زرشک

مصرف طبی زرشك به دورهٔ مصر باستان می رسد كه فراعنه و ملكه ها، این گیاه را با تخم رازیانه به منظور درمان طاعون مصرف می كردند. امروزه، گفته میشود این گیاه درد مفصلی، روماتیسم و تورم ناگهانی پسوریازیس را تسكین می بخشد. انواع عفونتهایی كه زرشك می تواند در درمان آنها مؤثر واقع شود عبارت است از: عفونت گلو، مجاری ادراری، مجاری معده ای- روده ای، ریه ها، عفونتهای مخمری و اسهال.
سبوس ریشه و ساقه این گیاه خاصیت درمانی دارد. ریشه وساقه این گیاه زردرنگ است و اروپاییها و آمریكای شمالی برای رنگ آمیزی لباس از آن استفاده می كردند. اما تركیبات موجود در سبوس این گیاه زرشك را به عنوان یك گیاه درمانی مطرح كرده است. سبوس و پوسته این گیاه درمانی مطرح كرده است. سبوس و پوسته این گیاه حاوی الكالوئید هست، كه به عقیده برخی از افراد آنتی بیوتیك است و به عقیده متخصصان طب گیاهی سبب تحریك خاصیت ضد عفونی غشای مخاطی بدن میشود.
به منظور پی بردن به این ادعا، اگر قطره ای زرشك را روی زبان خود بگذارید، دهان شما آبكی خواهد شد. این بدان معنا نیست كه زرشك طعم خوبی دارد، بلكه این گیاه تقریباً تلخ است بلكه به گفته كارشناسان طب گیاهی، وقتی دهان شما آبكی میشود سبب میشود كه بتوانید با عفونت مبارزه كنید. این گیاه در اثر تحریك بخشهایی از سیستم ایمنی بدن این اثر را بر جای می گذارد.
● معرفی گیاه
زرشك گلی است كه طول آن به ۹ پا می رسد، و دارای شاخه های خاكستری است. برگهای آن دارای دندانه های سونی است. بین ماههای آوریل و ژوئن غنچه ها و گلهای زرد روشن از آن جوانه می زنند. این غنچه ها و گلها در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می گیرند كه به صورت بوته های خمیده رشد می كنند. می توانید از زرشك رسیده برای تهیه مربا استفاده كنید، یا آنرا همانند "قرقاط" مصرف كنید. زرشك كمی ترشتر است ولی به اندازه قرقاط تلخ نیست.
● تركیبات گیاه
سبوس و ریشهٔ زرشك حاوی انواع بسیاری از مواد شیمیایی به نام "آلكالوئید ایزوكینولین" است. دانشمندان و محققان این تركیبات را در طول سالیان متمادی مورد تحقیق و بررسی قرار داده اند، و پی بردند كه آنها در واقع خواص آنتی بیوتیكی دارند. برخی از آنها باعث پایین آوردن تب، كاهش تورم و فشار خون شده و به تنظیم ضربان قلب و انقباض عضلات قلب كمك می كنند.
● اشكال موجود
زرشك در شكل چای، كپسول، عصاره ها، مایع یا تنتورها و یا پماد موضعی عرضه میشود. عصاره های حاصل از این ماده به صورت دارویی حاوی ۸ تا ۱۲ درصد محتوای الكالوئید ایزوكینولین استاندارد شده است
● نحوه مصرف
اگر به علت عفونتهای مكرر غالباً آنتی بیوتیك زیاد مصرف كرده اید، پزشك شما به عوض داروهای تجویزی، ممكن است داروهای گیاهی را نیز مدنظر قرار دهد. دلایل متعددی برای این ادعا وجود دارد. زرشك می تواند احساس سرحال بودن به شما دهد و شما را از سایر معالجات نجات دهد. همچنین، میزان مقاومت به آنتی بیوتیكها رو به افزایش است. به منظور رهایی از این وضعیت. بسیاری از معالجین به سایر راههای درمان بیماریها روی می آورند.
دلیل دیگر این است كه بدن شما در واكنش به انواع آنتی بیوتیكها دچار تغییرات میشود و این تغییرات همیشه خوب نیست. فلور نرمال كه در بدن همه ما وجود دارد و ما را در مبارزه با عفونت كمك می كند، می تواند در اثر مصرف مكرر آنتی بیوتیكها از بین برود. درمانگر ممكن است شما را یاری كند تا این "باكتری خوب" good bacteria را از طریق رهایی مقطعی از مصرف انواع آنتی بیوتیكها، دوباره در خود بازیابید.
بنا به دلایل مشابه. پماد زرشك را نیز می توان برای درمان ورم مفاصل یا پسوریازیس تجویز كرد، چون داروهایی كه به طور مرتب برای درمان این حالات مصرف میشوند ممكن است تعادل بدن شما را مختل سازند. غالباً عوارض جانبی ناشی از معالجات درمانی قوی سبب تحریك واكنشهایی در بدن میشوند كه به مثابه یك بیماری كاملاً جدید می تواند جلوه كند. صرفنظر از هرگونه دلیل، وقتی درمانگر شما بداند كه قطع مصرف دارو هیچگونه خطری برای سلامتی شما ندارد، می تواند در عوض، مصرف زرشك را تجویز كند.
زرشك همچنین می تواند به عنوان یك روش پیشگیرانه توصیه شود. هرگز نباید بیش از پنج تا هفت روز زرشك مصرف كرد. اگر معده شما حساس است، مصرف این ماده به مدت سه تا پنج روز احتمالاً كافی است. برای درمان گلودرد، عفونتهای مثانه، اسهال، برونشیت یا عفونتهای مخمری از اشكال قابل مصرف زرشك حالت مورد نظر را بر گزینید:
▪ چای: ۲ تا ۴ گرم ریشه خشك زرشك خیس خورده، روزانه ۳ بار.
▪ تنتور: (محلول ۱/۵ ساخته شده از گیاه و الكل یا گل، الكل و آب) به میزان ۳ تا ۶ میلی لیتر (۱/۲ یا ۱/۲ ۱ قاشق چایخوری، روزانه سه بار)
▪ عصاره های خشك: ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم، روزانه سه بار.
▪ برای درمان آرتریت، پسوریازیس، ناراحتیهای پوستی: ۱۰ درصد عصاره زرشك را روزانه سه بار روی پوست بدن بمالید.
باید توجه داشت كه پاره ای از عفونتها در صورت مصرف نكردن آنتی بیوتیك ممكن است خطرناك باشند. هرگز در این فكر نباشید كه در صورتی كه بدن شما به آنتی بیوتیك قویتر نیاز دارد به جای آن از گیاهانی مانند زرشك استفاده كنید. اطمینان حاصل كنید كه دستورالعملهای درمانگر خود را رعایت می كنید.
● نكات احتیاطی
اگر زرشك به صورت صحیح استفاده شود ماده دارویی بی خطری است، اما در صورت باردار بودن از مصرف آن اجتناب ورزید.
● تداخل های احتمالی
میزان مصرف بالای این گیاه به مدت طولانی می تواند سبب ناراحتی معده و روده هاا شود، و جذب ویتامین B كافی در بدن را مشكل كند.

منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار