آسپرین‌ در دوات‌ مرکب‌

حسن‌ توفیق‌ در سال‌هایی‌ دست‌ به‌ كار كشیدن‌ كاریكاتور شد كه‌ بسختی‌ از كاریكاتور به‌ نام‌ هنر نام‌ برده‌ می‌شد و در حالی‌ كه‌ محصل‌ ساده‌ یی‌ بیش‌ نبود به‌ كشیدن‌ كاریكاتور در روزنامه‌ توفیق‌ پرداخت‌. كاریكاتورهایی‌ كه‌ تا حد زیادی‌ دور از ابتذال‌ بود.
حسن‌ توفیق‌ با طنز تلخی‌ كه‌ مبین‌ روحیه‌ او بود با كاریكاتورهایش‌ آن‌ سوی‌ چهره‌های‌ زندگی‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ مردم‌ ما را نمایان‌ می‌ساخت‌ و در این‌ مدت‌ مكتبی‌ خاص‌ به‌ وجود آورد و این‌ سبك‌ در زمان‌ خود به‌ اندازه‌یی‌ شهرت‌ یافت‌ و در هنر كاریكاتور آن‌ زمان‌ تاثیر بجایی‌ گذاشت‌ كه‌ كمتر كاریكاتوریست‌ جوانی‌ بعد از توفیق‌ كشیدن‌ كاریكاتور را با كپی‌ كارهای‌ او شروع‌ نكرده‌ بود.
هر چند كه‌ بعضی‌ از مینیاتورها و نقاشی‌های‌ گذشته‌ را شاید بشود نوعی‌ كاریكاتور محسوب‌ كرد ولی‌ آنچه‌ بود كاریكاتور نبود و این‌ هنر را باید یك‌ هنر غربی‌ دانست‌ كه‌ به‌ كشور ما نیز راه‌ یافت‌.
حسن‌ توفیق‌ با توجه‌ به‌ اصول‌ كلاسیك‌ كاریكاتور كه‌ یك‌ هنر وارداتی‌ بود سبكی‌ تازه‌ به‌ وجود آورد و در ادامه‌ این‌ راه‌ برای‌ كارهایش‌ سمبلی‌ انتخاب‌ كرد. این‌ سمبل‌ كاكاتوفیق‌ بود كه‌ در واقع‌ همان‌ حاجی‌ فیروز باشد. این‌ پیرمرد سیاه‌سوخته‌ با دهان‌ گشاد و دماغ‌ پهن‌ با دیده‌ بصیرت‌ و با فكر و روح‌ ایرانی‌ به‌ مسائل‌ روز می‌نگریست‌ ولی‌ اغلب‌ جریانات‌ روز را با عقل‌ سلیم‌ و ساده‌ خود جور نمی‌بیند و در فكر فرو می‌رود كه‌ این‌ دیگر چیست؟ و انگشت‌ به‌ دهان‌ می‌ماند.
زمانی‌ بود كه‌ تندباد حوادث‌ عرصه‌ را برای‌ گفتن‌ ناگفتنی‌ها تنگ‌ می‌كرد و كاریكاتورهای‌ حسن‌ توفیق‌ بیش‌ از حد برای‌ كاكا دردسر درست‌ كرده‌ بود در چنان‌ وضعی‌ او تصمیم‌ می‌گیرد كه‌ كاریكاتور بی‌دردسر درست‌ كند و به‌ ناچار در دوات‌ مركبش‌ آسپرین‌، یعنی‌ قرص‌ سردرد می‌اندازد، این‌ است‌ دنیای‌ كاكا.
خارج‌ از دنیای‌ كاریكاتور حسن‌ توفیق‌ وكیل‌ دادگستری‌ بود و دانشجوی‌ دكترای‌ دانشگاه‌ سوربن‌ پاریس‌.

منبع : روزنامه اعتماد