۱ ژوئیه ـ ... و به این سان یک اشتباه دودمان غزنویان را بر باد داد

یک ماه پس از این که مسعود غزنوی برادرش محمد را کور کرد تا بدون داشتن رقیب و با خاطری آسوده برجای پدر (محمود غزنوی) بنشیند، در قلمرو غزنویان ـ ایران خاوری آن زمان (افغانستان و پاکستان کنونی) ـ میان مردم دو دستگی بروز کرد که در دراز مدت به تضعیف حکومت غزنویان و پایان کار آنان انجامید.
«مسعود» اول ژوئیه سال ۱۰۳۰ میلادی برادرش محمد را کور کرده بود. سلطان محمود غزنوی ـ از ترکان غز ـ پیش از این واقعه در گذشته بود و با این که پیش از مرگ، مسعود را به جانشینی خود انتخاب کرده بود، مسعود برای این که بدون دغدغه حکومت کند برادر را کور کرده بود. غزنویان، به ویژه سلطان محمود با این که زبان آبائ - اجدادی شان ترکی بود به فرهنگ ایرانی و ادب پارسی جذب شده و در این زمینه کمک فراوان کرده بودند. گسترش دین اسلام در شبه قاره هند ( بعد از فتوحات اولیه اعرابی که در قرن هفتم میلادی ایران را متصرف شده بودند)،عمدتا در زمان حکومت محمود غزنوی صورت گرفت که نتیجه اش ایجاد کشور پاکستان در نیمه قرن گذشته، ۹ قرن پس از درگذشت سلطان محمود بوده است.
روی گردان شدن مردم از مسعود پس از کورکردن برادرش، ده سال بعد باعث شکست ارتش مسعود از سلجوقیان ـ دسته دیگری از ترکان مهاجر ـ شد. سلجوقیان با اجازه غزنویان به نقاط جنوبی تر کوچ کرده بودند. پس از شکست مسعود و عقب نشینی او به غزنه، مردم ناراضی، او را کشتند و برادر کورش محمد را شاه کردند، ولی نابینا بودن محمد و افتادن امور در دست افرادی که به شایستگی برخی از ایشان تردید بود باعث تضعیف هر چه بیشتر غزنویان و پایان تدریجی کار آنان شد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز