چهارشنبه, ۲۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 15 May, 2024
مجله ویستا

سیگارتان را خاموش کنید


سیگارتان را خاموش کنید
ظاهرا هیچ‌ روش‌ بهتری‌ برای‌ ترك‌ سیگار، كه‌ برای‌ همه‌ كارساز باشد وجود ندارد، و روش‌ قطعی‌ای‌ نیز برای‌ كسی‌ موجود نیست‌.
اولین‌ باركه‌ می‌خواستم‌ سیگار را ترك‌ كنم‌، منتظر ماندم‌ تا به‌ یك‌ سرماخوردگی‌ سخت‌ دچار شوم‌ وطعم‌ سیگار برایم‌ ناخوشایند شود.مانند اكثر سیگاری‌ها، چندین‌بار تلاش‌ كردم‌ و هر بار این‌ كار تا قطع‌ كامل‌ سیگار واقعا برایم‌ عذاب‌ آور بود;همان‌ طور كه‌ از «مارك‌ توآین‌»نقل‌ قول‌ شده‌ است‌:«ترگ‌ سیگار آسان‌ است‌، من‌ این‌ نكته‌ را خوب‌ می‌دانم‌;چون‌ هزاران‌ بار این‌ كار را كرده‌ام‌».وقتی‌ من‌ سیگار را ترك‌ كردم‌، سرماخوردگی‌ شدیدی‌ داشتم‌ كه‌ فكر كردم‌ این‌ موقعیت‌ بهترین‌ موقعیت‌ برای‌ ترك‌ سیگار است‌، ولی‌ این‌ روش‌ برای‌ همه‌ بهترین‌ روش‌ نیست‌;زیرا نیكوتین‌ اعتیادآور است‌ و علائم‌ ناشی‌ از ترك‌ آن‌ ممكن‌ است‌ در ابتدا شدید باشد.این‌ علائم‌ عبارتند از:عصبانیت‌، تحریك‌ پذیری‌، افسردگی‌، كاهش‌ میزان‌ دقت‌ و میل‌ شدید به‌ سیگار (این‌ به‌ مراتب‌ بدترین‌ علامت‌ است‌).
در این‌ زمینه‌ برنامه‌های‌ متعددی‌ توصیه‌ شده‌ است‌ و به‌ سهولت‌ در دسترس‌ هر كسی‌ كه‌ تصمیم‌ به‌ ترك‌ سیگار بگیرد، قرار دارد.
● برنامه‌ «در عرض‌ چهار هفته‌ خودتان‌ انجام‌ دهید را»اجرا كنید
یكی‌ از برنامه‌هایی‌ كه‌ تا حدودی‌ توسط بسیاری‌ از درمانگاههای‌ ترك‌ سیگار به‌ كار می‌رود یك‌ برنامه‌ ساده‌ خودیاری‌ است‌ كه‌ می‌توان‌ آن‌ را با نیازمندیهای‌ ویژه‌ منطبق‌ كرد.
▪ هفته‌ اول‌:فهرستی‌ از دلایلی‌ كه‌ چرا می‌خواهید سیگار را ترك‌ كنید، تهیه‌ نمایید و آن‌ را هر روز بخوانید.بسته‌ سیگار خود را با كاغذی‌ بپچید و آن‌ را با كش‌ ببندید.هر وقت‌ سیگار می‌كشید، زمان‌ كاری‌ كه‌ انجام‌ می‌دهید، چگونگی‌ احساس‌ خود و اهمیت‌ آن‌ سیگار را برای‌ خود از درجه‌ ۱ تا ۵ یادداشت‌ كنید.سپس‌ دوباره‌ بسته‌ سیگار را بپیچید.
▪ هفته‌ دوم‌:به‌ خواندن‌ فهرست‌ دلایل‌ خود ادامه‌ دهید.كبریت‌ همراه‌ خود نداشته‌ باشید و سیگارها را قدری‌ از خود دور نگه‌ دارید.سعی‌ كنید هر روز سیگار كمتری‌ بكشید و سیگارهایی‌ را كه‌ كمترین‌ یا بیشترین‌ اهمیت‌ را برایتان‌ داشته‌اند، حذف‌ كنید.این‌ كار همواره‌ بهترین‌ راه‌ است‌.
▪ هفته‌ سوم‌:دستور كار هفته‌ دوم‌ را ادامه‌ دهید.تا زمانی‌ كه‌ بسته‌ سیگارتان‌ تمام‌ نشده‌، بسته‌ دیگری‌ نخرید و هرگز سیگار را جعبه‌ای‌ تهیه‌ نكنید.نوع‌ سیگار خود را دو بار در طول‌ هفته‌ عوض‌ كنید و هر بار از سیگاری‌ با جرم‌ و نیكوتین‌ كمتر استفاده‌ كنید.سعی‌ كنید كشیدن‌ سیگار را یك‌بار در طول‌ هفته‌ به‌ مدت‌ ۴۸ ساعت‌ قطع‌ كنید.
▪ هفته‌ چهارم‌:دستورات‌ فوق‌ را ادامه‌ دهید.فعالیت‌ بدنی‌ خود را افزایش‌ دهید.از موقعیتهایی‌ كه‌ شما را به‌ احتمال‌ زیاد به‌ سمت‌ سیگار كشیدن‌ سوق‌ می‌دهند، بپرهیزید.یك‌ جایگزین‌ برای‌ سیگار پیدا كنید.هر گاه‌ تمایل‌ شدیدی‌ به‌ سیگار كشیدن‌ داشتید، به‌ ورزشهایی‌ كه‌ شما را به‌ تنفس‌ عمیق‌ وا می‌دارد، بپردازید.
● كارهای‌ كه‌ نباید انجام‌ داد
الف) به‌ عنوان‌ جایگزین‌ به‌ كشیدن‌ پیپ‌ یا سیگاربرگ‌ نپردازید;شواهد فزاینده‌ای‌ وجود دارد كه‌ این‌ جایگزین‌ها به‌ اندازه‌ سیگار برای‌ شما زیان‌آورند.
در كسانی‌ كه‌ قبلا سیگاری‌ بوده‌اند، تمایل‌ زیادی‌ وجود دارد كه‌ مقدار كمی‌ دود را كه‌ به‌ طور مستقیم‌ از كشیدن‌ سیگار منتشر می‌شود، استنشاق‌ كنند;به‌ این‌ ترتیب‌ شما نه‌ تنها سیگار را ترك‌ نكرده‌اید، بلكه‌ دود بسیار سمی‌تری‌ را جایگزین‌ آن‌ ساخته‌اید و احتمال‌ این‌كه‌ به‌طور كلی‌ خطر سرطان‌ ریه‌ و بیماری‌ قلبی‌ در شما افزایش‌ یابد، وجود دارد.
ب) از توتون‌ بدون‌ دود به‌ عنوان‌ جایگزین‌ استفاده‌ نكنید;همزمان‌ با كاهش‌ تمایل‌ عمومی‌ به‌ سیگار كشیدن‌، شركتها به‌ سرعت‌ در حال‌ تولید توتون‌ جویدنی‌ و انفیه‌ هستند.آنها می‌خواهند به‌ هر صورت‌ ممكن‌ شما را گرفتار كنند.با جایگزین‌ كردن‌ مصرف‌ توتون‌ از راه‌ دهان‌، شما تنها یك‌ گروه‌ عادتها و خطرها را با گروه‌ دیگر معاوضه‌ می‌كنید.اگر چه‌ خطر سرطان‌ ریه‌ كاهش‌ می‌یابد، ولی‌ خطر سرطان‌ دهان‌ و حلق‌ افزایش‌ می‌یابد و خطر بیماری‌ قلبی‌ و سكته‌ مغزی‌ تغییر نمی‌كند.در ضمن‌ كلیه‌ عوارض‌ بوی‌ بد دهان‌، رنگ‌ گرفتن‌ و افتادن‌ دندانها، التیام‌ كند زخمهای‌ دهانی‌، كاهش‌ احساس‌ چشایی‌ و بویایی‌، بزاق‌ بیش‌ از حد و تف‌ انداختن‌ زیاد باقی‌ خواهند ماند.این‌ موضوع‌ شباهت‌ زیادی‌ به‌ تعویض‌ سل‌ با جذام‌ دارد كه‌ مبادله‌ مفیدی‌ نیست‌.
ج) از سیگارهای‌ میخك‌ كوبیده‌ به‌ عنوان‌ جایگزین‌ استفاده‌ نكنید;سیگار میخك‌ كوبیده‌ كه‌ از اندونزی‌ وارد می‌شود و به‌ نام‌ «كرتكس‌»معروف‌ است‌، در میان‌ جوانانی‌ كه‌ تصور می‌كنند این‌ سیگار به‌ علت‌ نداشتن‌ توتون‌ بی‌ خطر است‌، مورد توجه‌ قرار گرفته‌ است‌، ولی‌ در واقع‌ سیگارهای‌ میخك‌ كوبیده‌ معمولا حاوی‌ ۶۰ درصد توتون‌، ۴۰ درصد میخك‌ كوبیده‌، روغن‌ میخك‌ و سایر افزودنیها هستند.برخی‌ از دانشمندان‌ معتقدند كه‌ این‌ مخلوط برای‌ ریه‌ها زیان‌آورتر از توتون‌ خالصند.
د) سعی‌ كنید وزن‌ اضافه‌ نكنید;یكی‌ از عوامل‌ بازدارنده‌ مهم‌ برای‌ كسانی‌ كه‌ می‌خواهند سیگار را ترك‌ كنند، ترس‌ از چاق‌ شدن‌ است‌.این‌ منطق‌ اغلب‌ توسط زنان‌ اظهار می‌شود.ذكر این‌ نكته‌ كه‌ ضرر چند پوند (۴۵۴ گرم‌)اضافه‌ و وزن‌ در مقایسه‌ با منافع‌ ترك‌ سیگار ناچیز است‌، ممكن‌ است‌ كمی‌ باعث‌ آسودگی‌ شما شود( در یك‌ ارزیابی‌، زیان‌ یك‌ بسته‌ سیگار در روز معادل‌ ۳۴ كیلو گرم‌ وزن‌ برآورد شده‌ است‌)
با این‌ حال‌ شما باید برای‌ جلوگیری‌ از اضافه‌ وزن‌ آگاهانه‌ كوشش‌ كنید.علت‌ این‌ موضوع‌ آن‌ است‌ كه‌ سیگار كشیدن‌ باعث‌ افزایش‌ میزان‌ سوخت‌ و ساز می‌شود (میزانی‌ كه‌ درآن‌ بدن‌ انرژیهای‌ خود را می‌سوزاند).وقتی‌ سیگار را ترك‌ می‌كنید، این‌ انرژیها كمی‌ آهسته‌تر سوزانده‌ می‌شوند.تمایل‌ به‌ خوردن‌ مكرر غذای‌ حاضری‌ به‌ عنوان‌ وسیله‌ای‌ برای‌ تسكین‌ فشارهای‌ عصبی‌ ناشی‌ از عدم‌ ارضای‌ عادت‌ نیز وجود دارد.در نتیجه‌ وقتی‌ سیگاریها سیگار را ترك‌ می‌كنند، به‌طور متوسط ۵ تا ۷ پوند(حدود ۲۳ تا ۳ كیلوگرم‌)وزن‌ اضافه‌ می‌كنند.با در نظر گرفتن‌ این‌ كه‌ هر ۴۵۴ گرم‌ چربی‌، دارای‌ ۳۵۰۰ كالری‌ انرژی‌ است‌، باید فعالیت‌ بدنی‌ زیادی‌ برای‌ حفظ وزن‌ بدن‌ در حدی‌ كه‌ قبلا بوده‌ است‌، انجام‌ شود.شما باید غذاهای‌ حاضری‌ خود را به‌ چیزهایی‌ مثل‌ سبزیجات‌ خام‌، ذرت‌ بو داده‌ بدون‌ كره‌ و میوه‌های‌ تازه‌ محدود كنید.مصرف‌ میوه‌ روش‌ خوبی‌ برای‌ فرو نشاندن‌ تمایل‌ شدیدی‌ است‌ كه‌ ترك‌ كنندگان‌ سیگار به‌ شیرینی‌ ابراز می‌كنند.
● فایده‌ آدامسهای‌ نیكوتینی‌ چیست‌؟
یك‌ آدامس‌ نیكوتین‌دار تحت‌ عنوان‌ «نیكورت‌»به‌ بازار عرضه‌ شده‌ است‌.این‌ محصول‌ برای‌ كمك‌ به‌ تسكین‌ تمایل‌ شدید به‌ سیگار كشیدن‌ از طریق‌ تامین‌ نیكوتین‌ به‌ شكل‌ دیگر، عرضه‌ شده‌ است‌.
در این‌ زمینه‌ مطالعات‌ كنترل‌ شده‌ كمی‌ ارائه‌ شده‌ است‌;با این‌ وجود توافق‌ عمومی‌ بر این‌ است‌ كه‌ این‌ وسیله‌ كمكی‌ برای‌ ترك‌ سیگار جز در كنار برنامه‌ تغییرات‌ رفتاری‌ تحت‌ نظارت‌، نباید توصیه‌ شود (برای‌ تهیه‌ این‌ محصول‌ تجویز پزشك‌ ضرورت‌ دارد).موارد منع‌ مشخصی‌ برای‌ استفاده‌ از این‌ محصول‌ مثلا در زنان‌ حامله‌ و بیماران‌ قبلی‌ وجود دارد.وقتی‌ كلیه‌ روشها شكست‌ خورد، ممكن‌ است‌ این‌ فراورده‌ ارزش‌ امتحان‌ كردن‌ را داشته‌ باشد.
منبع : مجله خانواده سبز