کتاب البحث عن ادله التکفیر و التفسیق

نویسنده : بستی‌سجستانی - اسماعیل‌بن‌احمد
محقق : مادلونگ - ویلفرد
مقدمه :اشمیتکه - زابینه
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۲/۰۹/۲۲
رده دیویی : ۲۹۷.۴۶۴
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۱۷۴
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : عربی
شماره کنگره : BP۲۲۵/۳/ب۵ک
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۲۰۰
شابک : ۹۶۴-۰۱-۱۱۲۶-۰

این کتاب را ابوالقاسم بستی در حدود قرن چهار و پنج و در باب بخشی از آرای مذهب بهشمیه نگاشته است. قاضی عبدالجبار (وفات 415) که در زمان خود رئیس فرقه معتزلی بهشمیه بود مباحثی در باب اکفار و تفسیق مطرح نموده و تفصیل این مقوله یعنی البحث عن ادله التکفیر و التفسیق برآمده است. نویسنده تصدیق میکند که تشبیه صریح و نسبت بی عدالتی وجود (تجویز و تنظیم) به خدا به اجماع دلیل کفر است. اما او بسیار میکوشد تا استدلال کند که تعریف معتزله از تشبیه و تجویر, که خود او نیز بدان قائل است, تا زمانی که مورد قبول متکلمان مذاهب دیگر نباشد, نمیتواند دلیل کافی برای اتهام به کفر باشد. بر این اساس او میگوید جبریان با این که ادعا میکنند خداوند شر را در عالم آفریده است و از جمله مصادیق آن (فعال شر انسان است که او آنها را جزا میدهد, اما چون قول آنها متضمن این نیست که شر در خداوند راه دارد, جایز نیست که به کفر متهم شوند... در فصل آخر کتاب, بستی بطور مبسوط بحث اختلالات نخستین درباره امامت را پیش میکشد. این جاست که تمایلات زیدی او آشکار میشود....