۱ تیر ـ ۲۲ ژوئن ـ فکر تاسیس خبر گزاری در ایران و ایجاد خبرگزاری پارس و ...

رضا شاه كه از تركیه دیدار می كرد اول تیرماه ۱۳۱۳ پس از مشاهده طرز كار خبر گزاری آناتولی تصمیم گرفت كه ایران دارای یك خبرگزاری مشابه آن شود و تصمیم خود را به دولت ابلاغ كرد. خبر گزاری پارس ۵۰ روز بعد (۱۹ مرداد ۱۳۱۳) آغاز بكار كرد و به پوشش خبرهای داخلی (عمدتا موسسات دولتی) و گزارشهای سایر كشورها (عمدتا به صورت ترجمه از خبرگزاری های خارجی و رادیوهای مربوط) پرداخت.
روزنامه های بزرگ از نقل اخبار این خبرگزاری اكراه داشتند زیرا كه نمی خواستند كه كنترل خبری شوند و اخبار شان مشابه یكدیگر و متحدالمآل (بخشنامه وار) باشد. لذا، رادیو، تلویزیون غیر دولتی آن زمان و روزنامه های كم تیراژ و كم درآمد كه عایدی آنها منحصر به اعلانات دولتی بود تنها مصرف كنندگان اخبار خبرگزاری بودند. پس از تاسیس سازمان رادیو تلویزیون ملی در سال ۱۳۵۰، مشتریان خبرگزاری منحصرا روزنامه های بسیار كم تیراژ بودند و نزدیك بود كه تعطیل شود كه هویدا نخست وزیر وقت یكی از دوستان خود را به ریاست آن منصوب كرد و به حمایت پرداخت. در پی انقلاب سال ۱۳۵۷، این آژانس دولتی به خبرگزاری جمهوری اسلامی تغییر نام داده است که به «ایرنا» ( حروف اول ترجمه انگلیسی نام این خبرگزاریIslamic Republic of Iran News Agency ) معروف شده است. از زمان بکار برده شده عنوان اختصاری «ایرنا» ، این پرسش به میان آمده است که چرا با توجه به این که " i " در اول دو کلمه قرار دارد حرف " a" را از کلمه (ایران) نگرفتند تا «ایرانا» به مفهوم آژانس خبری ایران نوشته و خوانده شود. در زمان رسمیت یافتن تغییر نام، کمال خرازی (بعدا وزیر امور خارجه) مدیر عامل این خبرگزاری بود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز