افزایش بروز ایدز در زنان

كوفی عنان دبیر كل سازمان ملل با ارائه آمار وحشتناكی از قربانیان بیماری مرگبار‌ ‌ایدز در جهان، اعلام كرده ایدز به بزرگ‌ترین چالش نسل ما تبدیل شده است.
‌ایدز فقط در سال ۲۰۰۵ میلادی ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار قربانی گرفته كه این‌ ‌رقم در مقابل شمار كشته‌شدگان در تمامی جنگ‌ها نیز غیرقابل مقایسه است. ‌در‌ ۲۵ سال گذشته، ۲۵ میلیون نفر بر اثر ابتلا به بیماری ایدز جان باخته‌اند و ۴۰ میلیون نفر نیز به این ویروس مرگبار مبتلا شده‌اند.
وی اظهار داشته كه این بیماری اكنون به اولین عامل مرگ و میر مردان و زنان بین سنین ۱۵تا ۵۹ سال تبدیل و عملا جهان را تغییر داده است.
‌به گفته عنان در ۱۰ سال گذشته سازمان ملل حدود ۳ میلیارد دلار برای‌ ‌برنامه‌های مبارزه با ایدز، مالاریا و سل هزینه كرده ولی تا سال ۲۰۱۰ بودجه سالانه‌ ‌برای مبارزه با ایدز ۲۰ میلیارد دلار خواهد شد.
‌عنوان امسال روز جهانی مبارزه با ایدز، مسوِولیت‌پذیری است كه از‌ ‌هر رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر، هر نماینده و سیاستمدار خواسته شده تا اعلام كند كه آماده متوقف كردن ایدز است.
‌در گزارش‌های سازمان ملل عنوان شده است كه گسترش این‌ ‌بیماری مرگبار، حتی عرضه نیروی كار سالم را نیز با مشكل مواجه كرده و اثرات آن با‌ ‌گذشت زمان آشكارتر می‌شود. ‌اعتیاد و استفاده از سرنگ‌های آلوده و تماس‌های جنسی به‌عنوان شایع‌ترین عامل‌ ‌انتقال ویروس مرگبار ایدز به‌ویژه در جوانان و میانسالان دانسته شده است.
سرعت شیوع بیماری ایدز در جهان اكنون نسبت به زمان پیدایش آن ۴ برابر شده و در گذار اپیدمیولوژیك این بیماری درصد زنان مبتلا نسبت به مردان در جهان پیشی گرفته است به‌طوری كه اكنون ۵۱ درصد مبتلایان به این بیماری در جهان زن هستند.
كامران باقری‌لنكرانی در همایش روز جهانی ایدز در تالار علامه امینی دانشگاه تهران، گفت: در برخی كشورها مانند آفریقای جنوبی ۷۵ درصد مبتلایان به عفونت اچ.آی.وی/ ایدز زنان هستند، این نسبت در كشور ما البته بر اساس آمارهای رسمی ۹۴/۵ درصد مرد و /۵‌۵ درصد زن است و با توجه به اینكه در زمان پیدایش این بیماری در كشور ما یك درصد مبتلایان به این بیماری زن بودند، می‌توان گفت شیوع این بیماری در جامعه زنان در كشور ما نیز رو به افزایش است.
‌ در برخی كشورها مانند آفریقای جنوبی ایدز عامل اول كاهش امید به زندگی است به طوری كه در آفریقای جنوبی این بیماری امید به زندگی را از ۶۰ سال به ۴۰ سال كاهش داده است.
در كشور ما این عفونت فعلا در گروههای خاصی كه دارای رفتار پر خطر هستند وجود دارد اما اگر دقت و توجه كافی نداشته باشیم سناریویی كه برای كشورها دیگری كه با افزایش ناگهانی بیماری ایدز مواجه شدند، پیش آمد برای ما هم تكرار می‌شود.
وی با اشاره به افزایش رشد شیوع ایدز در بین زنان ادامه داد: تاكنون ۷۰ كودك مبتلا به ایدز از مادران مبتلا به این بیماری در ایران متولد شده‌اند كه این نكته دردناك این بیماری در كشور ما است.
● كنترل ایدز در ایران
مهم‌ترین استراتژی ما در كنترل این بیماری توسعه برنامه‌های آموزشی و پیشگیرانه و تحقیق و پژوهش برای رسیدن به یافته‌ها و روش‌های جدید كنترل این بیماری است اما مساله این است كه منابعی كه در اختیار داریم با نیازهای ما برای اجرای این برنامه‌ها همخوانی ندارد. اجرای برنامه های آموزشی و افزایش مراكز مشاوره و دسترسی به گروه‌های پرخطر موجب شد آمار شناسایی موارد جدید مبتلا به ایدز در كشور ما در سال ۸۴ به حدود دو‌سوم سال قبل از آن كاهش یابد و به رقم ۱۹۰۰ نفر برسد، امسال نیز در ۶ ماهه اول فقط ۲۷۴ مورد جدید مبتلا به عفونت اچ.آی.وی ثبت شده است كه نشان می‌دهد برنامه ها تا حدی موثر بوده است ولی این كاهش آمار جدید نباید هوشیاری ما را در ادامه برنامه‌ها و آموزش عمومی در مورد این بیماری كاهش دهد.
