گرایش به ازدواج جوانان

ازدواج اساسی‌ترین پیوند و بنیاد خانواده به‌عنوان هسته اصلی جامعه محسوب می‌شود.
با وجود این برخی گزارش‌های غیررسمی حکایت از کاهش آمار ازدواج، افزایش طلاق و نیز گرایش به تجرد دارد. شدت این مسئله تا جایی است که برخی از به‌هم‌خوردن تعادل جنسی در بین افراد در سن ازدواج در جامعه سخن می‌گویند.
اعلام گاه‌وبی‌گاه ارقام چند صد هزار نفری و حتی بیش از یک میلیون برای دخترانی که در جامعه شانس ازدواج با گروه هم سن خود را از دست داده اند از جمله مواردی است که هر از گاهی در رسانه‌ها و مطبوعات به چشم می‌خورد.
جهت بررسی صحت و سقم این قبیل تحلیل ها نگاهی توصیفی و شتابزده داریم به آمار مجردین، و نیز میانگین سن ازدواج طی سه دهه ۱۳۶۵، ۱۳۷۵ و ۱۳۸۵.
از سال ۱۳۴۷ که دادگاه خانواده از دیگر دادگاه‌ها تفکیک شد میزان طلاق و ازدواج و تعداد افراد مجرد و متاهل به‌صورت رسمی ثبت و برآورد می شود. طبق آمار ثبت احوال کشور تا سال ۱۳۳۷ از نه میلیون ازدواج در کل کشور، ۵/۱ میلیون منجر به طلاق شده است (۳/۱۴درصد)، در سال۱۳۴۴ از ۱۵۳ هزار و ۸۶۰ ازدواج در کل کشور، ۳۵ هزار و ۳۸۷ فقره منجر به طلاق (۲۳درصد) و درسال ۱۳۵۸ از ۳۰۲ هزار و۷۶۶ ازدواج به ثبت رسیده، ۲۱ هزار و ۰۷۱ مورد منتهی به طلاق شده است (۷درصد).
بر خلاف انتظار که تصور می شود فقر و کمبود مادی بیشترین علت گسست خانوادگی و طلاق است، نمودارهای موجود در آمار ثبت احوال کشور در نیم قرن اخیر، از آغاز کشف حجاب در ۱۳۱۴، تا سال ۵۶۳۱ نشان می دهد که درصد طلاق نسبت به ازدواج در شهرهای مرفه همانند تهران، آبادان و کرمانشاه بیشتر بوده است. و در شهرهای محروم همانند مهریز، سمیرم و خوانسار، در برابر میزان طلاق در شهرهای مرفه و همجوار آنها مانند بابل در کمترین حد خود بوده است (بابل ۱۱درصد و آمل ۵/۵درصد).
● نتیجه سرشماری در مورد افراد بدون همسر بالای ۳۰ سال
▪ سال ۱۳۶۵:
ـ زنان: با توجه به تعداد کل زنان بالای ۳۰ سال (۱۶۰۳۰۹۷۵نفر)، تعداد یک میلیون و ۳۷۹ هزار و ۱۰۳ نفر بدون همسر بوده اند که از این تعداد ۸۲۴ هزار و۰۳ نفر ساکن شهر، ۵۴۹ هزار و ۲۱۲ نفر ساکن روستا و ۵۸۴۱ نفر غیرساکن بوده اند.
ـ مردان: از کل مردان بالای ۳۰ سال (۱۶۸۳۹۳۸۸ نفر)، تعداد افراد بدون همسر ۴۹۴ هزار و ۹۷۱ بوده است که از این تعداد ۲۹۷ هزار و ۱۲۲ نفر در شهر، ۱۹۵ هزار و ۳۲۱ نفر در روستا و ۲۵۲۸ نفر غیر ساکن بوده اند.
با توجه به ارقام به‌دست آمده از تعداد کل افراد بدون همسر، در برآورد ۱۰ ساله ۱۳۶۵، تعداد زنان بدون همسر در مقایسه با تعداد مردان، بطور فزاینده ای افزایش داشته است.
▪ سال ۱۳۷۵:
ـ زنان: در آمار به‌دست آمده از تعداد کل زنان بالای ۳۰ سال (۲۲۳۷۹۳۳۶نفر)، تعداد زنان بدون همسر یک میلیون و ۶۸۰ هزار و ۹۶۴ مورد بوده که ۱۰۸۰۲۶۴ نفر ساکن شهر و ۵۹۵۳۹۲ نفر ساکن روستا بوده اند.
ـ مردان: از تعداد کل مردان بالای ۳۰ سال (۲۳۰۲۱۷۴۷نفر)، ۵۵۷۳۷۰ نفر در این دهه بدون همسر بوده اند که تعداد ۳۸۹۰۲۸ نفر آنان در شهر و ۱۶۷۰۳۸ نفر هم در روستا ساکن بوده اند.
بر اساس این آمار در دهه فوق با تفاوت حدود یک میلیون نفر، تعداد مردان بدون همسر بالای ۳۰ سال بسیار کمتر از زنان است.
▪ سال ۱۳۸۵:
ـ زنان: در آمارگیری این دهه، از تعداد کل زنان بالای ۳۰ سال (۲۹۲۷۸۴۷۷ مورد)، تعداد۲ میلیون و ۶۸۱ هزار و ۶۹۸ نفر بدون همسربودند که ۱۸۳۹۵۶۴ نفر در شهر و ۸۴۲۱۳۴ نفر در روستا ساکن بوده اند.
ـ مردان: از کل مردان بالای ۳۰ سال (۳۰۲۴۴۲۷۰ مورد) تعداد یک میلیون و ۴۷۶ نفر بدون همسربوده، که تعداد ۷۴۱۶۵۳ نفر در شهر و ۲۵۸۸۲۳ نفر در روستا ساکن هستند.
در مقام مقایسه این دهه، از تعداد کل زن و مرد بالای ۳۰ سال – با وجود اختلاف حدود یک میلیون نفر، باز هم تعداد افراد بدون همسر مردان نسبت به زنان کاهش چشمگیری نشان می دهد.
یافته های سه دوره آمارگیری متوالی (۱۳۶۵، ۱۳۷۵، ۱۳۸۵) مرکز آمار ایران نشان می دهد که تعداد زنان بدون همسر بالای ۳۰ سال – چه در شهرها و چه در روستاها – نسبت به مردان بدون همسر بالای ۳۰ سال، نزدیک به دو برابر است. گذشته از این در هر دهه تعداد مردان بدون همسر سیر نزولی را طی می کند.
ترتیب اولویت از دست دادن همسر در زنان در شهر و روستا، فوت، هرگز ازدواج نکرده و طلاق است. در حالی‌که چنین اولویت بندی در مورد مردان بدون همسر، در دهه ۶۵، هرگز ازدواج نکرده، طلاق، فوت؛ و در دهه های ۷۵ و ۸۵، هرگز ازدواج نکرده، فوت و طلاق می باشد.
اما از سوی دیگر آمار فوق نشان می دهد در سه دهه اخیر تعداد مردان هرگز ازدواج نکرده بیشتر از زنان هرگز ازدواج نکرده بالای ۳۰ سال است ولی در مورد بی همسر شدن مردان بر اثر فوت و طلاق، اولویت کمتر به نفع طلاق همسر در دهه اخیر است. در نتیجه اقدام به طلاق در مردان بالای ۳۰ سال بطور ناهماهنگ و در زنان بالای ۳۰ سال با کثرت ثابت، در دهه های اخیر به چشم می خورد.

حوریه رحیمی

منبع : روزنامه همشهری