جمعیت بیشتر می شود ، ازدواج کمتر

با وجود افزایش جمعیت چرا تعداد و درصد ازدواج كاهش یافته است؟ آمارها در این باره پاسخهای مختلفی را ارائه می دهند. افزایش تعداددختران در سن ازدواج نسبت به پسران، مسائل اقتصادی، ترس از طلاق و بالا رفتن توقع دختران به خاطر تحصیلات دانشگاهی از جمله عوامل كاهش ازدواج به شمار می روند. یك تحقیقات آماری در این زمینه را می خوانیم.
طی سالهای ۶۵-۱۳۵۵ افزایش سریع جمعیت ما دركشور، مشكلات بسیاری از جمله در تحصیل، اقتصاد، مسكن و اشتغال پدید آورد. نقش افزایش جمعیت در بروز اختلال در ازدواج بی تاثیر نیست. بر اساس آمار وجود، نرخ سالانه رشد جمعیت ایران در دهه ۶۵-۱۳۵۵ در سطح بالایی در حدود ۳/۶ درصد و متوسط نرخ رشد سالانه جمعیت كشور با درآمد پایین حدود ۳/۲ درصد بوده است.
یعنی جمعیت ایران حتی نسبت به كشورهای با درآمد پایین نیز سریع تر رشد كرده است و این نرخ بالای جمعیت باعث تغییر ساختار جمعیتی كشور شده است. از دهه فوق تا سال ۱۳۸۰، پسران ودختران در رده های سنی ۱۵ تا ۲۵ ساله قرار دارند و این رده های سنی از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۸ در سن ازدواج قرار می گیرند. بنابراین طبیعی است كه در این سالها شاهد اختلال در وضعیت ازدواج باشیم.
بر اساس سرشماری انجام شده، پسران ۲۵ ساله كه حدود ۵۴۰ هزار نفر هستند، مایلند با دختران سه سال كوچكتر از خود یعنی با دختران ۲۲ ساله ازوداج كنند. تعداد دختران ۲۲ ساله در سال ۱۳۸۰ حدود ۷۹۹ هزار نفر می باشد. با این وجود حدود ۱۶۰ هزار دختر شانس ازدواج نخواهند داشت و در مجموع رده سنی ۱۵-۲۵ ساله همین پدیده اتفاق می افتد.
سن ازدواج درمردان و زنان
قابل توجه این كه در بدو تولد تعداد نوزادان پسر بیشتر از نوزادان دختر می باشد. اما مساله اصلی سن بلوغ و اختلاف سن در ازدواج زنان و مردان است. بلوغ دختران زودتر از پسران می باشد، بنابراین دختران در سن ازدواج قرار می گیرند، اما پسران در همان سن به سن ازدواج نرسیده اند. برای مثال: دختران از سن ۱۲ سالگی برای ازدواج آمادگی دارند، اما پسران در سن ۱۵ سالگی وارد سن ازدواج می شوند.
ترس از طلاق
البته ترس از طلاق می تواند عامل مهمی در برابر ازدواج نكردن باشد. با توجه به آمارهای ارائه شده از مركز آمار ایران درسال ۱۳۶۵، ۳۴۰۳۴۲ مورد ازدواج و ۳۵۲۱۱ مورد طلاق ثبت شده است. در سال ۱۳۵۷، ۴۷۹۲۶۳ مورد ازدواج، ۳۷۸۱۷ مورد طلاق و در سال ۱۳۷۹، ۶۴۶۴۹۸ مورد ازدواج و ۵۳۷۹۷ مورد طلاق ثبت شده است.
طبق آمار ارائه شده، تعداد مردان هرگز ازدواج نكرده بیشتر از زنان هرگز ازدواج نكرده در سال ۱۳۷۵ می باشد این آمار در هر سال طبق شواهد علمی باید روند صعودی را در پیش داشته باشد، با توجه به موضوعات مورد بحث، سوالی به ذهن می رسد و آن این كه علت افزایش دختران در سن ازدواج چیست؟ در پاسخ این سوال شاید مساله اصلی، در مفهوم لغتی و تعریف ۲ واژه «هرگز ازدواج نكرده» و «در سن ازدواج» باشد.
یعنی وقتی ما می گوییم زنان هرگز ازدواج نكرده ممكن است یك زن ۵۰ یا ۶۰ ساله باشد و وقتی می گوییم دختران در سن ازدواج یعنی دختران جوان در سن ۲۹ یا ۲۵-۱۵ ساله را در نظر می گیریم. البته این بحث نیاز به كار كارشناسی دقیق تری دارد كه در حال حاضر مجال آن در این تحقیق وجود ندارد.
علت دیگر افزایش دختران در سن ازدواج می تواند بلوغ زودرس دختران باشد، بنابراین هر سال بر دختران در سن ازدواج افزوده می شود، ولی ممكن است پسرانی كه در سن ازدواج هستند به آن اندازه نباشد. از دلایل دیگر كاهش ازدواج و افزایش دختران در سن ازدواج می توان به مرگ و میر زودرس مردان (به دلیل هیجانات روحی بیشتر پسران و علاقه آنان به كارهای خطرناك) و یا سفر پسران جوان به خارج از كشور اشاره كرد. عوامل فرهنگی و اجتماعی هم به نوبه خود می تواند به عنوان عامل موثر بر ازدواج باشد.
تاثیر تحصیلات دانشگاهی
در نهایت می توان «تحصیلات» را در دوره معاصر یكی از اساسی ترین عوامل به عنوان سدی در مقابل ازوداج نام برد. «میزان علاقه به تحصیلات عالی در بین دختران افزایش یافته و این مساله باعث می شود كه توقعات دختران از همسران آینده بالا رود و در نتیجه باعث پایین آمدن شانس ازدواج آنان می گردد. «علاوه بر این استقلال مالی كه دختران تحصیل كرده به دست می آورند، موجب می گردد كه نیاز كمتری برای ضرورت ازدواج احساس كنند.
سطح تحصیل مخصوصا در میان زنان می تواند مستقیما بر سن ازدواج تاثیرگذار باشد و می توان گفت كه این عامل تا حدی از مرز رده بندی اجتماعی عبور كرده است و قابل كنترل نمی باشد و یك حالت عادی یا بهتر بگوییم دنباله روی از همدیگر (عرف) وجود دارد و باعث می شود تا دختران وقت خود را بجای زندگی مشترك و تربیت فرزندان، صرف تحصیل و یافتن شغلی مناسب كنند.
لازم به ذكر است كه نباید فقط به ترغیب ازدواج و گفتن «زود ازدواج كنید» بسنده كرد. به دلیل این كه یكی از موثرترین عوامل در طلاق گسترش ازدواج در سنین پایین بوده است. بنابراین باید تدابیری اندیشید تا شرایط ازدواج به موقع و مناسب را برای دختران و پسرانی كه هم از نظر جسمی و هم از نظر عقلی به بلوغ رسیده باشند، فراهم كنند. به عبارتی رشد عقلی آنان كامل شده باشد و مفهوم زندگی مشترك را درك كنند.

منبع : سایر منابع