تیم ملی جودو و کارنامه ای ضعیف

پرونده بیست و پنجمین دوره رقابت های جودوی قهرمانی جهان در حالی بسته شد که رهاورد تیم ملی از این رویداد بزرگ تنها یک مدال برنز بود.
این رقابت ها از دوجهت برای جودوی کشورمان حائز اهمیت بود. یکی بحث حضور رئیس فدراسیون در بین سران فدراسیون جهانی و شرکت در تصمیم گیری های کلا ن این نهاد بین المللی و دوم عملکرد فنی تیم ملی که نتیجه ای کاملا متفاوت با یکدیگر داشت.
قبل از هرچیز باید به بحث سیاسی این رقابت ها اشاره داشت که تشکیلا ت فدراسیون جهانی را دچار یک دگرگونی اساسی کرد. حضور ضعیف وسیاست های غلط «پارک» کره ای در راس فدراسیون جهانی به خصوص بعد از رقابت های قاهره ۲۰۰۵ که باعث شد جامعه جهانی جودو این سیاست های غلط را دنبال نکند. همین عدم حمایت باعث شد تا خود او ترجیح دهد عطای ریاست بر فدراسیون جهانی را به لقایش بخشیده و رسما استعفای خود را اعلا م کند.
مجموعه اتفاقات و مذاکراتی که قبل از کنگره فدراسیون جهانی در «ریو» رخ داد باعث شد تا درخشان رئیس فدراسیون جودو ایران در بحث های خود با سران فدراسیون جودو جهانی به خصوص رئیس اتحادیه اروپا که در آن زمان هنوز نایب رئیس فدراسیون جهانی بود به این نتیجه برسد تا از رقابت با «دوعیب» تونسی انصراف دهد ولی برای این کار توانست امتیازاتی بگیرد که در آینده اثرات آن در جودوی کشورمان به وضوح مشهود خواهد بود.
اینکه درخشان عضو کمیته تصیم گیری و همچنین مسوول توسعه جودو در فدراسیون جهانی است و احترامی که مسوولین رده بالا ی این فدراسیون برای وی قائل هستند و در تصمیمات کلا ن با او مشورت می کنند، نکته کوچکی نیست.
اما در بعد فنی مسابقات باید به حضور جودوکاران ۱۸۳ کشور جهان که همگی با آماده ترین نفرات خود قبل از رسیدن به مدال به فکر کسب سهمیه المپیک بودند، اشاره شود که باعث شد رقابت هایی به مراتب سنگین تر از دوره قبل را شاهد باشیم.
این دوره را باید اوج شکوفایی جودو اروپا و نزول فاحش جودو آسیا نامید که در این نزول ایران نیز سهیم بود. بعد از دراختیار گرفتن مسوولیت IJFجودو اروپا ثابت کرد که در بعد فنی هم پرچمدار جودوی دنیا شده و اگر سکان دار هدایت کشتی توفان زده جودو شده اند این توانایی را دارند که آن را به ساحل آرامش و موفقیت برسانند و این پیشتازی حق آنهاست که مدام در حال پیشرفت و تلا ش هستند و تیم ملی ایران نتوانست سرعت خود را با این جودوی پیشرفته تنظیم کند و به نوعی عقب ماند.
به لحاظ فنی تیم ملی ایران شرایط مناسبی در این دوره از رقابت ها نداشت و علی رغم ادعای مربیان، این تیم نه تنها از تیمی که دو سال پیش به قاهره اعزام شد آماده تر نبود بلکه نتوانست نتایج بهتری از آن دوره را ثبت کند.
دیر رسیدن تیم به محل برگزاری مسابقات در پی یک سفر طولا نی که تمام اعضای تیم را خسته کرد را باید یکی ازدلا یل اصلی این نتایج عنوان کرد. تیم ایران در حالی دیرتر از سایر تیم ها وارد ریودوژانیرو شد که بسیاری از تیم ها دو هفته قبل در «سائوپولو» در یک اردوی مشترک شرکت کرده بودند.
در این مسابقات آخوندزاده در ۶۰ کیلوگرم با وجود داشتن یک قرعه مناسب که می توانست او را به مدال برساند به دلیل مشکلا تی ناشی از کم کردن غیراصولی کیلوهای اضافی وزن بدن و سفر طولا نی، در جریان مبارزه با حریف هلندی بی هوش شد و یک مدال جهانی را از دست داد که البته او غیرت کرد و در یکی از دیدارهای گروه بازنده ها پیروز شد و در مبارزه دوم باز هم به مشکل خورد. در ۶۶ کیلوگرم آرش میراسماعیلی قرعه خوبی داشت و از آن بهره لا زم را برد و برنز گرفت، هرچند اگر برابر نماینده با تجربه کوبا هوشمندانه تر مبارزه می کرد می توانست فینالیست شود.
علی معلومات و احسان رجبی در دو وزن ۷۳ و ۱۰۰ کیلوگرم اسیر جومسابقات شده و نتوانستند کارایی خود را نشان دهند. در ۸۱ کیلوگرم حامد ملک محمدی هرچند برای اولین بار در این وزن به میدان رفت ولی خوب مبارزه کرد اما به مربیان هم ثابت شد که بهتر است او در همان وزن ۷۳ مبارزه کند. حسین قمی در وزن ۹۰ کیلوگرم هرچند قرعه سختی داشت ولی مبارزات خوبی به نمایش گذاشت. با پیروزی بر قهرمان دوم المپیک از برزیل و باختن با یک اخطار به قهرمان جهان از ژاپن کارنامه قابل قبولی به نمایش گذاشت. در ۱۰۰+ کیلوگرم رودکی همانی نبود که در دوحه و کویت دیدیم و میران هم با آن مبارزه انتقادآمیز برابر حریف مغولی باید به فکر بازنشستگی باشد.
با این وجود اشاره ای نیز باید به مشکلا ت بدنی اعضای تیم داشته باشیم. متاسفانه روند یکنواخت تمرینات طی سال های اخیر که با کمترین تغییر صبح بدنسازی و عصر کارهای فنی که تقریبا کیفیت آن هم شبیه به هم است در دستور کار قرار دارد باعث بی انگیزگی نفرات تیم شده است. عدم حضور یک مربی بدنساز را باید از جمله عمده ترین مشکلا ت این تیم دانست.
از سوی دیگر تمرینات تیم ملی نظم و انضباط لا زم را نداشت و برخی نفرات نتوانستند خود را با آن وفق دهند و همان هم جواب بی تمرینی خود را با حذف زودهنگام گرفتند.
باید به مربیان و سرپرست تیم اعزامی خیلی واضح و روشن گفته شود از جودوکاری که ۱۷ ساعت زمان توقف در فرودگاه فرانسه را با تغذیه نامناسب پشت سر می گذارد و ۱۱ ساعت مسیر هوایی را طی می کند و یکی دو روز قبل از شروع به محل برگزاری مسابقات می رسد و تازه باید چند کیلو وزن اضافی را کم کند چه انتظاری باید داشت.
اگر مشکل بدنی آخوندزاده حاد می شد و برای او مشکلی بزرگ تر پیش می آمد چه کسی جوابگوی عدم اعزام پزشک تیم به مسابقات را می داد؟
باید اذعان داشت که تک تک نفرات تیم ملی بدون کم کاری هرچه در توان داشتند را رو کردند ولی به دلیل مشکلا تی که در بالا ذکر شد و موارد مشابه دیگر این تیم نتیجه لا زم را کسب نکرد. اصولا از این تیم انتظار بیش از این هم انتظاری بیهوده است.
از مربیان تیم ملی می خواهیم برنامه های خود را که از ۲۰۰۵ قاهره تا ۲۰۰۷ ریودوژانیرو اجرا کردند را مرور کنند تا به اشتباهات خود پی ببرند. امینی به عنوان مدیرفنی تیم ملی جودو در طول این دو سال چند بار از اتاق خود در سالن کبکانیان به داخل سالن رفته و تمرینات و میزان آمادگی ملی پوشان را ارزیابی کرده است؟ در کدام یک از اردوهای تیم ملی فیلم مبارزات حریفان را در جمع بازیکنان پخش کرده و آنها را آنالیز کرده است؟ آیا کسی به رودکی گفت که «بیانچسی» ایتالیایی که یک بار میران را ضربه فنی کرده چگونه کار می کند و راه بردن او چیست؟
وقتی برای کسی حاشیه امنیتی باشد مسلما او پی کار و تلا ش دو چندان نخواهد رفت، حال این شخص می خواهد بازیکن باشد یا مربی و مدیرفنی!
تیم ملی جودو نیازمند یک تحول اساسی است و محمد درخشان بیش از هر کس دیگری این نکته را درک کرده است.
حضور یک مربی بدنساز طراز اول در کنار مربیان زبده خارجی که آشنا به جودوی روز دنیا باشد به همراه حضور مداوم در تورنمنت های معتبر اروپایی، میدان دادن به جوانان مستعد و با انگیزه و برگزاری لیگ منظم وپویا در رده های سنی مختلف در کنار یک برنامه ریزی دقیق و روزشمار می تواند ما را در راه رسیدن به اهداف بزرگ یاری کند.
اکنون دیگر کسب سهمیه المپیک برای جودوی ما آرزو نیست، جودوی ما مدال المپیک می خواهد که با این برنامه ها به آن نخواهد رسید.
برای آشنایی بیشتر با این رشته مروری بر ورزش جودو در ایران داریم که خواندن آن خالی از لطف نیست.
درسال های قبل از ۱۳۴۵ در دانشکده افسری شهربانی نیروی انتظامی کنونی و برخی مراکز ورزشی نیروهای مسلح یک سری فنون دفاع شخصی به نام جودو آموزش داده می شد تا اینکه شخصی به نام بهروز سرشار که افسر پلیس بود با استفاده از بورسیه تربیت بدنی شهربانی به بازدید آکادمی پلیس سوئد اعزام و در آنجا با تمرینات جودوی واقعی آشنا شد و پس از مراجعت با گزارش وی و تصویب مقامات شهربانی آن زمان دو نفر استاد ژاپنی به نام های اکیدا و ناکامورا به ایران آمدند و برای مدت دو هفته در سال ۱۳۴۵ در سالن ورزش دانشکده افسری شهربانی پرسنل این سازمان را آموزش دادند.
پس از آن آقای سرشار در سال ۱۳۴۷ به کودوکان ژاپن رفت و پس از مراجعت از طی دوره با کمربند دان یک و اخذ مجوز صدور کمربند قهوه ای، انجمن جودوی پلیس و بعد از آن انجمن جودوی نیروهای مسلح را تشکیل داد و در سال ۱۳۴۹ اولین کلا س رسمی مربیگری جودوی نیروهای مسلح را در محل دانشکده پلیس تشکیل و آقایان فکرت، علمی و کیهان به اتفاق ۶۰ نفر دیگر از پرسنل نیروها موفق به اخذ کمربند و حکم رسمی مربیگری از این کلا س شدند. سپس از تعداد فوق همین ۳ نفر شروع به فعالیت در نیروهای مربوطه و گسترش آموزش جودو در باشگاه های شخصی کردند.
تیم جودوی ارتش ایران در سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷) برای نخستین بار در مسابقات سیزم شرکت کرد و سیف الله جواهری یک نشان طلا برای ایران به ارمغان آورد. پس از پیروزی انقلا ب اسلامی در سال ۱۳۵۷ آقای بهمن فکرت از طرف آقای شاه حسینی سرپرست تربیت بدنی ابتدا به عنوان سرپرست فدراسیون ورزش های رزمی تعیین شده در زمان ریاست آقای داوودی شمسی به پیشنهاد آقای فکرت سه رشته جودو، کاراته و تکواندو از یکدیگر جدا شدند و بهمن فکرت به عنوان رئیس فدراسیون جودو منصوب شد. پس از یک سال یعنی در سال ۱۳۵۸ مجددا فدراسیون ورزش های رزمی ایجاد و محمد مهر آئین به سمت این فدراسیون انتخاب شد و تا سال ۱۳۶۰ عهده دار این سمت بود.
در سال ۱۳۶۰ بار دیگر فدراسیون جودو به طور مستقل تا سال ۱۳۶۳ زیر نظر و ریاست مهر آیین قرار داشت; تیم جودوی ایران نخستین بار در سال ۱۳۶۳ در مسابقات قهرمانی آسیا در کویت شرکت کرد و مهران ویسه و رمضانعلی خانبابایی موفق شدند دو مدال برنز کسب نمایند. دو سال بعد در بازی های آسیایی ۱۹۸۶ سئول مرتضی خداداد یک مدال برنز برای تیم ایران کسب کرد. جودوی ایران برای اولین بار در مسابقات جودو قهرمانی جهان در فرانسه به سال ۱۹۹۷ شرکت کرد که تنها یک عنوان پنجم به وسیله محمود میران حاصل این حضور بود.
در رقابت های قهرمانی آسیا در سال ۱۹۹۹ چین تیم ایران به ۶ مدال ارزشمند دست پیدا کرد و جایگاهی شایسته در میان کشورهای آسیایی به دست آورد. در این مسابقات آرش میر اسماعیلی مدال طلا ، خسرو دلیر و کاظم ساریخانی مدال نقره، مسعود حاجی آخوند زاده و محمود میران ۲ مدال برنز کسب کردند.
اوج اقتدار جودوی ایران در مسابقات جهانی ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ بود که در هر دوره، آرش میر اسماعیلی موفق به کسب مدال طلا ی این وزن منهای ۶۶ کیلوگرم جهان شد.
از سال ۱۳۵۷ تاکنون سردار محمد درخشان عهده دار ریاست این فدراسیون بوده است و در سال های اخیر جودوی ایران در رقابت های آسیایی و جهانی افتخارات فراوانی را کسب کرده است.
تاریخچه پیدایش جودو می تواند مروری سودمند برای علا قه مندان این رشته ورزشی باشد که می خوانید:
در نزدیکی کوبه ژاپن در شهر ساحلی میکاز، جیگوروکانو در تاریخ ۲۸ اکتبر ۱۸۶۰ متولد شد. کانو پسر بچه ای بود ضعیف الجثه و لا غر اندام که دائما مریض بود و بیماری ها یکی پس از دیگری به سراغ او می آمدند.
کانو برخلا ف نظر پزشک اش تصمیم گرفت برای بهبود سلا متی خود به ورزش روی آورد و از همان جا کانو یاد گرفت که چگونه مقابل هم سن و سالا ن زورگو و گردن کلفت خود دفاع کند.
خانواده کانو در سال ۱۸۷۱ به توکیو نقل مکان کردند. کانو در سن ۱۸ سالگی در مدرسه هنرهای رزمی جوجیستو در رشته «تن جین شینوریو» که یکی از هنرهای رزمی بود ثبت نام کرد. این رشته شامل ضربه زدن و گلا ویز شدن می شد و به داشتن هارمونی، بیشتر تاکید داشت تا مبارزه کردن.
کانو پس از تحصیل در مدرسه «تن جین شینوریو» به مدرسه «کیتوریو» رفت و در آنجا تحت تعلیم «تسونتوشی ایکویو» قرار گرفت. این زیرمجموعه از «جودبیستو» بسیار نرم تر و ملا یم تر از رشته « تن جین شینوریو» بود که در آن بر ضربه های آزاد و تکنیک های سمبلیک و تکنیک های پرتاب کردن تاکید می شد. در این زمان کانو به مطالعه جامع در مورد سبک های دیگر جوجیتسو، مثل « سکی گوشی ریو» و «سیگوریو» پرداخت.
کانو اعتقاد داشت در بیشتر ورزش ها، به تعلیمات ذهنی و روحی کمتر توجه شده است و این نکته را یک کمبود آموزشی احساس کرد.
کانو در سال ۱۸۸۰ بازنگری تکنیک های جوجیتسو را آغاز کردو دریافت که با ترکیب کردن بهترین تکنیک های مدارس رزمی مختلف و جمع آوری آن ها در یک سیستم، می تواند یک برنامه تمرینی فیزیکی که شامل مهارت های ذهنی و روحی نیز می شود، پدید آورد.
او اعتقاد داشت با حذف فنون خطرناک، سبک حاصل باید حالت مسابقه ای و رقابتی داشته باشد.
به این ترتیب کانو در سال ۱۸۸۲ باگردآوری مجموعه بهترین حرکات پرت کردن و زمین زدن سبک قدیم جوجیتسو واضافه کردن حرکاتی که خود ابداع کننده آنها بود و حذف تعدادی از تکنیک های خطرناک، ورزش جدید خود،«جودو» را معرفی کرد.
او ورزش خود را «کودوکان جودو» نام نهاد. واژه کودوکان متشکل ازکان محل و سالن، دو مسیر، کو یادگیری است که در کل یعنی «محل یادگیری مسیر». همچنین جودو از کلمات زیر تشکیل شده است: دو= مسیر و جو = آرام و ملا یم، یعنی مسیر آرام و ملا یم.
کانو مدرسه جودو خود را که کودوکان نامیده بود درمعبد بودایی «ایشوجی» در توکیو تشکیل داد.
برای رقابت بین مدرسه جوجیتسو و جودو، در سال ۱۸۸۶ مسابقه ای تدارک دیده شد که در آن دانشآموزان جودو به راحتی قهرمان مسابقه شدند که همین مساله باعث برتری جودو نسبت به جوجیتسو شد.
تقسیمات و گروه بندی های مربوط به کودوکان جودو در سال ۱۸۸۷ کامل شد که در آن سه هدف اصلی «تمرینات فیزیکی»، «مهارت های مبارزه» و «تمرینات روحی» دنبال می شد.
با آغاز سال ۱۸۸۹، کانوژاپن را به مقصد اروپا و آمریکا ترک کرد. او به منظور آموزش جودو و شرکت کردن در جلسه اعضای المپیک ها سفر کرد.
از سال ۱۸۹۲ به بعد شعبه های آموزشی جودو در سراسر دنیا گسترش یافت. در این سال «تاکاشیماشیداچی» یک سخنرانی در خصوص جامعه ژاپن، تاریخچه و گسترش جودو ارائه کرد.
دسته بندی حرکات پرتابی جودو در سال ۱۸۹۵ توسط کانو صورت گرفت و در سال ۱۹۰۰ انجمن عالی رتبگان کودوکان تاسیس شد.
آموزش جودو در آمریکا با ورود «گونجی کویزومی» در سال ۱۹۰۷ به خاک آمریکا آغاز شد. سیستم آموزشی جودو کودوکان در سال ۱۹۰۹ با تغییرات بزرگی که متحمل شد به یک بنیاد رسمی ژاپنی تبدیل گشت. در همان سال «جیگوروکانو» به عنوان اولین عضو ژاپنی کمیته بین المللی المپیک انتخاب شد.
در سال ۱۹۱۰ جودو به عنوان ورزشی که سلا متی در آن حفظ می شود شناخته شد ودر سال ۱۹۱۱ به عنوان بخشی از سیستم آموزش ژاپن منظور گردید. در همین سال انجمن ورزش ژاپن، انجمن مربیان جودو کودوکان و مجمع کمربند سیاهان تشکیل شد.
در سال ۱۹۲۰ جودو با تغییراتی در خصوص کاهش ضربات و فنون، به تعداد ۴۰ حرکت پرتابی منجر شد که فنون حذف شده عبارت از ۸ حرکت مربوط به دسته بندی قبلی جودوکادوکان بود.
در سال ۱۹۲۱ سازمان تحقیقات پزشکی جودو تشکیل شد.
شعار کودوکان عبارت است از «حداکثر کارایی - آرامش و بهره دو جانبه» که در خصوص تمرینات تکمیلی روحی، اخلا قی و جنبه های غیرمادی در کنار فعالیت فیزیکی جودو تاکید دارد.
بالا ترین هدف جودو عبارت از «تکامل فرد به منظور ارزشمند و مفید واقع شدن در جامعه»است.
این جنبه غیرمادی جودو رفته رفته پیشرفت های چشمگیری را کسب کرد و حدود سال ۱۹۲۲ کامل شد.
در همین سال سازمان فرهنگی جودو کودوکان تاسیس شد.
در زمان جنگ جهانی دوم جودو شاهد تحولا ت و توسعه متفاوتی بود چرا که در آن زمان به جای این که صرفا با هدف ورزشی آموزش داده شود، تبدیل به یکی از فنون جنگی شد که برای کماندوها و نیروهای ویژه آموزش داده می شد.
جودو برای اولین بار در المپیک ۱۹۶۴ توکیو به این بازی ها پیوست. از ۱۶ مدال تدارک دیده شده، ژاپن موفق به کسب سه مدال طلا و یک نقره شد.
در المپیک ۱۹۶۸ مکزیکو، جودو از مسابقات المپیک حذف شد اما در بازی های ۱۹۷۲ مونیخ دوباره به المپیک بازگشت.
جودو در حین پدیدار شدن و پیشرفت و توسعه خود، شاهد دو تغییر عمده بود که یکی در خصوص وزن ها بود. ابتدا تفاوت وزن جودو کاران باهم، مورد توجه قرار نمی گرفت و به طور مثال مبارزه دو نفر که از لحاظ تکنیک با هم برابری می کردند در نهایت منجر به پیروزی شخص سنگین وزن می شد. این مساله مورد انتقاد بسیاری قرار گرفت که در نتیجه گروه های وزنی به وجود آمدند که ابتدا سه گروه وزنی بود و بعدها به پنج گروه وزنی افزایش یافت.
کانو در رشته جودو موفق به اخذ مدرک دکترا شد و درجه معادل دان دوازدهم که فقط به بالا ترین مقام های این رشته اعطا می شود به وی اعطا شد.او بعد از تلا ش های بی وقفه خود در جهت توسعه و گسترش جودو در دنیا سرانجام در ماه مه ۱۹۳۸ به علت بیماری ذات الریه در گذشت.

نویسنده : صادق محمودی

منبع : روزنامه مردم سالاری