سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
زندگی وقف احیای افتخارات ایران
«هنگامی كه قیامهای ایرانیان برضدش تركان اشغالگر خونریز و خلفای عرب خونریزپرور به جایی نرسیده است؛ زمانی كه دانشمندان و فلاسفه از دارها آویخته اند و كالبد سردشان را آتش كتابهایشان گرم می‌كند؛وقتی كه سبكتكین و بعد محمود غزنوی خاندانهای كهن ایرانی را چون صفاریان، مامونیان خوارزم، شاران غرجستان، دیلیان آل بویه، فریغونیان، بقایاق سامانیان، امرای چغانی كه غالباً مشوق علم و ادب بودند، برانداخته اند و شعرفروشان درباری همه این سیاهكاری‌ها را با مدایح خود روپوش می‌گذارند و دگرگون جلوه می‌دهند، از میان گرد، سواری پدید می‌شود؛ مردی چون كوه، با دلی چون آتشفشان و طبعی چون آب روان.
او درمی یابد كه باید روحیه ازدست رفته ایرانیان را به آنان بازگرداند؛ باید به آنان گفت كه فرزندان كیانند و از نژاد بزرگان؛ باید به آنان نشان داد كه تركان (نژاد اورال آلتایی كه از سوی سس‌غد به ایران هجوم آورده بودند) همواره بنده نیاكان آنان بوده اند و ننگ است كه اكنون فرزندانشان بنده و ستایشگر تركان باشند؛ باید به آنان گفت كه مردن به از آن است كه زنده و زیردست دشمنان بمانند و آن ایرانی كه فروزنده افتخارات میهن خویش نیست، خاك بر او خوشتر است... او با خویشتن پیمان كرد هر سخنی درباره عظمت ایران و قهرمانی‌های مردم آن یافته شود افسانه یا حقیقت به شعر درآورد و در میان مردم بپراكند تا كشش شعر و موسیقی آن، با جلوه پهلوانی‌ها و دلیری‌ها درآمیزد و در جان شنونده جای گیرد و او را به جنبش و هیجان درآورد و به استقلال طلبی و مقاومت و فداكاری رهنمون گردد.
فردوسی با اراده یی استوار روی به كار آورد... شبان و روزان، هفته‌ها و ماهها، از پی هم، می‌گذشتند، كوه سبزپوش جامه سپید بر تن می‌كرد و با ز فرودین بر جای اسفند می‌نشست، اما، فردوسی، همچنان، به سرودن مشغول بود... او دیگر به كارهای ملكی خود نمی‌رسید، به زندگی و آسایش خویش اعتنایی نداشت، زیرا، احیای افتخارات ایران همه حیات او را دربرگرفته و در خود غرق كرده بود.
اندك اندك، چینها آینه رخسارش را فروگرفتند. موی سیاه رو به سپیدی نهاد، دست و پای از كار فروماند و گوش ناشنوایی آغاز نهاد. ملك ویران و مال تباه و حال پریشان شد، اما، او همچنان بر عهد خویش استواربود. دو سال و پنج سال و ده سال، نه سی سال... و بدین گونه بود كه داستان قهرمانی‌های ملت ایران و بزرگترین و ارجمندترین اثر حماسی جهان به وجودآمد؛ در زمانی كه نامی از سلطان محمود غزنوی درمیان نبود»
● شاهنامه فردوسی
در سال۳۴۶هـ كه شاهنامه ابومنصوری نوشته شد، فردوسی شانزده هفده ساله بود و هنوز به سرودن داستان‌های رزمی نپرداخته بود. از این سال تا ۳۶۹ یا ۳۷۰، كه با دسترسی یافتن به شاهنامه ابومنصوری به‌جد به سرودن داستان‌های كهن تاریخ ایران پرداخت، جز داستان بیژن و منیژه و یكی دو داستان دیگر طبع‌آزمایی بیشتری در این زمینه نداشت.
از سال۳۷۰هـ كه فردوسی وقت خود را یكسره در كار نظم شاهنامه نهاد، سلطان محمود غزنوی بیش از ده سال نداشت و سه سال پیش از این تاریخ، پدرش، سبكتكین كه غلام و داماد الپتكین، حاكم غزنین، بود پس از مرگ او، حكومت این شهر را به دست گرفت و سلسله غزنوی را پایه نهاد. در این‌صورت گفته كسانی كه می‌گویند فردوسی به فرمان سلطان محمود غزنوی كار نظم شاهنامه را آغاز كرد، بی‌پایه می‌نماید. اراده او و تشویق یكی از دوستان همدل و همراه، او را به این كار بزرگ برانگیخت.
فردوسی در سالهای آغازین سرودن شاهنامه در روستای باژ «شوكتی تمام داشت، چنان كه به دخل آن ضیاع از امثال خود بینیاز بود» .
در آن سالها، امیرمنصور بن محمد توسی، فرزند ابومنصور محمدبن عبدالرزاق، حاكم توس، هم از فردوسی پشتیبانی می‌كرد. شاعر در پناه این پشتیبانی چند سالی توانست بی‌دغدغه معاش، وقت خود را به تمامی در كار سرودن شاهنامه بگذارد. اما از بخت بد، امیرمنصور در كشاكش درونی امیران سامانی در سال۳۷۷ دستگیر و به بخارا برده شد. در آن شهر او را بر گاو نشاندند و گرد شهر گرداندند و سپس به زندان افكندند و دیگر خبری از او باز نیامد. گویا در زندان جان سپرد.
پس از ناپدیدشدن امیرمنصور، تنگدستی به فردوسی روی آورد. اما، او در زیربار خراج سنگین ماموران حكومتی، بی‌حاصلی كشت، و مرگ یگانه پسرش، كه در ۳۵سالگی او را تنها گذاشت،ازپای نماند و در زیر فشار دشواریهایی كه از هرسو بر او روی آورده بودند، كار توانسوز و سترگ سرودن شاهنامه را بر زمین ننهاد و سرانجام تدوین نخستین شاهنامه را در سال۳۸۴، در ۵۵ سالگی، به‌پایان رساند:
سرآمد كنون قصه یزدگرد
به ماه سفندارمذ، روز ارد
ز هجرت شده سیصد از روزگار
چو هشتاد و چار از برش برشمار
در این سال محمود غزنوی سپهسالار خراسان بود و هنوز به فرمانروایی نرسیده بود. پنج سال پس از تدوین اول شاهنامه، در سال۳۸۹، سلطان محمود غزنوی به حكومت رسید و به سن ۲۹سالگی در بلخ تاجگذاری كرد. فردوسی در این زمان ۵۸سال داشت. فردوسی در ابیاتی كه در حدود سال ۳۹۵ در ستایش سلطان محمود به شاهنامه افزود، او را به فریدون، پادشاه كیانی تشبیه می‌كند:
بدان گه كه بس‌د سال پنجاه و هشت
جوان بودم و چون جوانی گذشت
خروشی شنیدم زگیتی، بلند
كه اندیشه شد پیر و، من بیگزند
كه‌یی نامداران و گردنكشان
كه جس‌ست از فریدون فرش‌خ نشان؟
فریدون بیداردل زنده شد
زمین و زمان پیش او بنده شد
بپیوستم این نامه بر نام اوی
همه مهتری باد فرجام اوی
محمود غزنوی در آغاز كار، برای استواركردن پایه‌های حكومتش، به شیوه سامانیان، به زبان فارسی ارج نهاد و برگزاری جشن‌ها و آیین‌های كهن ایرانی را تشویق كرد و حتی آوازه انداخت كه از نژاد شاهان ساسانی است، با اینكه پدرش، سبكتكین، غلامی ترك از طایفه قرلق بود و از نژاد شاهان ایرانی بهره‌یی نداشت.
منبع : روزنامه اعتماد
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران خلیج فارس مجلس شورای اسلامی مجلس روز معلم بودجه شورای نگهبان دولت حجاب دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران مجلس یازدهم
شهرداری تهران تهران فضای مجازی هواشناسی سیل قتل شورای شهر تهران شورای شهر پلیس وزارت بهداشت سازمان هواشناسی پایتخت
خودرو ایران خودرو قیمت دلار قیمت خودرو بازار خودرو دلار مالیات بانک مرکزی قیمت طلا مسکن سایپا تورم
سریال تلویزیون رسانه سینمای ایران تئاتر موسیقی فیلم ازدواج رسانه ملی سینما سریال پایتخت کتاب
سازمان سنجش انتخاب رشته
غزه رژیم صهیونیستی اسرائیل آمریکا فلسطین جنگ غزه روسیه حماس عربستان اوکراین ترکیه نوار غزه
استقلال فوتبال پرسپولیس سپاهان تیم ملی فوتسال ایران تراکتور فوتسال بازی باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس جام حذفی وحید شمسایی
هوش مصنوعی اینستاگرام اپل همراه اول امارات گوگل تبلیغات ایرانسل آیفون فناوری روزنامه ناسا
ویتامین مواد غذایی سازمان غذا و دارو طول عمر خواب سلامت روان بارداری آلزایمر پرستار دندانپزشکی