۲۱ اردیبهشت ـ ۱۱ می ـ روزی که خسرو روزبه اعدام شد

۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۳۷ به حكم محكمه نظامی و تأیید شاه، «خسرو روزبه» سرگرد كمونیست و از اعجوبه های تاریخ معاصر ایران اعدام شد.
وی در تیرماه ۱۳۳۶ سالها پس از فرار و ادامه فعالیت به صورت زیر زمینی، در خانه ای در خیابان سیروس جنوبی (محله بازارچه اسماعیل بزاز) به دام مأموران افتاده بود. با وجود این، دست به فرار زد ولی در جریان فرار، هنگام بالا رفتن از تیر برق هدف گلوله قرار گرفت، مجروح و دستگیر شد و مدتها در زندان تحت درمان بود. سرگرد روزبه قبلا هم بارها دستگیر و از دست مأموران فرار كرده بود.
عملیات خارق العاده او سالها نقل محافل بود به گونه ای که او را مشهور خاص و عام ساخته است. وی در عین حال یك ریاضیدان و نابغه نظامی بود و تالیف او درباره خمپاره و توپ سالها كتاب درسی مدارس نظامی بود. خسرو به ماركسیسم و تساوی مردم وفاداری خاص داشت ولی بارها اصرار كرده بود كه كمونیسم را در ایران «مزدكیسم» بنویسند زیرا كه ایرانیان نخستین فرضیه پردازان آن بودند. وی در طول محاكمات خود گفته بود كه این شاه (پهلوی دوم)، آن چنان بی شعور و ترسو است كه سرانجام ایران را به چاه خواهد انداخت.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز