بررسی اثر شرایط محیطی بر تغییرات کربوهیدراتها در سه گونه اکالیپتـوس، Eucaliptus: E. camadulensis Dehnh.

جهت بدست آوردن نشانگرهای بیوشیمیائی كربوهیدراتی در شرایط مختلف بوم‌شناختی فصلی،‌ سرشاخه‌های برگدار سه گونه .E. froticetorum Muell , E. camaldulensis Dehnh و E. viminalis Labill ازمناطق: زاغمرز (مازندران)،‌ نورآباد ممسنی (فارس) و ملاوی (لرستان) جمع آوری شد. با عصار‌ه‌گیری الكلی-آبی و سپس آبی، قندهای محلول(غیرساختمانی) استخراج گردیدند. ویژگیها و تغییرات كمّی و كیفی قندهای استخراج شده توسط تكنیكهای رنگ‌سنجی، كروماتوگرافی لایه نازك ((TLC،كروماتوگرافی گاز- مایع ((GLC و كروماتوگرافی گازی-طیف‌نگار جرمی (GC-MS) مورد بررسی قرار گرفت. مقدار قندهای احیاكننده ، بر حسب شرایط بوم شناختی، فصلی و گونه ‌گیاهی، از mg/g DW ۴۵/۳ تا mg/gDW ۹/۱۸ با متوسط mg/gDW ۹/۱۲ و قندهای غیر احیاكننده ( الیگوساكاریدها) از mg/gDW ۲/۱۰ تا mg/gDW ۳/۴۷ با میانگین mg/gDW ۵/۲۰، و پلی ساكاریدها از mg/gDW۱۸/۸ تا mg/gDW۷۷/۲۵ با متوسط mg/gDW ۱۲در تغییر بود. كاهش مقدار پلی ساكاریدها با افزایش قندهای غیراحیاكننده و افزایش آنها با افزایش قندهای احیاكننده همراه بود. در مناطقی با زمستان سرد و تابستان گرم افزایش قندهای آزاد سلولی بویژه ساكارز و رافینوز مشاهده گردید. منوساكاریدهای گلوكز، فروكتوز، رامنوز، گزیلوز، فوكوز و ریبوز و همچنین اورونیك اسیدهای گالاكتورونیك و گلوكورونیك و الیگوساكاریدهای ساكارز و رافینوز قندهای غیر ذخیره‌ای را تشكیل می‌داد. اثری از مالتوز كه در برخی از درختان همانند صنوبر گزارش شده است در اكالیپتوسهای مورد بررسی دیده نشد. برخلاف اكثر گیاهان كه پلی‌ساكارید ذخیره‌ای آنها نشاسته و یا تركیبات فروكتانی است، در این سه گونه پلیمری‌است با زیر واحدهای : گلوكز، گالاكتوز، آرابینوز-مانوز،‌ رامنوز، گزیلوز، گالاكتورونیك اسید و گلوكورونیك اسید كه بیشتر شبیه واحدهای سازنده تركیبات پكتینی دیواره سلولی است. كروماتوگرامهای گاز-مایع نشان داد كه در مناطقی با زمستان سرد، واحدهای سازنده پلی‌ساكاریدهای ذخیره‌ای بیشتر از نوع گلوكز-گالاكتوز است تا آرابینوز-رامنوز، زیرا در شرایط تنشی با تخریب پلی ساكارید ذخیره‌ای، واحدهای سازنده الیگوساكاریدهای رافینوزی مهیا می‌شود كه در مقاومت به تنشها و شرایط سرمائی نقش دارد. این عمل با كاهش نقطه انجماد آب بافت و تنظیم فشار اسمزی از طریق افزایش غلظت شیره واكوئلی انجام می‌شود.