مشکلات مدارس فارسی در امریکا

عناصر اصلی كه آموزش فارسی در امریكا را تحقق می بخشد عبارت است از فراگیرنده, آموزگار و برنامه مناسب. علاوه بر این آموزش در شكل رسمی خود نیازمند محیط مدرسه‌‌ای است كه دارای فضای آموزشی مناسب, مدیریت, بودجه و امكانات آموزشی و پرورشی است. مشكلات مدارس فارسی در امریكا را نیز می توان بر همین اساس مورد بحث قرار داد.
الف) فراگیرنده
دانش‌آموز علاقه‌‌مند به فراگیری زبان فارسی سرمایه اصلی در كار گسترش زبان فارسی در امریكاست. اگرچه در میان ایانیان مقیم امریكا دهها هزار نفر داش‌آموز بالقوه برای مدارس فارسی وجود دارد ولی ضعف امكانات مدارس فارسی از یك سو و اهتمام كم خانواده ها از سوی دیگر باعث شده است راهیابی زبان و فرهنگ فارسی به زندگی نسل دوم با كندی مواجه شود.
ب) آموزگار
معلمانی كه دانش, مهارت تدریس, انرژی و حوصله كار در مدارس را داشته باشند ركن اصلی مدارس هستند و می توانند بسیاری از مشكلات دیگر مدارس را جبران كنند. لیكن مدارس فارسی در امریكا با توجه به توزیع جغرافیایی و وضعیت مالی خود نمی توانند به معلمان مطلوب برای همه كلاسهای خود دست یابند و لذا بسیاری از اوقات مجبورند از كسانی به عنوان معلم استفاده كنند كه دسترسی به ایشان آسانتر و كم خرج‌تر است.
ج) برنامه آموزشی و درسی
بسیاری از مدارس فارسی را در امریكا, مردم مناطق مختلف به صورت خودجوش تأسیس كرده‌اند. لذا شاید انتظار اجرای برنامه درسی یكسان با امتحانات استاندارد از این مدارس انتظاری معقول نباشد. آنچه ضرورت دارد طراحی برنامه ویژه و تهیه كتابچه های راهنماست كه به صورت منبعی در اختیار مدارس باشد و خصوصاً نیاز معلمان تازه كار و مدارس تازه تأسیس را برآورده كند.
د) فضای آموزشی
تأسیس و نگهداری فضای آموزشی مانعی جدی در راه تأسیس یا ادامه كار مدارس فارسی در امریكا بوده است. اكثر مدارس از ساختمانهای استیجاری استفاده می كنند و نمی توانند تغییرات مورد نظر را در این محیطها ایجاد نمایند. مدرسه فارسی باید محیط كوچكی(مینیاتوری) از ایران باشد به طوری كه دانش‌آموز با ورود به آن احساس كند وارد یك محیط فارسی و ایرانی شده است.
ر) مدیریت
اداره یك مدرسه فارسی در امریكا یك شغل چند جانبه است. مدیر باید فعالیتهای روزمره معلمان و دانش‌‌آموزان را سامان بخشد, بودجه و امكانات فیزیكی مدرسه را تأمین كند, روابط خود را با اولیای دانش‌‌آموزان به خوبی تنظیم كند, فعالیتهای فوق برنامه را تدارك ببیند و بالاخره برای پیشرفت كار مدرسه با نهادهای ایرانی و غیر ایرانی ارتباط برقرار كند. اگر شمار دانش‌‌آموزان مدرسه در حدود چهل نفر یا بیشتر باشد مدیر نیاز به معاون یا دستیار خواهد داشت وگرنه مدیریت دچار روزمرگی خواهد شد.
ز) بودجه
تأمین بودجه بزرگترین مشكل مدارس فارسی در امریكاست. واقعیت این است كه هیچ مدرسه فارسی در امریكا نمی تواند صرفاً به شهریه دانش‌‌آموزان اكتفا كند. اقلام اصلی مخارج مدرسه عبارت است از: اجاره فضای آموزشی, حقوق كاركنان,‌هزینه فعالیتهای فوق برنامه, امور قانونی و مالیاتی, مواد آموزشی و لوازم كمك آموزشی. گران كردن شهریه برای تأمین كسری بودجه مدرسه مثل یك تیغ دو لبه است چرا كه ممكن است شمار دانش‌‌آموزان را كاهش دهد و طبعاً به نتیجه معكوس یعنی كم شدن بودجه منجر شود.
ح) امكانات آموزشی و پرورشی
اگر قرار است یك كودك یا نوجوان برای رفتن به مدرسه فارسی در ساعات فراغت خود از مدارس امریكایی, انگیزه داشته باشد باید مدرسه فارسی از امكانات آموزشی و پرورشی نسبتاً خوبی برخوردار باشد. كودك را به زور به یك محیط ملال آور فرستادن نه تنها به یادگیری او كمك نمی كند بلكه خاطره‌‌ی بدی در او ایجاد می كند كا مانع از یادگیری او در آینده نیز خواهد شد.
رمضان دولتی
برگرفته از: كتاب آموزش زبان فارسی, مشكلات و راهكارها /شورای گسترش زبان فارسی در امریكای شمالی

منبع : شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی