میزان احترام به بیننده

در طول سالیان اخیر این نخستین باری نیست که تغییرات مداوم ساعت پخش برنامه‌های مختلف که از برنامه‌ریزی‌های نه چندان استاندارد دست‌اندرکاران پخش شبکه‌های چندگانه سیما ناشی می‌شود در جراید مختلف تذکر داده شده و بسیار هم بعید به نظر می‌رسد که در نبود اراده جدی برای این رفع بی‌برنامگی اینگونه انتقادات آن چنانکه باید و شاید موثر واقع شوند ولی آن چیز که مسلم است این است که اگر هر از چندگاهی اینگونه نابسامانی‌ها در رسانه فراگیری به نام رسانه ملی که از بودجه و امکانات هنگفتی برخوردار است تذکر داده نشوند معلوم نیست که کار اوضاع نامساعد برنامه‌ریزی واحد پخش تلویزیون به کجا می‌انجامد. نمونه‌ها حتی در طول یک بازه زمانی کوتاه بسیارند ولی به اختصار به دو مصداق که در فاصله زمانی یک ماه گذشته اتفاق افتاده و مسلما خوانندگان آنها را بهتر به‌خاطر می‌آورند اشاره می‌کنم:
۱) برنامه ۹۰ مورخ ۱۵/۷/۸۷ براساس اعلام‌های مکرر پخش شبکه ۳ قرار بود رأس ساعت ۲۲:۳۰ روی آنتن برود. طبیعی است که وقتی که یک بیننده علاقه‌مند این برنامه از یک روز قبل به شکل مستمر زیرنویس پخش این برنامه را در آن ساعت مشاهده می‌کند برای تماشای به‌موقع آن به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کند که رأس ساعت مقرر جلوی گیرنده حاضر و آماده نشسته و در حال مشاهده تیتراژ شروع این برنامه باشد. غافل از اینکه پخش شبکه ۳ یا گروه ورزش این شبکه که به کرات از سوی گردانندگانش شبکه جوان هم نامیده می‌شود اهمیت چندانی برای مخاطبان منظم و وقت‌شناس بخت برگشته قائل نبوده و آنقدر از این دسته گل‌ها به آب داده و مورد مواخذه قرار نگرفته‌اند که دیگر هیچ انتقادی به آنها کارگر نیست، درست چند دقیقه پیش از آغاز برنامه پخش آن را به ساعت ۲۲:۵۰ دقیقه یعنی با ۲۰ دقیقه تاخیر موکول کرده و البته در آن ساعت هم تازه پخش پیام‌های مخرب و مروج فرهنگ مصرفی بازرگانی شروع شده و چندین و چند دقیقه هم ادامه پیدا می‌کند تا معنای برنامه‌ریزی برای پخش و پخش روی حساب و کتاب برای بینندگان عزیز و ارجمند شبکه‌ای که مجریان و گردانندگانش دائما به خدمتگزاری به آنها افتخار می‌نمایند روشن‌تر گردد!
۲) متجاوز از چهار ماه بود که تکرار مجموعه داستانی «مرگ تدریجی یک رویا» که هر هفته سه‌شنبه‌شب‌ها از شبکه دوم سیما روی آنتن می‌رفت رأس ساعت ۱۴ روز بعد پخش می‌شد. به علت تلاقی این مجموعه با سریال مناسبتی «مثل هیچ‌کس» که در ماه رمضان روی آنتن بود پخش این مجموعه را به جمعه‌شب‌ها منتقل کرده و برطبق عرف و روال تکرار پخش مجموعه‌های شبانه این شبکه در ساعت ۱۴ روز بعد و با توجه به اینکه در طول مدت چهار ماه گذشته از پخش سریال هم همین روال در مورد تکرار پخش این مجموعه به کار گرفته شده بود، نگارنده نیز همچون تعدادی از بینندگان به علت عدم‌ امکان تماشای سریال در جمعه‌شب تصمیم به مشاهده تکرار پخش این مجموعه در ساعت (۱۴ یا دو بعدازظهر) روز شنبه مورخ ۲۰/۷/۸۷ نمود. رأس ساعت ۱۴ که گیرنده روشن شد شبکه دوم سیما طبق معمول مشغول پخش آگهی‌های بازرگانی بوده و تصور بینندگان از همه جا بی‌خبر هم این بود که تا چند دقیقه دیگر با پایان پخش آگهی‌ها پخش سریال آغاز می‌شود. البته بالاخره پخش آگهی‌ها به اتمام رسید ولی بینندگان در کمال تعجب به جای مشاهده تیتراژ آغازین مجموعه دقایق میانی سریال را روی آنتن مشاهده نموده و بعد از کلی پرس‌وجو و حدس و گمان معلوم شد که مسوولان بیننده‌نواز پخش شبکه ۲ به راحتی و سهولت هرچه تمام‌تر و برخلاف روال و سنت ۱۴ ساله این شبکه در پخش تکرار ساعت ۱۴ مجموعه‌های شب‌گذشته و فارغ از برنامه‌ریزی هزاران و شاید هم میلیون‌ها بیننده احتمالی برای تماشای تکرار این مجموعه، ۲۰ دقیقه پخش سریال را زودتر آغاز نموده‌اند.
البته آنها باید یک‌بار پخش مجموعه را تکرار می‌کرده‌اند که این کار را به نحو احسن انجام داده‌اند و اینکه ما بینندگان عزیز و ارجمند!! به علت عدم‌ برخورداری از علم غیب و عدم‌ تسلط به علم پیشگویی نتوانسته‌ایم تصمیمات خلق‌الساعه آنها را پیش‌بینی نماییم گناه و تقصیر خود ماست وگرنه آنها به تعهد خود در قبال تکرار پخش مجموعه به بهترین نحو عمل نموده‌اند! اگرچه این پایان سریال بی‌نظمی‌های پخش این مجموعه نبود و در عرض دو هفته گذشته برنامه‌ریزان پخش شبکه دوم سیما نه تنها بدون توجیه و دلیل مشخص و روشن اقدام به حدود ۱۵ دقیقه زودتر پخش سریال در جمه‌شب‌ها کرده و بینندگان بسیاری را که بنا به عرف پنج ماه گذشته رأس ساعت ۲۱:۳۰ در انتظار آغاز پخش این مجموعه بودند ناکام گذاشتند بلکه در یک شلختگی و بی‌برنامگی غیرقابل توجیه چندین مرتبه از طریق زیرنویس روز جمعه مورخ ۱۰/۸/۸۷ را به عنوان روز پخش قسمت پایانی این سریال معرفی نمودند در حالی که نه تنها پخش مرگ تدریجی یک رویا در آن تاریخ به اتمام نرسیده بلکه زیرنویس دیگری از پخش قسمت بعدی مجموعه در جمعه آینده خبر می‌داد! اینکه چگونه واحد پخش یک شبکه با بیش از سه دهه سابقه از تعداد دقیق قسمت‌های مجموعه ساخت همان شبکه اطلاع ندارد یا اینکه چگونه نظارتی درست بر نحوه فعالیت متصدی زیرنویس‌های شبکه اعمال نمی‌شود یا هر مکانیسم معیوب دیگری که به چنین گاف‌های آشکاری منجر می‌شود موضوعاتی هستند که به نظر می‌رسد هرچه زودتر باید توسط مسوولان ارشد سیما مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرند.
۳) از نظر زمانی این دو مصداق فوق‌الذکر تنها در فاصله زمانی روز ۱۵/۷/۸۷ تا روز ۱۰ /۸/۸۷ یعنی در یک بازه زمانی ۲۵ روزه و آن هم تنها در دو شبکه دوم و سوم و از همه مهم‌تر فقط توسط یک بیننده یعنی نگارنده این یادداشت رصد شده‌اند و معلوم نیست اگر یک نهاد نظارتی پیگیر در یک بازه زمانی طولانی‌تر مثلا یک‌سال فقط و فقط عملکرد واحد پخش تمام شبکه‌های هشت‌گانه سیما را زیر ذره‌بین قرار دهد چه تعداد نمونه به این دو مصداق اضافه شده و چه نتایجی به دست خواهند آمد؟ کاش عزیز و ارجمند بودن مخاطبان و احترام به آنان کمی بیشتر رنگ حقیقت به خود می‌گرفت.

مازیار معاونی

منبع : روزنامه کارگزاران