مطالعه کمی پس از تولد

چرا برای كودكی كه هنوز معانی كلمات را نمی داند باید كتاب خواند؟ چرا برای كودك نوپایی كه نمی فهمد باید شعر و ترانه خواند؟ هر دو این كارها به كودكان كمك می كنند تا ارتباط بین كلمات و معانی آن ها را دریابند. همچنین كمك می كند كه محیطی خوشایند و امن برای بچه ها ایجاد شود و به ایجاد علاقه ای دیرپا به مطالعه و یادگیری برای تمام عمر منجر می شود.
برخی والدین فكر می كنند كه یادگیری مطالعه از زمانی شروع می شود كه كودك بتواند الفبا را به خاطر بسپارد و كلمات را حفظ كند. اما واقعیت این است كه اساس مطالعه خیلی زودتر از این زمان شكل می گیرد. هرروز وقتی شما به اشیاء اطراف اشاره می كنید و درباره آن ها توضیح می دهید به طور مثال وقتی به كودك لباس می پوشانید یا با كودك نوپایتان به خرید می روید و یا به همراه كودك ۵ ساله خود آشپزی می كنید در واقع به نوعی مطالعه و خواندن را پی می ریزید. نخستین نتیجه هرگونه همراهی و مطالعه با كودكان، بی تردید همدلی و احساس امنیت بیشتر برای فرزندان است.
● نوزادان و بچه های خیلی كوچك
الف) برای صحبت كردن با نوزادان و كودكان خردسال به دنبال فرصت و زمان مناسب نباشید. در مواقع مختلف مثلاً زمان عوض كردن پوشك، حمام كردن، غذا دادن و یا بازی كردن، با او حرف بزنید و برایش شعر و ترانه بخوانید.
ب) كتاب و كارت های آموزشی عكسدار با رنگ های روشن به او نشان دهید. به خاطر داشته باشید كه در این سن كودك احتمالاً از نگاه كردن، انداختن و یا جویدن كتاب بیشتر از مطالعه لذت می برد! (برای این سنین بهتر است از كتاب های پلاستیكی و یا كتاب حمام كه ویژه بچه های كوچك تهیه شده و در بازار نیز موجود است، استفاده كنید.)
ج) برای افزایش دامنه لغات كودك هنگام تماشای كتاب) از او سوال كنید.
د) كلمات روی تابلوها را در اماكن مختلف مانند پارك، باغ وحش و یا حتی حین پیاده روی یا ماشین سواری به او نشان دهید.
و) از زمانی كه متوجه می شوید كودكتان روی حروف (اسباب بازی) دقت می كند، نام حروف را به او بگویید. كلمات را بلند بخوانید و معنای آن ها را برایش توضیح دهید.
● كودكان نوپا
الف) اساساً در این سن، كتاب خواندن قبل از خواب، راه خوبی برای دل كندن از بازی های حركتی و جست و خیز و پذیرش راحت زمان استراحت و خواب است. كودكان نوپا ممكن است از شما بخواهند بارها و بارها داستان مورد علاقه شان را بخوانید. آن ها ممكن است واژه ها و تصاویر را به هم ربط بدهند و چنان چه شما هنگام كتاب خواندن مكث كنید خودشان جای خالی كلمات را پر كنند.
ب) بگذارید كودكان همراه با شما فهرست خرید را بنویسند. ممكن است آن ها بخواهند مرتب كردن و شمارش پول ها را در دست شما ببینند و انجام سایر كارهای مربوط به خرید روزانه را تقبل كنند.
ج) گردش های كوتاه به محل های جدید داشته باشید و درباره آن چه در اطرافتان می گذرد با كودك صحبت كنید و اگر امكان دارد درباره رویدادهای مشابه، قبل و بعد از گردش مطالعه كنید.
د) برای بچه ها یادداشت و نامه بنویسید و روی در یخچال بچسبانید! نام ها و كلمات را برایشان هجی كنید تا آرام آرام با آن ها آشنا شوند.
● كودكان پیش دبستانی
الف) كودكان را تشویق كنید تا گام به گام به دستورالعمل های نوشته شده نظیر كاربرد وسایل و مانند آن عمل كنند یا به خواندن برچسب كالاها در فروشگاه ها تشویقشان كنید. مجموعه ای از چیزهای مختلف را فراهم كنید تا از این طریق كودكان خواندن و نوشتن را با بازی تجربه كنند. بلیت اتوبوس، كارت تبریك و ... را در اختیار آن ها بگذارید.
ب) به نمایشگاه های كتاب بروید و داستان هایی را پیدا كنید كه فیلم یا كارتون آن نیز ساخته شده است.
ج) بازی با كلمات و جمله ها را تجربه كنید.
د) از واژه ها لذت ببرید و این لذت را نشان بدهید.
و) نتیجه فوری نخواهید، بچه ها را تشویق كنید پاسخ خود را از كتاب ها بگیرند نه از شما. بازی هایی را اختراع كنید كه به خواندن مربوط می شود.
هـ) گاه از كتاب هایی استفاده كنید كه موضوع آن ها جشن های ملی و مناسبت های مذهبی و یا رویدادهای مهم تاریخی هستند.
ی) مراجعه به كتابخانه محل تان را در روال كارهای جمعی خانواده قرار دهید.

منبع : روزنامه جوان