جهانی به دنبال یک توپ

● گزارشی از پشت صحنه برنامه تلویزیونی «یك جهان، یك جام»
در جهان پیرامون ما حوادث و رویدادهای فراوانی به چشم می خورند كه توجه اغلب قریب به اتفاق رسانه های خبری و تحلیلی در جهان را به خود جلب كرده اند. در هشتاد سال گذشته در كنار بروز جنگ های جهانی اول و دوم، تشكیل سازمان ملل متحد، اشغال فلسطین، انقلاب اسلامی ایران، فروپاشی شوروی سابق، جدایی چند جمهوری از یوگسلاوی و سقوط دیكتاتور بزرگ عراق صدام حسین، جام جهانی فوتبال كه در سال ۱۹۳۰ از كشور اروگوئه آغاز شد شاید یكی از بزرگترین رویدادهایی باشد كه در كنار جلب توجه رسانه ها، توجه مردم دورترین و ناآشناترین كشورهای جهان را متوجه خود می سازد.
حال این پدیده در سرزمین ما به دلیل علاقه مندی مردم به رشته فوتبال، طرفداران بی شماری دارد. حتی اگر حضور سه دوره ای ایران در این رقابت ها را در نظر نگیریم، از علاقه مندان جام جهانی كاسته نخواهد شد. در این میان بی تردید رسانه ها نقش تعیین كننده ای در پیگیری مخاطبان خاص و عام دارند. آنها با تدوین و پیش بینی یك برنامه اصولی می توانند در بالا بردن سطح آگاهی های عمومی در میان تماشاگران یك برنامه تلویزیونی به ارتقای سطح فرهنگی جامعه نیز كمك كنند.
حال شما مخاطب چنین برنامه ای باشید یا نباشید، موجی كه از سوی یك برنامه در سطح جامعه نقش می بندد و می تواند هر كسی را بی واسطه تحت تاثیر قرار دهد. علاقه مردم به ورزش فوتبال و تغییر نگرش آنان، سبب شده تا تهیه كنندگان برنامه های تلویزیونی با توجه به این نكته كه پخش این برنامه در رسانه های جهان تنها از طریق شركت های خصوصی امكان پذیر است و این اتفاق در ایران توسط رسانه ملی یا همان صداوسیما صورت می گیرد، توجه ویژه ای به برنامه ریزی این اتفاق نشان دهند.
رسانه ملی ما در این سال ها با توجه به ذائقه مردم تلاش كرده است با ایجاد فضایی صمیمی و حرفه ای توجه عمومی مردم را جلب كرده و آنها را ساعت ها پای گیرنده هایشان نگه دارد. بدعت گذاران برنامه ای همچون نود كه در سال های ابتدایی اش به كپی برداری از برنامه های شبكه هایی چون ZDF آلمان و RAI ایتالیا و... محكوم می شدند سبب شد تا تهیه كنندگان همان رسالتی را كه نود پی گرفته بود ادامه دهند و مباحثی چون داوری، نقد فنی و زیبایی شناسانه فوتبال را پی بگیرند. گام رو به جلوی رسانه ملی كه آن را در تاسیس شبكه رادیویی ورزش، تولید و احیای بخش های مختلف ورزشی شبكه های تلویزیونی و پخش زنده مهمترین مسابقات لیگ های حرفه ای اروپا می توان دید، تا آغاز مسابقات جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ آلمان به پیش رفت و در كنار تمام كاستی ها كمتر كسی را متوجه ضعف های این برنامه ها ساخت. شبكه سوم سیمای جمهوری اسلامی در پخش مستقیم مسابقات جام جهانی فوتبال همانند سال های گذشته ثابت قدم بود و این مسابقات را در برنامه ای با عنوان «جام هجدهم» به صورت زنده پخش تلویزیونی كرده است.
در ادامه برنامه، ویژه برنامه ای با نام «یك جهان، یك جام» به تحلیل بنیادین مسابقات از منظر داوری فوتبال، زیبایی شناسی فوتبال و نقد و تحلیل فنی و تاكتیكی فوتبال اقدام كرده است. این برنامه هر شب پس از آخرین مسابقه، توسط كارشناسان فوتبال و داوران فوتبال، آخرین جام جهانی و حوادث آن را به چالش می كشد.
بی شك برای علاقه مندانی كه پیگیر و مداوم به تماشای این برنامه می نشینند، جالب خواهد بود بدانند مجریان و كارشناسان و همچنین تهیه كنندگان برنامه براساس چه معیارها و اطلاعاتی با مخاطبان خود ارتباط برقرار می كنند. بنابراین تهیه گزارشی از این برنامه می توانست پاسخگوی سئوالات ما و بینندگان تلویزیونی باشد. از طریق حسن زارعی دستیار برنامه «جام هجدهم» و «یك جهان، یك جام» زمانی مشخص شد تا از برنامه زنده گزارشی تهیه كنیم. این برنامه در ساختمان سیزده طبقه ای پخش سیما، تهیه و تدارك دیده شده است. ساختمانی كه جزء قدیمی ترین بخش های فضای بزرگ سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است.
در استودیوی ۱۴ باز بود و چندین نفر در حال آمد و شد. از همان اتاق فرمان چهره پیمان یوسفی و مرتضی محصص آشنا به نظر می رسد. حسن ذكایی، تهیه كننده برنامه، پس از خوشامدگویی، تقریباً همه چیز را آماده تهیه گزارش كرد. البته چون مسابقه آلمان و سوئد در حال پخش بود، صرفاً باید از مشاهداتمان یادداشت برمی داشتیم.
چهره های آشنا و ناآشنایی را می توانستیم ببینیم. هومن حاجی عبدالهی و آقای شریفی نیا كه اسمش آدم را یاد شریفی نیای سینما می اندازد، در تدارك قرعه كشی جام طلایی شانزدهم بودند و تقریباً توجه همگی را به خود جلب كرده بودند. اگر اغراق نباشد محیط صمیمانه استودیو ۱۴ نكته بسیار مثبتی بود كه نمی توان به راحتی از كنارش گذشت. برخورد دوستانه و محترمانه همگی عوامل تولید این برنامه، رنجش تهیه گزارش از پشت صحنه سریال های تلویزیونی را جبران می كرد. به هر حال دستشان درد نكند، لااقل اینجا دیگر آدم را از موضع بالا نگاه نمی كنند. بالاخره پخش و كارشناسی مسابقه فوتبال به اتمام می رسد و اولین كسی كه باید با او صحبت كنیم مرتضی محصص كارشناس برنامه، دانش آموخته تربیت بدنی از آمریكا است. او كه در حال حاضر مدرس فیفا است و پیش از این در كادر فنی تیم هایی چون: استقلال، پاس، استقلال اهواز و كاشی یزد (شهید قندی یزد) حضور داشته، درباره اهمیت پخش برنامه های ورزشی (فوتبال) از تلویزیون و تاثیر آن بر مخاطب می گوید: جام جهانی جذبه مخصوص خودش را دارد، شما اگر یك بازی فوتبال را از دید یك تماشاچی و یا یك علاقه مند به فوتبال نگاه كنید، علاقه مند می شوید زمانی كه یك تیم در حال حمله است یا تیم دیگر در حال دفاع است، وضعیت ها و موقعیت هایی را كه حین بازی به وجود می آید بفهمید و بتوانید تحلیل كنید.
