رضایت ملموس امریکا از تاسیس دفتر حافظ منافع در تهران

شاید طرح مبحث تاسیس دفتر حافظ منافع ایالات متحده امریکا در تهران از جمله آخرین برنامه های دولت جرج بوش برای بهبود تعامل ایران و امریکا باشد که در صورت تحقق، در زمره دست آوردهای مثبت دیپلماتیک این دولت که به جنگ طلب بودن شهره بود، محسوب خواهد شد.
دولت امریکا به عنوان یکی از اعضای گروه ۱+۵ بطور مستقیم با بررسی موضوع هسته ای ایران در ارتباط است و اعمال نفوذ این کشور در تصمیمات سایر اعضا بی تاثیر نیست، همواره تاکید امریکا بر افزایش فشارها و تحریم ها علیه دولت ایران بوده چرا که مقامات این کشور بر این باورند فشارهای سیاسی و اقتصادی موجب تجدید نظر دولت ایران در برنامه های هسته ای می شود.
در این میان برخی دست اندرکاران دولت بوش گزینه نظامی علیه ایران را نیز در صورت لزوم در برابر ادامه فعالیت های هسته ای ایران قابل بررسی دانسته و گه گاه بر روی میز بودن طرح حمله نظامی به ایران اشاره می کنند.
با این وجود جرج بوش و برخی دیگر از مقامات ایالات متحده در هر بار اظهار نظر پیرامون ایران، بر این نکته تاکید می ورزند که نوک پیکان تمامی سیاست های ایالات متحده امریکا بسوی دولت ایران بوده و این کشور هیچ گاه بنای فشار و آزار مردم ایران را نگذاشته و نخواهد گذاشت.
بوش در اکثر سخنرانی های خود خطاب به مردم ایران، علاقمندی دولت و مردم امریکا برای تعامل و کمک به مردم ایران را ابراز داشته و خود را دوست و همراه ایرانیان معرفی کرده است. این در حالی است که طرح تاسیس دفتر حافظ منافع در تهران نیز در راستای نزدیکی بیشتر با مردم ایران معرفی شده است.
سیاست امریکا در این خصوص کاملا مشخص است، همزمان با اعمال تحریم های و تشدید گام به گام فشارها، از دوستی با ملت ایران سخن می گوید تا جایگاه مردمی خود را در داخل ایران حفظ و اعلام کند که اقدامات دولت ایران است که مردم را در تگنا قرار داده است نه تحریم های اعمالی. در خصوص طرح تاسیس دفتر حافظ منافع نیز به وضوح مشخص است که در صورت راه اندازی این دفتر می توان بیش از گذشته و بی واسطه ، مردم را از جایگاه ایران در عرصه بین المللی و تحولات داخلی دو کشور مطلع ساخت.
بیش از ۲۸ سال است که روابط رسمی دو کشور پس از تسخیر سفارت امریکا در تهران، قطع شده و سفارتخانه سوئیس در پایتخت ایران حافظ منافع ایالات متحده و سفارتخانه پاکستان در امریکا حافظ منافع ایران شناخته می شود.
در حالی که سه دور مذاکره ایران و امریکا بر سر عراق نتوانست راهی برای تجدید ارتباط دو کشور باز کند، دولت بوش درصدد است در مدت زمان باقی مانده از عمر خود با اقدامی در این خصوص جان تازه ای به تعامل دو طرف دهد و به این شیوه راه بررسی مستقیم بسیاری از سیاست ها، تحولات ، مشکلات و راهکارها را در منطقه و در ارتباط با ایران بگشاید.
با وجود اینکه کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا پس از طرح موضوع دفتر حافظ منافع در تهران، صحت این خبر را رد نکرده است، برخی منابع ایرانی وجود چنین مباحثی را تنها در سطح رسانه ای قابل بررسی دانسته اند.
خانم رایس نیز از بعد نزدیکی با مردم ایران و فراهم سازی بسترهای ارتباطی گسترده تر دو ملت به موضوع نگریسته و در این خصوص چنین اظهار نظر کرده است که"واشنگتن مصمم است به رغم اختلافات بین دولت‌های آمریکا و ایران در زمینه برنامه هسته‌ ای تهران به مردم ایران دسترسی پیدا کند، ما کنسولگری در دبی داریم که ایرانیان می‌توانند روادید خود را تهیه کنند اما می‌دانیم که ایرانی‌ها برخی اوقات برای رفتن به دبی مشکل دارند. قصد داریم ایرانی‌های بیشتری از آمریکا دیدن کنند و مصمم هستیم به راه‌هایی برای دراز کردن دست دوستی به سمت ایرانی‌ها دست پیدا کنیم."
از سوی دیگر تام کیسی سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا نیز برخوردی مثبت با خبر تاسیس دفتر حافظ منافع امریکا در تهران داشت بگونه ای که احتمال صحت این خبر را قوت بیشتری بخشید.
وی در مصاحبه مطبوعاتی با خبرنگاران گفت که "ما همیشه در دو مسیر پایه‌ای با ایران ارتباط برقرار می‌کنیم. یکی اینکه برنامه منزوی کردن ایران را پیگیری کنیم تا از قعطنامه‌های سازمان ملل تبعیت کند و همچنین با کشورهای ۱+۵ در مذاکراتش مثبت باشد و دوم اینکه به دنبال راه‌هایی هستیم که بتوانیم بیشتر به مردم ایران نزدیک شویم. ما این کار را از چندین راه مختلف انجام می‌دهیم و به این موضوع متعهدیم."
به این ترتیب بطور کامل عزم ایالات متحده امریکا برای برقراری نوعی رابطه بین دوملت پیش از افزایش تنش ها، ملموس است. اما این کشور دو سال پیش پیشنهاد ایران برای برقرای خط مستقیم پروازی بین تهران و نیویورک را رد کرده و به آن تن نداد. حال باید منتظر اقدامات و تصمیمات آتی امریکا برای تحقق کانال های ارتباطی بین طریفن بود.
● واکنش های داخلی به طرح تاسیس دفتر حافظ منافه امریکا در تهران
در داخل ایران گروه هایی هستند که به باز شدن دریچه های ارتباطی ما بین دو کشور علاقمند بوده و این امر را زمینه رفع بسیاری از ابهامات و تنگ نظری ها و تیرگی ها ارزیابی می کنند.
برخی دیگر نیز با توجه به اولویت داشتن موضوع نوع برخود با ایران در رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ امریکا بر این باورند که طرح موضوع تاسیس دفتر حافظ منافع در تهران از سوی دولت جمهوری خواه کنونی، با هدف بهبود جایگاه جمهوری خواهان در انتخابات پیش رو صورت گرفته است.
با این وجود گروهی دیگر تاسیس این دفتر را به همراه تغییر نگرش ها و سیاست های خصمانه ایالات متحده امریکا علیه نظام ایران ئامری مثبت و امیدوار کننده می دانند.
برخی دیگر نیز این هدف گذاری جدید ایالات متحده را مقدمه فراهم سازی بسترهای انقلاب نرم در داخل ایران ارزیابی کرده و معتقدند که پیرو تاسیس چنین دفتری در برنامه های ایالات متحده برای نفوذ در بین اقشار مختلف جامعه و در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... عملیاتی می شود.
در کل نمی توان پیش از تایید یا رد نهایی این موضوع ، اظهار نظری پیرامون انگیزه های اصلی چنین اقدامی داشت اما آنچه بی تردید در جهان کنونی کارساز بوده، تعامل، گفت و گو و حل و فصل مستقیم ابهامات، سیاست ها و نگرانی هاست.

نویسنده : مینا علی اسلام

منبع : دیپلماسی ایرانی