دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا

سوسمار خاردم ایرانی


سوسمار خاردم  ایرانی
شاخه‌: طنابداران‌Phylum: Chordata
رده‌: خزندگان‌Class: Reptilia
راسته‌: سوسماران Order: Sauria
خانواده‌: سوسمارهای‌ خاردم‌ Family: Uromastycidae
جنس‌: یوروماستیكس‌ Genus: Uromastyx
گونه‌: سوسمار خاردم‌ ایرانی‌Species: U. asmussi
نام‌ انگلیسی‌ : Iranian Spiny-tailed lizard
مشخصات‌:
اندازه‌ پوزه‌ تا انتهای‌ شكم mm۲۶۰، دم mm ۲۱۰ می‌باشد. حلقه‌های‌ تشكیل‌ شده‌ از پولكهای‌ تیغه‌دار درسطح‌ فوقانی‌دم‌ بوسیله‌ پولكهای‌ كوچكی‌ از هم‌ تفكیك‌ شده‌اند . ۲۰ ردیف‌ عرضی‌ از پولكها در وسط ناحیه‌ شكم‌، در فاصله‌ای‌ به‌ اندازه‌ طول‌ سر، دیده‌ می‌شوند. ناحیه‌ پشت‌دارای‌ ردیفهای‌ عرضی‌ از برآمدگیهای‌ نوك‌ تیز بزرگ‌ است‌.
انگشت‌ چهارم‌ دارای‌ چین‌ جانبی‌ مشخصی‌ می‌باشد پولكهای‌ دندانه‌ دار رشد یافته‌ درطول‌ حاشیه‌ جلویی‌ گوش‌ ، ۳-۲ منفذ پیش مخرجی و ۸-۶ منفذ رانی‌ در هر طرف، ۹-۷ پولك‌ تیغه‌ دار بزرگ بر روی‌ پهن‌ترین‌ حلقه‌ دم‌ وجود دارد.
در پس‌ گردن‌ و ناحیه‌ پس‌ سر، ردیفهایی‌ از پولكهای‌ برجسته‌ كه‌ توسط پولكهای‌ بسیارریز احاطه‌ شده ‌است‌ دیده‌می‌شود .درنمونهای الكلی ‌رنگ‌ آمیزی‌ قسمت‌ پشت‌ به‌ صورت‌ زرد نخودی‌ یا قهوه‌ای‌ كمرنگ‌ با ته‌ رنگی‌ از سبز است‌. سطح‌ فوقانی‌ سر، اعضاء و دم، تیره‌تربوده‌ سطح‌ شكمی‌ قهوه‌ای‌ مایل‌ به‌ زرد با رگه‌رگه‌های‌ فراوان زیتونی‌ تیره‌ به‌ جز در ناحیه‌ وسط مشاهده‌ می‌گردد . نرهای‌ زنده‌ دارای‌ برآمدگیهای‌ قرمز رنگی‌ ، در پشت‌ هستند . ماده‌ها قهوه‌ای‌ كدر یكدست‌ می‌باشند.
عادات‌ و زیستگاه‌:
محل‌ زندگی‌ سوسمار خاردم‌ ایرانی‌ ، زمینهای‌ سنگلاخ‌ ودشتهای‌ شنی‌ بویژه‌ جائیكه‌ بوته‌های‌ پراكنده‌ گز و شور وجود دارد میباشد. بیشترگونه‌های‌ یوروماستیكس‌ ، در ایجاد تغییر رنگ‌ بسیار توانمند هستند.
دم‌ در این‌ جانور و جنسهای‌ مشابه ‌آن‌ سلاح‌ دفاعی‌ محسوب میشود و دربرخورد ناگهانی‌ آن‌ را شلاق‌ وار به‌ این‌ سو و آن‌ سومی‌زند، هنگامی‌ كه‌ مورد تعقیب‌ قرار می‌گیرد ، به‌ سرعت‌ سر و قسمتی‌ از بدن‌ را درسوراخ‌ فروبرده‌ دم‌ را به‌ نحو فوق‌ به ‌ حركت درمی‌آورد.
رژیم‌ غذایی‌:
برگها، دانه‌ها، ساقه‌های‌ گیاهان‌ علفی‌ را مورد استفاده‌ قرار میدهد .
پراكندگی‌:
در قسمت‌ شرقی‌ فلات‌ مركزی‌ ایران‌ و نواحی‌ بسیار همجوار پاكستان‌ و جنوب‌ افغانستان‌ در ارتفاع ‌۱۲۰۰-۵۵۰ متر، در فلات‌ ایران‌ دیده ‌می‌شود.
منبع : مجله طبیعت و حیات وحش


همچنین مشاهده کنید