تاریخ عرب قبل از اسلام

نویسنده : سالم - عبدالعزیز
مترجم : صدری‌نیا - باقر
ویراستار : طاهری - فرهاد
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۳/۲۹
رده دیویی : ۹۵۳.
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۴۴۰
نوع اثر : ترجمه
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۴۴۵-۲۸۵-۲

نگارنده در پژوهش حاضر, سرگذشت قوم عرب را از آغاز پیدایش آن ـ یعنی از اعماق اساطیر و افسانه‌ها تا دوره‌های تاریک و روشن تاریخ ـ بررسی می‌کند .استفاده مولف از اسناد و منابع معتبری چون قرآن و ماخذ تاریخ جاهلی عرب و نیز آثار مکتوب ـ اعم از شعر جاهلی, حدیث, کتب تفسیر و سیره ـ و اگاهی از تحقیقات عرب‌شناسان معاصر, کتاب را از نظر وسعت دایره تحقیق, وجهه‌ای خاص بخشیده است .مولف علاوه بر تشریح اوضاع تاریخی و جغرافیایی سرزمین‌های عرب, درباره رسوم و آداب, عقاید و آیین‌های رایج, نظام اجتماعی, ساختار قبیله‌ای, جنگ و صلح و اوضاع اقتصادی مناطق گوناگون سرزمین‌های عرب سخن می‌گوید .کتاب در پنج بخش ساماندهی شده است .بخش اول 'بررسی‌های مقدماتی ' است که این مباحث را در بردارد' :معرفی و بررسی منابع تاریخ جاهلی (شامل : منابع باستانی, منابع مکتوب عربی, و صنایع غیر عربی است), 'طبقات قوم عرب '(عاد, ثمود, طسم و جدیس, امیم و عبیل, جرهم) و 'جغرافیای سرزمین‌های عرب '(اعم از طبیعت, بخش‌های مختلف و آب و هوا) .بخش دوم به تاریخ 'عرب جنوب 'اختصاص یافته است .در ابن بخش سرگذشت سرزمین یمن در دوران حکومت معینیان, بسائیان, حمیریان, سپس در دوران سلطه حبشیان و ایرانیان بازگو می‌شود .بخش سوم به شناخت و بررسی 'دولت‌های کوچک در حد فاصل شام و عراق ' اختصاص دارد که عبارت‌اند از :نبطیان و تدمریان, غسانیان و منذریان . بخش چهارم سیری است در تاریخ منطقه 'حجاز 'با مباحثی درباره تاریخ, جغرافیا و اوضاع اقتصادی و اجتماعی شهرهای مکه, طائف و یثرب .در آخرین بخش کتاب نیز اوضاع اجتماعی و دینی عربستان در عصر جاهلی توصیف می‌گردد . مباحث و موضوعات اصلی این بخش بدین قرار است' :زندگی اجتماعی عرب در عصر جاهلی', 'نظام قبیله‌ای و تاثیر آن در پراکندگی سیاسی', 'زندگی و مناسبات اجتماعی', 'تطور اندیشه دینی عرب در دوره جاهلیت', 'بت‌های عرب در جاهلیت', 'ستاره پرستان و آتش پرستان', 'مسیحیت و یهودیت ' و 'آیین حنیف .'کتاب با فهرست منابع و عکس‌هایی از آثار عصر جاهلی عربستان و نقشه‌ای از سرزمین‌های عرب به پایان می‌رسد .