به طور مثال اینكه چرا این تیم اصرار به پاس های كوتاه دارد و یا پاس بلند به چه دلیل است، دلیل گل خوردن چه بوده و هزاران چرای دیگر، كه اگر آگاهی كافی داشته باشیم این تحلیل بیشتر می شود و در نتیجه لذت بردن از تماشای بازی فوتبال نیز بیشتر می شود. فرد وقتی نقش مدافعین و مهاجمین را در بازی بداند، خیلی بیشتر از بازی لذت می برد و استفاده بیشتری می كند، تا كسی كه آگاهی زیادی ندارد و فقط از فوتبال این را می داند كه باید وارد محوطه جریمه شود و حالا به هر صورت یا گل زده شود و یا تیم مورد علاقه اش گل بخورد، این فرد فقط چشمش به دنبال توپ است، شما وقتی عكس العمل هایش را می بینید فقط صحنه گل برایش مهم است و حتی شاید گاهی وقت ها از بقیه بازی كمی كسل شود و فكر كند دلیل این به هم پاس دادن و یا پاس بلند و كوتاه چیست و یا دلیل تاخیر در بازی و یا خشونت كدام است؟ چنین فردی قطعاً بسیار كمتر از یك فرد آگاه از دیدن بازی فوتبال استفاده می كند.
رسانه های گروهی بدون تردید می توانند با این آگاهی دادن به مردم كمك كنند. بدون شك با خواندن مطالب گوناگون در جراید و همین گفت وگوهایی كه بین ما شكل می گیرد تا نظراتمان را بیان كنیم، آگاهی ها بیشتر می شود. محصص در ادامه می افزاید: من فكر می كنم از حدود ۵ سال پیش در ایران كیفیت مقاله هایی كه راجع به فوتبال است، كیفیت كار فوتبال نویسان و برنامه های تلویزیونی، خیلی بهتر شده است و این خود به خاطر پیگیری در جمع آوری اطلاعات و آگاهی بیشتر است.
مردم برای به دست آوردن اطلاعات به رسانه ها رجوع می كنند و این یكی از مهم ترین مسائلی است كه تهیه كنندگان و سازندگان برنامه های تلویزیونی و رسانه های دیگر باید به آن توجه كنند تا بتوانند این بخش از نیاز مخاطبان را برطرف كنند. نكته جالب و خوشایند این است كه همان طور كه مردم می خواهند با دیدن یك برنامه تلویزیونی و یا رادیویی، اطلاعات بیشتری در مورد مسائل مورد علاقه شان به دست آورند كارشناسان و مجریان این برنامه ها نیز برای اینكه بتوانند این بخش از هدف برنامه را به نتیجه برسانند، به طور مداوم در حال جمع آوری اطلاعات و بالابردن سطح آگاهی خود هستند.
این مسئله در هر چه بهتر شدن برنامه ها نیز موثر خواهد بود. مرتضی محصص به عنوان كارشناسی كه در این مدت شب های زیادی در برنامه «یك جهان، یك جام» حضور داشته، در این مورد از خود مثال می آورد و می گوید كه برای شركت كردن در بخش كارشناسی این برنامه در چند ماه گذشته به اینترنت، كتب و نشریات مختلف رجوع كرده تا سطح آگاهی های خود را بالاتر ببرد تا بتواند اطلاعات بیشتری را در اختیار مخاطبان قرار دهد.
رضا جاودانی كه از مجریان و گزارشگران این برنامه است نیز در این باره نظرات قابل توجهی دارد. جاودانی كه تحصیلاتش را در رشته حقوق قضایی و كارشناسی ارشد جرم شناسی گذرانده است از مجریان پركار شبكه سوم سیما است كه علاوه بر گزارشگری فوتبال، مجری مسابقه قوی ترین مردان ایران نیز هست. وی در ارتباط با جمع آوری اطلاعات برای ارائه در برنامه های جام هجدهم می گوید: من حدوداً از سه ماه قبل از شروع جام جهانی ارتباطم را با دنیا بیشتر كردم، اینترنتم را بیست و چهار ساعته on line كردم تا بتوانم جدیدترین اطلاعات را در مورد بازی ها و مسائل مختلف مربوط به آن به دست آورم.
من اطلاعات را جمع آوری می كنم حالا این اطلاعات كی قرار است بروز كند و یا كی به كار برده می شود دیگر بستگی دارد به زمانی كه در اختیار من است و جوی كه می طلبد تا اطلاعات را در اختیار بیننده قرار دهیم. این زمان مناسب دادن اطلاعات بسیار پراهمیت است، به طور مثال در حین اینكه بازیكنان برای شروع بازی وارد زمین می شوند، مردم عطش دارند ببینند ستاره های مورد علاقه شان چگونه از راهرو وارد زمین می شوند و اگر در چنین شرایطی مثلاً بگوییم آلمان این قدر بازی كرده، برای مردم جالب نیست.
پس زمان دادن اطلاعات بسیار مهم است. وی در ادامه می افزاید: اما من موظفم كه اطلاعات كافی داشته باشم تا اگر زمانی احساس كردم كه موقعیت مناسبی برای ارائه اطلاعات است، بگویم ولی مسائل اصلی را نباید فدای دادن اطلاعات كنیم، اطلاعات بی موقع و همین طور خیلی مسائل را هم نباید فدای نگفتن اطلاعات كنیم.
جاودانی باز هم از تلاش برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر دست برنمی دارد و برای اینكه اگر زمانی در طول برنامه لازم شد اطلاعات بیشتری در اختیار مردم قرار دهد، با كمبود اطلاعات مواجه نشود همچنان دست به جمع آوری اطلاعات می زند و به گفته خودش روزانه پنج تا شش ساعت در اینترنت است. با صفحات ورزشی كلنجار می رود تا اطلاعات خود را هر چه بیشتر كند. آگاهی دادن به مردم در بالابردن سطح اطلاعات آنها و حتی در نوع برخورد آنها با مسائل نیز تاثیرگذار است. مردم با دریافت این گونه اطلاعات می توانند تحلیل درست تری داشته باشند و به گفته مرتضی محصص لذت بیشتری از مشاهده بازی فوتبال ببرند.این مسائل آرام آرام باعث تغییر نگرش مردم نسبت به مسائل پیرامون به ویژه فوتبال كه بحث اصلی این نوشتار است، می شود. رضا جاودانی در مورد این تغییر رفتار مردم می گوید: یكی از مسائلی كه كاملاً در این سال های اخیر به طور مشخص در نحوه نگرش مردم تاثیر گذاشته بحث داوری است كه برنامه نود آن را پیگیری می كند. این تغییر نگرش در رفتار مردم كاملاً مشهود است. اكنون مخاطب تشخیص می دهد كه توپ خورده به دست یا دست خورده به توپ. اگر تغییر نگرش مردم را جزیی از فرهنگ رسانه بدانیم، این پدیده بسیار تاثیرگذار خواهد بود. اما مقوله فرهنگ بسیار پیچیده است و به عوامل بسیاری بستگی دارد.
جاودانی در ادامه توضیح می دهد كه یكی از این عوامل مدت زمان پخش یك برنامه است و دیگری هدفی است كه برنامه دنبال می كند. وی در این ارتباط می گوید: از برنامه ای كه به طور ویژه یك ماه برای جام جهانی به روی آنتن می رود و هدفش صرفاً پخش مسابقات است نمی توان انتظار داشت به اندازه ، برنامه ای كه به طور مداوم و در طولانی مدت پخش شده، تاثیر بگذارد. این برنامه ها به دلیل اینكه مقطعش كوتاه است نمی تواند آن قدر به تغییر نگرش مردم كمك كند، به ویژه آنكه همان طور كه گفتم، هدف اصلی پخش مسابقات است و دادن اطلاعات جزء اهداف جانبی است كه البته این اطلاعات ارائه می شود، اما باید زمان ارائه اش مناسب باشد.
جاودانی به نكته جالبی اشاره می كند، كه اگر بتوانیم در رسانه یاد بگیریم به جای اینكه عصبانی بشویم، حرف بزنیم قطعاً بر روی مقوله فرهنگ كه مقوله پیچیده ای است می توانیم تاثیرگذار باشیم. در این زمان بازی به پایان می رسد و فرصتی پیش می آید كه بتوانیم با پیمان یوسفی دیگر گزارشگر بازی های جام جهانی صحبت كنیم.
