گیگانتوزاروس

بلندترین دایناسوری که تاکنون کشف شده است، دایناسور عظیم الجثه ای به طول ۴۶-۴۴ فوت(۳/۱۴- ۵/۱۳) است كه حدود ۸تن وزن و ۱۲فوت(ازرانها) ارتفاع داشت. این دایناسور، روی دو پا راه می رفت، مغزی به اندازه یك موز داشت و در جمجمه ای به طول ۶فوت(۸/۱متر)، آرواره هایی بزرگ و دندانهای بلند مضرسی به طول ۸ اینچ داشت. گیگانتوزاروس، تروپودی از کرتاسه میانی بود که حدود ۹۵-۱۰۰ میلیون سال قبل، تا انتهای دوران مزوزوییک، عصر دایناسورها، می زیست.
گیگا-نتو-زاروس به معنای خزنده غول پیکر جنوبی است. فسیلهای آن، در سال ۱۹۹۴ از زیر خاک بیرون آورده شدند. ۷۰% اسکلت یافت شده است. در نزدیکی گیگانتوزاروس، فسیلهای گیاهخواری به طول ۷۵ فوت یافت شده است که احتمالا شکار این گیگانتوزاروس بوده است.
● اندازه:
احتمالا گیگانتوزاروس از تیرانوزاروس رکس که حدود ۵۰-۴۰فوت طول، ۵تن وزن و ۱۰ فوت ارتفاع داشت، بزرگتر بوده است. اما گیگانتوزاروس سبکتر بود و مغز بسیار کوچکتری داشت.
● زمان زیست:
گیگانتوزاروس، حدود ۹۵ میلیون سال قبل، در دوره کرتاسه پسین می زیست که حدودا ۳۰میلیون سال قبل تیرانوزاروس رکس، که جزء آخرین گونه های دایناسوری زنده، قبل از انقراض کرتاسه- ترشیاری، در ۶۵ میلیون سال قبل می باشند، بوده است.
● فسیلها:
رودولفو کوریا، دیرینه شناس موزه کارمن فونس در نئوکوئن آرژانتین، درمنطقه پاتاگونیای آرژانتین(در آمریکای جنوبی)، فسیلهای گیگانتوزاروس را یافت که در ابتدا(در سال ۱۹۹۴) توسط یک مکانیک محلی، که سرگرمی اش جمع آوری استخوانهای دایناسور بود، کشف شد. این دایناسور بزرگ، به احترام کاشفش، روبن کارولینی، گیگانتوزاروس کارولینی نامیده شد. گیگانتوزاروس، در سال ۱۹۹۵، توسط کوریا و سالگادو نامگذاری شد.
● طبقه بندی:
گیگانتوزاروس، نوعی دایناسور تروپود بود. تروپودها، زیرراسته راسته ساریچیا، دایناسورهای جهنده می باشند.
● تحرک:
گیگانتوزاروس، روی دوپا راه می رفت و احتمالا دایناسوری چابک و سریع بوده است. دم باریکو نوک تیز گیگانتوزاروس، برای ایجاد توازن و برگشت سریع به هنگام دویدن، به کار می رفته است. سرعت دایناسورها، با استفاده از مورفولوژی(ویژگیهایی مانند طول پا و وزن تقریبی بدن) و ردپاهای فسیل شده آنها(که در مورد گیگانتوزاروس هنوز کشف نشده است) تخمین زده می شود. برخلاف تصورات قدیمی در مورد تروپودها، گیگانتوزاروس دمش را راست نگه می داشته و آن را روی زمین نمی کشیده است.
در مورد اینكه آیا تروپودهای كوتاه دست و سنگین(مثل تی ركس، گیگانتوزاروس، آلبرتوزاروس و آلوزاروس) می توانسته اند خیلی تند بدوند یا نه، مباحث و منازعاتی وجود دارد، زیرا اگرآنها به زمین می خوردند، دستهای كوچك آنها نمی شكست و آنها به سختی مجروح و زخمی می شدند(جیمز فارلو، ۱۹۹۵). این بدان معناست كه این تروپودهای بزرگ، جانورانی كند بوده و آهسته حركت می كرده اند.
دكتر بروس روچیلد، از مركز استخوان شناسی شمال شرق اهایو، شواهدی از چهارده دنده شكسته شده را در آلوزاروس پیدا كرد كه نشان دهنده زخمهای التیام یافته ای بودند كه احتمالا به هنگام سقوط به وجود آمده بودند. به احتمال زیاد، این استخوانها، استخوانهای شكسته شده شكم بودند و این سقوط به هنگام دویدن رخ داده بود(كه در۱۶ آوریل ۱۹۹۸در مجله دانشمندان جدید،‌ چاپ شده است).
تجزیه اشعه ایكس فسیل آلوزاروس، نشان داد كه دنده های آلوزاروس، در نزدیكی شانه(استخوانهای شانه ای) ترك خورده و التیام یافته بودند. آلوزاروسها قادر بودند بعد از زمین خوردن و آسیبهای سختی كه احتمالابه هنگام دویدن رخ می داده است، بدن خود را ترمیم كنند. بنابراین،‌ این فرضیه كه احتمالا تروپودهای بزرگ كوتاه دست، به این علت كه بعد از سقوط توانایی ترمیم را نداشته اند قادر به سریع دویدن هم نبوده اند، حداقل در مورد آلوزاروسها، رد می شود. آلوزاروسها، بعد از سقوط و مجروح شدن، بارها خود را ترمیم كرده اند.
در سال ۱۹۹۵، جیمز فارلو، از دانشگاه ایندیانا- پوردو عنوان كرد كه تی ركس، نمی توانسته سریعتر از ۲۰مایل در ساعت(۳۲ كیلومتر در ساعت) بدود، زیرا اگر می توانست، چنان شدید سقوط می كرد و چنان شدید به زمین می خورد كه در اثر این زمین خوردن می مرد. وزن تی ركس حدود ۶ تن و ارتفاع آن بیش از ۲۰ فوت(۶ متر) بوده است اما آلوزاروس اندكی كوچكتر بود، حدود ۳ تن وزن و ۵/۱۶ فوت(۵ متر) طول داشت. فارلو می گوید كه تحلیل روچیلدبا فرضیه وی سازگار است زیرا آلوزاروس كوچكتر از تی ركس بوده است(جرم كمتر آلوزاروس، شدت برخورد را كمتر می كرد در نتیجه جانور می توانست بعد از سقوط، خود را ترمیم كند). گیگانتوزاروس و تی ركس كاملا هم اندازه بودند، بنابراین ممكن است گیگانتوزاروس دونده ای تندرو بوده و یا این گونه نبوده باشد.

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور