نقص اکتسابی سیستم ایمنی یا ایدز ،‌ چگونه سلامت انسان را تهدید می کند

در روزنامه های کثیرالانتشار مکررا از قول مقامات بهداشتی و درمانی مملکت نقل می شود که آلودگی با ویروس ایدز در ایران در صورت عدم رعایت موازین بهداشتی به یک معضل بزرگ تبدیل خواهد شد. چنانچه تا بحال ٣٩١٢ نفر به ویروس ایدز آلوده گشته که ٦٠% آنها از طریق تزریق و استفاده از مواد مخدر بوده است .
● ایدز چیست ؟
بیماری ایدز نوعی بیماری نو پدید است که از سال ١٣٦٠ دردنیا تشخیص داده شده و ناشی از آلودگی به نوعی ویروس می باشد که قادر است سیستم دفاعی بدن را غیر فعال نموده و در اثر ضعف سیستم دفاعی ،‌مبتلایان دچار عفونتهای متعدد و گاهی سرطان میگردند. متاسفانه درغالب موارد منجر به مرگ می شود. به همین دلیل نیز بیماری ایدز را نقص اکتسابی سیستم ایمنی (دفاعی ) مینامند.
● سیستم ایمنی چیست ؟
در بدن تمام افراد در دوران جنینی و بعد از تولد ، سلولها وعوامل متعددی تکامل می یابند، که وظیفه مهم و تعیین کننده دفاعی در مقابل ورود عوامل عفونی و ممانعت از بروز سرطان ها را بعهده دارند. این سلولهای دفاعی که همان گلبولهای سفید می باشند، درخون در حال حرکت بوده و در بافتهای مختلف بدن نیز حضور دارند
● عامل بیماری ایدز چیست ؟
عامل بیماری ایدز نوعی ویروس کوچک است که اچ ، آی ، وی (‌H. I . V ) نامیده میشود و علاوه بر انسان در گربه ، گاو و میمون نیز شبیه این ویروس دیده می شود. مخزن اصلی این ویروس را میمون سبز آفریقایی می دانند که در آفریقای مرکزی زندگی می کند .
● بیماری ایدز چگونه منتقل میگردد؟
در جوامع غربی راه اصلی انتقال بیماری از طریق تماس جنسی افراد با بیماران آلوده است و در ایران علاوه بر انتقال جنسی ، ویروس از طرق دیگری مانند دریافت خون آلوده ویا اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و انتقال از مادران آلوده به فرزندان در دوران بارداری یا شیردهی از فردی به فرد دیگری منتقل می گردد و تماس بیماران با وسایل و ابزار جراحی و دندانپزشکی آلوده نیز ممکن است موجب انتقال ویروس گردد.
● چگونه سیستم دفاعی بدن دربرابر ویروس تضعیف می شود؟
این ویروس قادر است سلولهای دفاعی مانند لنفوسیت ها و مونوسیت ها را آلوده کرده ودراین سلولها شروع به رشد و تکثیر نماید. بنابراین تمام اعضا داخلی بدن مانند غدد لنفاوی ، کبد و طحال توسط ویروس اشغال شده و بتدریج سلولهای دفاعی تخریب می شوند و بیماران در اثر ابتلا به بسیاری از عفونتهایی که در شرایط طبیعی بهبود می یابند از بین میروند.
● علائم بیماری ایدز چیست ؟
در آلودگی اولیه با ویروس ، علامت مهمی غیر از عوارضی شبیه به سرماخوردگی دیده نمی شودکه بعد از مدت کوتاهی مرتفع می شود . پس از بهبودی در آلودگی اولیه فرد بیمارمدت نسبتا طولانی می تواند ظاهرا سالم بوده در حالیکه ویروس را در بدن خود بصورت خفته حفظ می کند.
خوشبختانه در این مرحله با انجام آزمایش خون تشخیص آلودگی احتمالی به این ویروس تا حد زیادی امکان پذیر است . این دوره رکود ممکن است ١٠ تا ١٢ سال نیز بطول بیانجامد و بعداز طی این مدت در تعدادی از بیماران با کاهش سلولهای دفاعی بیماری رو به وخامت خواهد گذاشت و عفونتهای متعدد تنفسی و خونی بروز نموده و در مواردی نیز سرطان خون و آلودگی سیستم اعصاب منجر به مرگ بیمار میشود.
● بیماران مبتلا به ایدز چگونه درمان میشوند؟
داروهای ضد ویروس زیادی تا بحال برای مبارزه با این بیماری بکار گرفته شده است که از آن میان داروهای مانند AZT و انترفرون مهم ترند که متاسفانه علاوه بر قیمت گران و داشتن عوارض جانبی ، چندان هم موثر و مفید نبوده اند ولی تحقیقات در چند سال اخیر برای درمان این بیماری بسیار نوید بخش است .
● چگونه از ابتلا و گسترش بیماری ایدز جلوگیری میشود؟
مهمترین عامل برای جلوگیری از انتشار بیماری آگاهی کافی در سطح عموم از خطرات بیماری و پرهیز ازفساد اخلاقی و اعتیاد به مواد افیونی است . با توجه به اینکه برخلاف جوامع غربی در ایران انتقال از طریق تماس با خون و محصولات مرتبط با آن و تماس با وسایل و ابزار پزشکی آلوده میسر میشود ، لذا باید مطمئن بود که محیط های درمانی و بیمارستانها عاری از آلودگی باشند و هرگزاز مواد و وسایل چند بار مصرف و غیر استریل استفاده نشود.
● آیا آزمایش و پیگیری تشخیص آلودگی احتمالی به ویروس ایدز درتمام افراد ضروری است ؟
با توجه به اینکه راه انتقال بیماری ، خون آلوده و یا تماس جنسی با افراد بیمار میباشد، افرادی که خون دریافت کرده و یا مکررا دریافت می نمایند، جراحان دندانپزشکان و پرسنل آزمایشگاهها و مراکزدرمانی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری می باشند. ولی باید توجه نمود که تمام افراد جامعه به نوعی درخطر مواجه شدن با این ویروس می باشند.
● چه آزمایشی برای تشخیص آلودگی ضروری است و چه وقت باید انجام داد؟
تشخیص آلودگی به ویروس ایدز با اندازه گیری آنتی بادی ضد ویروس ویا اجزا ویروس در سرم خون امکان پذیر است که معمولا توصیه میشود این مواد با روشی که موسوم به الیزا است اندازه گیری شود.
پروتکل های بین المللی توصیه می کنند که در صورت مثبت شدن تست الیزا باید آزمایش مجددا با روش دیگری تائید شده و نهایتا بیمار برای انجام آزمون های نهایی به مراکز تشخیص خاص و آزمایشگاههای کنترل بیماریهای ویروسی اعزام گردد. تشخیص بیماران و افراد مشکوک به آلودگی براساس شمای روبرو انجام میگردد.

آزمایشگاه مسعود

منبع : شبکه خبری ورلد نیوز