و همچنان گرسنه سر بر بالین می گذارند...

دیدن تصاویر دلخراش گرسنگان آفریقایی که از لنزهای قدرتمند ابررسانه هایی همچون رویترز، آسوشیتدپرس، خبرگزاری فرانسه و... روی اینترنت و صفحات روزنامه ها پیاده می شود، هر انسانی را به یک نتیجه گیری مهم می رساند، اینکه چه در زمان کاهش شدت بحران اقتصادی در دنیا و چه زمان اوج گیری آن - مانند مقطع فعلی - ساکنان آفریقا بدشانس ترین افراد روی کره خاکی هستند، به خصوص زمانی که بحران مالی هم به دنبال بحران اقتصادی دنیا به اوج خودش می رسد.
آژانس های بین المللی کمک های مالی هشدار دادند، کشورهای فقیر قربانیان اصلی بحران بازارهای مالی هستند و مردم این کشورها، فقیرتر و گرسنه تر خواهند شد، در حالی که اکثر آنها در قاره آفریقا زندگی می کنند.
در شرایطی که بخشی از کشورهای جهان به علت خشکسالی آسیب زیادی دیده اند و آفریقا نیز آثار افزایش قیمت مواد غذایی و قیمت سوخت را احساس کرده است، آن طور که کمیسیون اقتصادی سازمان ملل در امور آفریقا هشدار داده بحران مالی جهان تلاش های صورت گرفته برای کاهش گرسنگی در آفریقا را با شکست روبه رو کرده است. این روزها هم یک جمله زیاد از زبان تحلیلگران اقتصادی دنیا شنیده می شود؛ «بحران مالی جهان تلاش های صورت گرفته برای کاهش فقر و گرسنگی در کشورهای فقیر را از بین خواهد برد.»
آثار منفی بحران مالی جهان علاوه بر آفریقا در کشورهای فقیر آسیا و امریکای لاتین نمایان شده و این بحران به تشدید فقر، گرسنگی و بیکاری در این کشورها دامن زده است.
آژانس های خیریه جهان هم اکنون با درخواست های کمک های مالی بیشتری از سوی کشورهای فقیر و در حال توسعه روبه رو هستند. افزایش قیمت مواد غذایی و رشد بیکاری موجب شده تا افراد بیشتری در کشورهای فقیر نیازمند کمک های مالی باشند. با این حال اما آفریقا همچنان در راس جریان بحران گرسنگی جهان قرار دارد.
عبدالی جانه دبیر کمیسیون اقتصادی سازمان ملل در امور آفریقا با اشاره به این موضوع می گوید؛ «به نظر من بحران مالی جهان بر توانایی کشورهای آفریقایی برای مقابله با بحران مواد غذایی تاثیر منفی خواهد گذاشت. بحران مالی جهان موجب تشدید بحران گرسنگی و قحطی در آفریقا خواهد شد. اکثر کشورهای آفریقایی در فهرست ۲۸ کشوری هستند که از سوی بانک جهانی نسبت به تشدید بحران مواد غذایی و سوخت در آنها هشدار داده شده است.»
طبق برخی آمارهای رسمی تنها بیش از ۵/۱۳ میلیون نفر در اتیوپی به کمک های غذایی نیاز دارند.
به اعتقاد کارشناسان مالی، بحران مالی بین المللی تاثیر منفی بر اقتصاد آفریقا خواهد داشت و موجب کاهش سرمایه گذاری در این کشورها خواهد شد. سازمان ملل رشد اقتصادی آفریقا در سال ۲۰۰۸ را ۲/۶ درصد پیش بینی کرده است.
سازمان ملل اما هشدار داده، بحران مالی جهان نگرانی ها را در خصوص افزایش قیمت مواد غذایی و سوخت تشدید می کند.
بحران افزایش مواد غذایی و سوخت تاکنون میلیون ها نفر به جمعیت فقیر جهان افزوده است و این بحران می تواند به تراژدی بشری در قرن بیست و یکم دامن بزند.
بحران مالی جهان زنگ خطر را برای کشورهای در حال توسعه و فقیر نیز به صدا درآورده است. بان کی مون دبیر کل سازمان ملل اعلام کرده، هم اکنون ۸۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان هر شب با شکم گرسنه سر بر بالین می گذارند. تغییرات آب و هوایی، سوءتغذیه و کمبود منابع آبی نیز حیات و زندگی مردم کره زمین را تهدید می کند. با توجه به رشد فزاینده قیمت مواد غذایی و سوخت طی یک سال اخیر، ۱۰۰ میلیون نفر دیگر نیز در معرض فقر و گرسنگی قرار دارند. این در حالی است که مهم ترین هدف سازمان ملل تا سال ۲۰۱۵ میلادی، کاهش ۵۰ درصدی فقر جهانی است.
بحران مالی جهان موجب شده دستیابی سازمان ملل به اهداف تعیین شده تا سال ۲۰۱۵ با چالش های زیادی روبه رو شود. این در حالی است که مدیرکل فائو هم با صدور پیامی به مناسبت روز جهانی غذا به اخبار هولناکی اشاره کرده است؛ «تا پایان سال ۲۰۰۷ میلادی ۷۵ میلیون نفر به تعداد گرسنگان دنیا اضافه شده است.»
به گفته ژاک دیوف تغییر اقلیم بر همه اثر می گذارد، فقیرترین مناطق هم اینک اولین قربانیان آن هستند و وضعیت این مناطق احتمالاً در دهه های آینده بدتر خواهد شد و سخت ترین صدمه برای صدها میلیون مردمی خواهد بود که از هم اکنون آسیب پذیر بوده و امنیت غذایی ندارند یعنی تولید کنندگان خرد محصولات کشاورزی و دامی، ماهیگیران و جنگل نشینان، و تغییر اقلیم دسترسی به زمین، آب و تنوع زیستی را تحت تاثیر قرار خواهد داد که انتظار می رود تغییرات در دما و بارش و همچنین تغییرات متعدد بسیار شدید الگوهای آب و هوایی، با کاهش تولیدات کشاورزی و به دنبال آن تاثیرات منفی بر دسترسی غذا همراه باشد.
اما در شرایطی که خیلی ها به دنبال مقصر بحران بزرگ مالی امروز جهان هستند نشریه تحقیقات اقتصادی مید طی تحلیلی اعلام کرده است، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی مقصران اصلی وقوع بحران مالی بین المللی هستند.
در این تحلیل آمده است؛ «این دو نهاد مالی بین المللی در پیش بینی یا توقف وقوع بحران مالی، هیچ توفیق و موفقیتی نداشتند و باید این دو نهاد را مقصران اصلی وقوع بحران نامید.»
این در حالی است که صندوق بین المللی پول تلاش می کند، تلاش های جهانی برای مقابله با رکود اقتصادی جهان را رهبری و مدیریت کند. البته این یک تحول مثبت در فرآیند عملکرد صندوق است ولی شاید برای دخالت صندوق در بحران مالی جهان خیلی دیر شده باشد.
صندوق در حالی قصد دخالت و حضور در بحران مالی جهان را دارد که بسیاری از بازارهای مالی جهان تحت تاثیر بحران غرب قرار گرفته اند.
صندوق سوالاتی را در خصوص عملکرد بازارهای مالی مطرح کرد ولی این مساله به تنهایی برای مقابله و پیشگیری از وقوع بحران مالی کافی نبود. بر اساس این گزارش صندوق بین المللی پول تعداد زیادی از کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی جهان را به استخدام درآورده است ولی عدم توانایی صندوق در برخورد با بحران مالی جهان، جای شگفتی دارد. اگر زمانی که به اقتصاددانان نیاز داریم نتوانند کمکی به ما بکنند، پس وجود آنها به چه درد می خورد؟
باید گفت روسای دولت ها و نه وزرای دارایی و روسای بانک های مرکزی، نقش مهمی در اجرای طرح های نجات بازارهای مالی دارند. اما اجرای طرح نجات به معنای قرض گرفتن از آینده است. تعداد زیادی از سرمایه گذاران و سپرده گذاران در بانک های مختلف جهان، پس انداز و دارایی خود را از دست داده اند. مشکل ساختاری این است که رهبران تجاری جهان و اقتصاددانان از درک این واقعیت عاجز هستند که بخش خدمات جایگزین صنعت، معدن و کشاورزی شده و منبع اصلی تولید ثروت به شمار می رود.
تمام کسانی که باید برای وقوع بحران مالی جهان مورد سرزنش قرار بگیرند، در نشست واشنگتن گرد هم جمع شدند. وزرای دارایی و روسای بانک های مرکزی و تعدادی از روسای بانک های بزرگ جهان در این نشست حضور یافتند. سیاستمداران امریکایی به هیچ وجه توانایی مقابله با بانکداران بزرگ را ندارند.
صندوق بین المللی پول که با هدف جلوگیری از وقوع بحرانی شبیه بحران اقتصادی دهه ۱۹۳۰ تشکیل شد، توانایی کنترل و مدیریت بحران های مالی و اقتصادی را ندارد. تازه ترین آمارهای منتشره نشان می دهد شمار گرسنگان جهان از ۸۴۸ میلیون نفر در سال ۲۰۰۲ به ۹۲۳ میلیون نفر در سال ۲۰۰۶ افزایش یافته که افزایش مداوم قیمت مواد غذایی در جهان، این وضعیت بحرانی را حادتر کرده است. سازمان آلمانی «کمک به رفع گرسنگی در جهان» در برلین اعلام کرده جمعیت زیادی در ۳۳ کشور جهان با گرسنگی روبه رو هستند.
اینگبورگ شویبله رئیس سازمان کمک به رفع گرسنگی در جهان با اشاره به این موضوع می گوید؛ «وجود تقریباً یک میلیارد انسان گرسنه در جهان برای بشریت شرم آور است و مساله اینجاست که این یک میلیارد انسان برخلاف بانک ها در وضعیت اسفباری که دچار آنند، مقصر نیستند. معتقدم جهان نیازمند یک بسته نجات علیه گرسنگی است. تنها برای بازگرداندن شمار گرسنگان به سطح چهار سال پیش، بخش کشاورزی کشورهای در حال توسعه، سالانه به ۱۴میلیارد دلار کمک خارجی نیازمند است. از سال ۱۹۹۰ در برخی مناطق جهان، پیش از همه در جنوب و جنوب شرق آسیا، در خاورمیانه و شمال آفریقا، همچنین در امریکای لاتین و کارائیب در مجموع پیشرفت هایی در مبارزه با گرسنگی دیده می شود، با این حال شمار گرسنگان در جنوب آسیا همچنان بالاست. در جنوب آفریقا نیز وضعیت به همین ترتیب حاد است. وخیم ترین وضعیت در کشورهای جمهوری دموکراتیک کنگو، اریتره، بروندی، نیجر و سیرالئون حاکم است.»
در ادامه شدت گرفتن بحران غذایی، در اروپا سران این کشورها چهارشنبه هفته قبل گرد هم آمدند تا به طور جدی بحران مالی و بحران غذا را بررسی کنند اما در نهایت مانند نشست یکشنبه هفته قبل روی مواضع قبلی تبادل نظر شد؛ مواضعی که هنوز اثر مثبتش را آنچنان که باید، نشان نداده است.

منبع : روزنامه اعتماد