وزیر بهداشت افزود: <الگوی برنامه كنترل ایدز در ایران مورد توجه مجامع جهانی قرار گرفته است و به‌خصوص همكاری قوه قضائیه در مورد مجرم ندانستن معتادانی كه برای ترك اقدام می‌كنند بسیار موثر بود و خوشبختانه این نگاه جدید در سیاست‌های كلان مبارزه با مواد مخدر كه به تازگی تصویب شده است نیز وارد شده است.
پیش‌بینی ایجاد دادگاه‌های درمان‌مدار برای معتادان، سیاست‌های كاهش آسیب و مراقبت از گروه‌های در معرض خطر ایدز و اجرای رایگان برنامه‌های پیشگیری و درمان ایدز با فعالیت ۱۰۰ مركز مشاوره و ۱۰۰ مركز درمان، توسعه كلینیك‌های مثلثی در جامعه و در زندان‌ها و نیز گسترش درمان معتادان تزریقی با متادون از جمله نقاط مثبت ما در كنترل این بیماری است. امسال به‌طور كلی در وزارت بهداشت، زندان‌ها و دیگر دستگاه‌های دولتی حدود ۳۰ میلیارد تومان برای كنترل بیماری ایدز هزینه شده است كه امیدواریم این بودجه برای سال آینده افزایش یابد.
● انتقال ایدز از طریق خون
به گفته دكتر لنكرانی متاسفانه در كشور ما تعدادی از بیماران مبتلا به عفونت ایدز در سال‌های گذشته از طریق ورود فرآورده‌های خونی آلوده به این بیماری مبتلا شدند كه بررسی ژنوتیپ آنها نشان می‌دهد، به‌رغم آنكه ژنوتیپ ایدز در ایران ژنو تیپ آسیای جنوب شرقی است، ژنوتیپ این بیماران مربوط به اروپای غربی است و این نشان می‌دهد كه بیماران از طریق فرآورده‌های خونی آلوده وارداتی از كشورهای غربی مبتلا شده‌اند كه روند قضایی در این مورد از طریق ایران ادامه دارد.
● تست جدید ایدز در ایران
وی همچنین به راه‌اندازی تست‌های جدید مولكولی برای تشخیص ویروس اچ.آی.وی در كشور اشاره كرد و به خبرنگار سلا‌مت گفت: این روش جدید تست اچ.آی.وی تا پایان سال در چند مركز انتقال خون كشور راه‌اندازی می‌شود كه از روش قدیم كه تست سلولزی بود دقیق‌تر است و امیدواریم با تخصیص بودجه لازم این روش تا آخر سال آینده در مراكز انتقال خون سراسر كشور اجرایی شود.
متاسفانه الگوی ابتلای جنسی بیماری ایدز در كشور ما به خصوص از طریق معتادان تزریقی به همسرانشان در حال گسترش است بنابراین ادغام برنامه‌های مراقبت و آموزش زنان از این نظر در شبكه بهداشت و درمان كشور جزو برنامه‌هاست.
متاسفانه گروهی در همه جوامع به بی‌بند‌و‌باری جنسی گرایش دارند بنابراین مقابله با این مساله خطرناك و آموزش در این زمینه اهمیت بالایی دارد اما نتایج یك نظر سنجی در ایران نشان داد كه ۹۰ درصد دانش‌آموزان دبیرستانی از روش‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری ایدز اطلاع دارند.
بیماری ایدز هنوز در كشور ما بیماری همه جامعه نیست و این یك فرصت تاریخی برای ماست كه با توسعه آموزش و افزایش مراكز مشاوره رایگان كه در سند سیاست‌های كنترل ایدز نیز مشخص شده است از گسترش این بیماری جلوگیری كنیم.
خوشبختانه برنامه‌های كنترل ایدز در زندان‌ها نیز موفق بوده است و با وجود گسترش مراكز دیده‌وری و كلینیك‌های مثلثی در زندان‌ها مدتی است مورد جدیدی از این بیماری در زندان‌ها ثبت نشده است. لنكرانی در مورد درمان بیماران نیز گفت: باید نگاه ما به بیماران چنان باشد كه این افراد به هر دلیل كه مبتلا شده باشند در جامعه سرافكنده نباشند.
● استراتژی‌های برنامه دوم ایدز كشور
در این مراسم همچنین رئیس مركز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت به ارائه آخرین وضعیت آماری بیماری ایدز در كشور پرداخت.
محمد مهدی گویا به برنامه دوم و استراتژی‌های كنترل ایدز در ایران اشاره و خاطرنشان كرد: با تصویب دولت برنامه دوم كنترل ایدز از سال ۸۶ اجرا می‌شود كه طراحی برنامه نظام مراقبت رفتارهای پر خطر از نظر اعتیاد و مسائل جنسی در ۱۰منطقه دانشگاهی كشور، بازنگری پروتكل مراقبت اپیدمیولوژیك بیماری‌های آمیزشی، تامین داروهای خط دوم درمان ایدز، آموزش و اطلاع‌رسانی گسترده، تدوین نظام ارزشیابی مراكز مشاوره بیماری‌های رفتاری و نظام جامع مدیریت اطلاعات جزو این برنامه است.‌

پریسا اصولی

منبع : روزنامه سلامت