یوسفی كه از گزارشگرانی است كه در كنار عادل فردوسی پور و مزدك میرزایی در این سال ها بسیاری از مسابقات پرطرفدار را گزارش كرده، جزء مجریانی است كه در ایران جام جهانی را تحت پوشش قرار می دهد و اعتقاد دارد كه این برنامه ریزی صدا و سیما بسیار درست بوده كه با فرستادن یك گزارشگر به آلمان، تعدادی گزارشگر را هم برای درست اجرا شدن برنامه ها در تلویزیون مشخص كرده است. یوسفی در مورد رشد فرهنگی بیننده و تاثیر رسانه در این رشد می گوید: این تاثیر بسیار زیاد است، ولی به صورت تفسیری به عوامل محیطی و شرایط موجود در جامعه بستگی دارد.
به طور مثال، اگر فرض كنیم اجتماع فقط متاثر از رسانه ای چون تلویزیون باشد، آن هم یك شبكه خاص تلویزیونی، به تبع این بعد تاثیرگذاری بسیار بیشتر خواهد شد، اما زمانی كه یك مقدار فضا بازتر می شود، شبكه های متعدد تلویزیونی و رادیویی و همچنین رسانه های مكتوب به این عرصه وارد می شوند، یك مقدار از آن تاثیرگذاری صرف كم می شود. اما باز هم رسانه نقش خاص خود را دارد و نمی توان منكر این تاثیرگذاری شد. در مورد آگاهی دادن به مخاطب صحبت كردیم. اما این اطلاعات باید چگونه در اختیار مردم قرار بگیرد. اطلاعات را كارشناسان با بررسی و تحلیل بازی فوتبال در اختیار مخاطبان قرار می دهند. شاید برای ما جالب باشد كه بدانیم این كارشناسان چگونه انتخاب می شوند؟ چه معیارهایی برای انتخاب آنها وجود دارد؟
آیا این انتخاب صرفاً نسبت به بازی دو تیم و یا به معلومات كارشناس بستگی دارد؟ یادمان نرود كه این كارشناسان چون در یك رسانه مكتوب نیستند و قرار است در رسانه ای دیداری- شنیداری اطلاعات شان را در اختیار مردم قرار دهند باید از قدرت انتقال خوبی برخوردار باشند و بتوانند ارتباط خوبی با مخاطب برقرار كنند. پیمان یوسفی با گفتن این مطالب به این نكته نیز اشاره می كند كه داشتن اطلاعات و معلومات شرط لازم برای كارشناس است اما شرط كافی نیست، در حقیقت كارشناس باید از قدرت تكلم و بیان بالایی برخوردار باشد تا بتواند اطلاعات خود را در اختیار مخاطب قرار دهد.
یوسفی در ادامه می گوید: اگر فرض كنیم یك كارشناس از صددرصد اطلاعات موجود، هشتاد درصد آن را در اختیار داشته باشد اما به دلیل نداشتن توان ارائه آن فقط بتواند ۴۰درصد را در اختیار مردم قرار بدهد در مقایسه با كارشناسی كه فقط شصت درصد آگاهی دارد اما توان بیانش آن قدر زیاد است كه می تواند ۵۰درصد آن اطلاعات را ارائه دهد قطعاً ارجحیت با فرد دوم است. چون این بحث ارتباط با مخاطب یكی از مهمترین ملاك ها در انتخاب برای رسانه به شمار می آید. نكته دیگر در انتخاب جامعه است، اینكه مخاطب در طول این دوران به كدام كارشناس پاسخ داده و ارتباط بهتری با آنها برقرار كرده. در هر صورت تمام این مسائل در انتخاب یك كارشناس برای چنین برنامه های پربیننده ای مورد توجه قرار می گیرد.
وقتی بحث به انتخاب كارشناس می رسد، شاید این سئوال برای بسیاری از خوانندگان نیز پیش بیاید كه چطور ممكن است كسی كه مربی خوبی نبوده و در طول مربیگری اش ایرادهای بسیار زیادی به وی وارد شده حالا می تواند یك كارشناس باشد، آن هم برای چنین برنامه پرمخاطبی! آیا كسی كه مربی خوبی نبوده می تواند یك كارشناس خوب باشد؟ آیا این دو لازم و ملزوم هستند؟ قطعاً اینها بخشی از سئوالاتی است كه در طول این شب ها با دیدن چهره آشنای بعضی از كارشناسان این برنامه در ذهن شما شكل گرفته.
برای اینكه بتوانیم به پاسخ این سئوال مان برسیم، با مرتضی محصص صحبت می كنیم كه هم مربی بوده و هم كارشناس. محصص برای پاسخ دادن به این سئوال ما از جام جهانی مثال می آورد؛ محصص می گوید: «در همین جام جهانی مربیانی حضور دارند كه در بازی موفق نبوده اند یعنی به عنوان بازیكن موفق نبوده اند، مانند «كارلوس پاهیرا» كه در سطح بازی فوتبال در برزیل بسیار پایین است و شاید در حد دسته چهار و پنج باشد، اما در مربیگری ویژگی هایی دارد كه وی را تبدیل كرده به یك مربی خوب.
پاهیرا تحصیلاتش تربیت بدنی است، انگلیسی اش خوب است، با مربیان بسیار خوبی كار كرده و به عنوان دستیار و در كنار مربیانی قدرتمند در آمریكا، كویت و تركیه حضور داشته. پس این فرد حتی اگر بازیكن خوبی نباشد می تواند مربی موفقی باشد، همان طور كه برزیل را در آمریكا قهرمان جام جهانی می كند و یا آریگو ساچی در ۱۹۹۴ ایتالیا را به فینال جام جهانی می رساند، در صورتی كه هیچ وقت بازیكن موفق و مطرحی نبوده است.
محصص كه خود دارای مدرك lelite حرفه ای در مربیگری است كه بالاترین مدرك مربیگری نیز محسوب می شود، می افزاید: مربیگری از نظر من یك خصوصیت ذاتی است كه باید در ذات فرد باشد و ارتباطی به تدریس و یا كارشناس بودن فرد ندارد. من فكر می كنم كلید موفقیت یك مربی خوب در برقراری ارتباط صحیح با بازیكنان است تا مربی بتواند اعتماد بازیكنان را به خود جلب كند. اگر امروز «كلینزمن» مربی موفقی است، به این دلیل است كه با نسلی كار می كند كه از نظر فكری بسیار به آنها نزدیك است. با بعضی از بازیكنان هایش هم بازی بوده، خوب این نزدیك بودن فكری كلید موفقیت او است.
گاهی وقت ها این مسئله ربطی به آگاهی گوینده ندارد و صرفاً اشتباهی در تكلم است اما متاسفانه گاهی نیز پیش می آید كه مجری به دلیل نداشتن آگاهی به فرض در مورد جغرافیای كشورها اشتباهی می كند كه دیگر اشتباه در تكلم و بیان نیست. البته این نوع اشتباهات در این سال های اخیر كمتر به چشم می خورد.
رضا جاودانی به عنوان یك مجری كه در این سال ها حضور پررنگی داشته می گوید: عذرخواهی كردن و تصحیح مطلب بسیار ساده است، همان طور كه نشریات روز بعد خبر خود را تصحیح می كنند، در برنامه تلویزیونی هم می توان مطلب را تصحیح كرد با این ویژگی كه در برنامه تلویزیونی این مسئله همان موقع اتفاق می افتد و عذرخواهی كردن هیچ ایرادی ندارد. از دیگر مسائلی كه در برنامه های زنده تلویزیونی زیاد دیده می شود این است كه در جاهایی مجری، سخن كارشناس را قطع می كند و یا بحث را از آن مسئله ای كه كارشناس می گوید، تغییر داده و به سمت بحث مورد نظر خود می كشاند. این چنین اتفاقاتی در برنامه های زنده بسیار زیاد است و حتی گاهی این اشاره از اتاق فرمان صورت می گیرد و خود مجری باید سخنش را قطع كند. برای اینكه دلیل این اتفاق را كه شاید زمان هایی حتی ما، مخاطبین را آزار داده بدانیم با مجریان این برنامه در مورد این مسئله صحبت می كنیم.
یوسفی عقیده دارد كه حال چون سال ها است كه مجری برنامه های مختلف تلویزیونی بوده و آشنایی كامل با نوع زمان بندی خاص این گونه برنامه ها دارد، از اینكه از اتاق فرمان اطلاع بدهند كه باید حرفش را قطع كند، ناراحت و یا عصبانی نمی شود. وی در مورد كارشناسان و مخاطبان نیز می گوید: این مسئله ممكن است برای كارشناس هم پیش بیاید و ما مجبور شویم سخن كارشناس را قطع كنیم، كه اگر كارشناس با این نوع برنامه ها آشنایی نداشته باشد، ممكن است ناراحت شود و یا حتی این ناراحتی ممكن است برای مخاطب هم پیش بیاید. ولی به هر حال این مسائل وجود دارد و برای كسانی كه در رسانه ها كار می كنند پذیرفته شده است. رضا جاودانی هم در این مورد عقیده دارد: وظیفه ما به عنوان مجری این است كه برنامه را به سمت و سوی هدف مشخص هدایت كنیم و اگر ببینیم كارشناس از نوع تفكر برنامه دور شده است، با سئوالی جهت گفت وگو را تغییر دهیم تا به سوی هدف برنامه پیش رود.
اما من به شخصه سعی می كنم، بسیار كم حرف كارشناس را قطع كنم. در مورد تاثیر رسانه بر مخاطب نظرات افراد مختلف را شنیدیم اما رسانه گاهی هم می تواند نوع تاثیرگذاری اش تغییر كند و در شكل گیری افكار عمومی در جامعه تاثیری دیگرگونه گذارد. مثلاً صدا و سیما به عنوان یار دوازدهم پشت تیم ملی ایران ایستاد و تا حدودی به صعود تیم ملی ایران به جام جهانی كمك كرد و بعد از آن هم در حفظ برانكو زحمت كشید. همان طور كه می دانیم بعد از مسابقات مقدماتی فردوسی پور در برنامه نود كارشناسانی آورد تا بررسی كنند آیا برانكو بهتر است باشد و یا مربی دیگری برای تیم ملی باید بیاورند.
البته كار ما قضاوت نیست اما به هر حال مسئله بر مطبوعات و افكار عمومی هم تاثیر گذاشت و برانكو در سمت خود حفظ شد كه خوب حال می بینیم این نتیجه خوبی نداشت. پیمان یوسفی در این باره می گوید: یار دوازدهم با اصل و نیت و مقصد طرح دوستی پایه ریزی شد و در این مسئله هم موفق بود كه با حمایت تیم ملی نوع همبستگی بین مردم و تیم ملی برقرار كند.
این هدف اولیه بسیار خوب بود و باید بپذیریم كه هیچ مسئله دیگری نمی توانست چنین نشاط و همبستگی ای بین مردم ما ایجاد كند. توپ فوتبال به غایب كره زمین شاید نمادی از جهانی باشد كه انسان ها را به دوستی و همدلی دعوت می كند و از همین رو است كه دبیركل سازمان ملل متحد، «كوفی عنان» به «سپ بلاتر» رئیس فیفا رشك می برد كه اعضای متحدین به فیفا بیش از سازمان ملل متحد هستند. چرا كه فیفا با وظایفی متفاوت بدعت گذار دوستی در كشورهایی است كه حتی در سازمان ملل متحد حضور ندارند.

مهدی عزیزی

منبع : روزنامه شرق