایط فعلی تیم های استقلال، صباباتری و سپاهان هنوز وضعیت خود را نمی دانند. هنوز نمی دانند در رقابت های لیگ قهرمانان آسیا حضور دارند یا نه. هنوز نمی دانند باید برای حضور مؤثر در این مسابقات برنامه ریزی لازم را داشته باشند یا نه. حتی وضعیت خود پرسپولیس یعنی قهرمان لیگ فوتبال ایران هم به طور واضح مشخص نیست. هرچند که می گویند اگر پرسپولیس قرار باشد که در این بازی ها حضور داشته باشد، باید از زیرگروه شرکت کند که اگر اینگونه باشد، این یک توهین بزرگ و آشکار به فوتبال ما و پرسپولیس به حساب می آید چرا که اگر قرار است پرسپولیس در رقابت های زیرگروه شرکت کند، همان بهتر که در چنین مسابقاتی حاضر نشود. در شرایط فعلی همه سعی دارند گناه این کار را به گردن دیگری بیندازند. تلویزیونی ها، فوتبالی ها را مقصر می دانند و فوتبالی ها نیز قصد دارند مسئولان صدا و سیما را عامل این ناکامی بنامند اما هر چه که هست، در این وسط نه تنها ۴ باشگاه ایران، بلکه کل مجموعه فوتبال ایران لطمه می خورد.
● نماینده AFC
قرار بر این بود که یکشنبه نماینده کنفدراسیون فوتبال آسیا برای بررسی شرایط کشورمان وارد تهران شود و بر اساس شنیده ها، قرار بر این بود که مسئولان فوتبال شرایط موجود را برای آنها بازگو نمایند و متعاقب آن چشم به گزارش نماینده AFC داشته باشند، هر چند که چنین به نظر می آید که حق پخش تلویزیونی تنها شرط لازم برای مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا برای افزایش سهمیه باشد.
● تماس های آخر
طی روزهای شنبه و یکشنبه تلاش بسیاری را انجام دادیم تا به گونه ای با مسئولان پاسخگو در صدا و سیما ارتباطی داشته باشیم که متأسفانه به دلیل حضور آنها در جلسات متعدد این گفت وگو میسر نشد. اما از بین آقایان پورمحمدی، تقدس نژاد و زمانی دیروز تنها توانستیم برای دقایقی کوتاه با آقای زمانی همکلام شویم که ایشان نیز با صراحت اعلام کردند حرف ما همان اطلاعیه ای است که از سوی روابط عمومی سازمان صدا و سیما در این خصوص صادر شده است. اما علی کفاشیان حرف های خاص خودش را در مورد این موضوع دارد. کفاشیان گفت: «از میان تمام مواردی که برای کسب امتیاز مورد نظر کنفدراسیون فوتبال آسیا به فدراسیون فوتبال کشورها اعلام شده است، حق پخش تلویزیونی تنها شرط لازم برای کسب سهمیه است و اگر این مشکل حل نشود، کسب سهمیه تیم ها در رقابت های لیگ قهرمانان آسیا نیز منتفی خواهد شد.»
کفاشیان که به تازگی دوباره تهدید کرده است که به جز دوربین های پخش مستقیم اجازه ورود هیچ دوربینی در خلال بازی پرسپولیس و استقلال نخواهد داد، از ریاست جمهور خواسته است با پادرمیانی خود، مشکل حق پخش تلویزیونی را حل کرده تا فوتبال ایران دچار بحران نشود. کفاشیان با وجود اطلاعیه روابط عمومی سازمان صدا و سیما به تازگی اعلام کرده است که همچنان مذاکرات با صدا و سیما ادامه دارد، اما تاکنون هیچ پیشنهادی از سوی مسئولان سازمان دریافت نداشته ایم. کفاشیان گفت: «برخلاف شایعات اخیر، صدا و سیما هیچ مبلغی را درخصوص حق پخش تلویزیونی به ما پیشنهاد نکرده است اما در صورت ارائه پیشنهاد به طور حتم به آن رسیدگی خواهیم کرد.» کفاشیان در ادامه بیان کرد: «تنها پیشنهاد صدا و سیما به ما در این مدت خرید تبلیغات دور زمین بوده که به دلیل عدم شرکت این سازمان در مناقصه فدراسیون، تبلیغات دور زمین را به مبلغ ۶ میلیارد تومان به یک شرکت خصوصی واگذار کرده ایم.» اما در این بین «محمد نبی» دبیر کل فدراسیون فوتبال نیز اظهارات جالبی داشت. او گفت: «از ۲ موردی که آقای سوزوکی نماینده AFC از ما خواسته بود، ما تنها توانستیم کار تبدیل باشگاه ها به مؤسسات تجاری را انجام دهیم اما درباره حق پخش تلویزیونی بازی ها باید بگویم با وجود نامه ای که به صورت مکتوب برای آقای علی آبادی ارسال کردیم تا راهکار عملی حل مشکل را به ما ارائه دهند اما تا این لحظه هیچ جوابی دریافت نکرده ایم.» نبی در پایان گفت: «سوزوکی گزارش جلسه یکشنبه را با خود به AFC خواهد بود تا در جلسه نهایی کنفدراسیون فوتبال آسیا جمع بندی نهایی در خصوص تمام کشورها صورت گیرد.»

منبع : روزنامه ابرار ورزشی