یکشنبه, ۱۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 5 May, 2024
مجله ویستا


امام‌زاده زید بن موسی ، روستای آفریز ، بیرجند


این آرامگاه كه به زیدالنار نیز معروف است، در روستای آفریز بیرجند واقع است. بنای اصلی آن، برج هشت‌ترك آجری است كه در جرز شمالی جبهه غربی آن، بخشی از یك كتیبه‌ كوفی جالب كه با آجر تراش خورده اجرا شده،‌ دیده می‌شود كه از اهمیت هنری و تاریخی خاصی برخوردار است. بخش عمده‌ این كتیبه، در حدود سه دهه‌ پیش ویران شده است. نحوه آجرچینی نمای خارجی، از ظرافت و دقت فراوانی برخوردار است. در بالای طرح هشت‌ضلعی بدنه برج، ساقه‌ای آجری با شانزده ترك قرار دارد كه گنبد بر روی آن استوار شده است. گنبد اصلی بنا در گذشته، ویران شده و به جای آن، گنبدی با اسكلت فلزی برپا كرده‌اند. در مقابل ورودی، سردری با قوس جناغی است كه در زیر آن،‌ تزئینات مقرنس انجام گرفته است. داخل بنا دارای تزئینات ساده‌ای است. در قسمت كاربندی،‌ چهار فیل‌پوش و چهار طاق‌نما در وسط آن‌ها، پایه پوشش بنا را به ‌وجود آورده‌اند. با توجه به آجرچینی و به خصوص كتیبه آجری كوفی آن، بنا از آثار قرن چهارم یا پنجم دانسته شده كه اگر بررسی‌ها و گمانه‌زنی‌های لازم این امر را ثابت كند، از جمله بناهای كم‌نظیر ایران به شمار می‌رود. این امام‌زاده را از احفاد امام موسی كاظم (ع) می‌شمارند.