آلرژی

یکی از مهمترین اثرات جانبی ایمنی آلرژی است که در بعضی از شرایط پدیدار می شود . چندین نوع مختلف آلرژی وجود دارد که بعضی از آنها می توانند در هر شخصی حادث شوند اما بعضی فقط در افرادی ایجاد می شوند که تمایل آلرژیک داشته باشند . در واقع آلرژی یا حساسیت نوع دیگری از اختلال در دستگاه ایمنیاست و پاسخ شدید دستگاه ایمنی در مقابل برخی از آنتی ژنها آلرژی نام دارد . آنتی ژنی را که باعث ایجاد آلرژی می شود را آلرژن یا ماده حساسیت زا می گویند .

شروع آلرژی :
هنگامی که فردی برای اولین بار در معرض ماده آلرژن ( مواد آلرژن مانند برخی داروها ، مو یا پر یا بوی گلها و ... ) در بدن فرد نوع خاصی پادتن تولید می شود . اگر این فرد بعد از مدتی در معرضهمان آنتی ژن قرار بگیرد ماده آلرژن به پادتن های موجود در سطح ماستوسیت ها ( سلول هایی مشابه بازوفیل خون ) متصل می شوند و در نتیجه این سلول موادی از هیستامین ها آزاد می کنند. هیستامین سبب بروز علائم آلرژی مانند تورم ، قرمزی ، خارش چشمها و گرفتگی و آبریزش بینی می شود که افراد مبتلا به آلرژی برای مقابله با اثرات شدید هیستامین از دارو های آنتی هیستامین استفاده می کنند . بدن افراد گاهی در مقابل آلرژی واکنش هایی موسوم به واکنش های آلرژی از خود نشان می دهند که می توان از واکنش های آلرژی به موارد زیر اشاره کرد :

۱- آنافیلاکسی :
واکنش های آلرژیک در برخی از موارد خفیف اما گاه مانند شوک انافیلاکسی به شدت خطرناک هستند . برخی افراد آلرژی زیادی نسبت به برخی از آلرژن ها دارند ، هنگامی که این افراد در معرض این آلرژن ها قرار می گیرند ماستوسیت های آنها به طور ناگهانی مقدار زیادی مواد شیمیایی آزاد می کنند در نتیجه رگهای خونی فرد به سرعت گشاد می شوند و در این حالت فشار خون شخص به شدت کاهش می یابد . به کاهش شدید فشار خون که در نتیجه آلرژی به ماده خاصی بروز می کند شوک آنافیلاکسی می گویند . در هنگام شوک خون کافی به بخش های مختلف بدن به ویژه مغز نمی رسد و زندگی فرد به خطر می افتد . بعضی از افراد نسبت به دارو های خاص آلرژی شدید دارند و ممکن است مصرف این دارو ها سبب بروز شوک آنافیلاکسی در آنها شوند ، به همین دلیل به بیماران توصیه می شود تا موارد حساسیت دارویی خود را قبل از دریافت به پزشک اطلاع دهند .

۲-کهیر ( Urticatia ) :
کهیر ناشی از آنتی ژنی است که وارد مناطق خاصی از پوست شده و موجب واکنش هایی شبیه آنافیلاکتیک موضعی می گردد .هیستامینی که به صورت موضعی آزاد می شود موجب ایجاد یک قرمزی فوری در پوست می شود و بعد از آن افزایش نفوذ پذیری موضعی مویرگها است که منجر به تورم پوست بصورت نواحی کوچک با حدود مشخص در چند دقیقه دیگر می شود . تجویز داروهای ضد هیستامینی به شخص قبل از قرار گرفتن در معرض آنتی ژن از ایجاد کهیرجلوگیری می کند.

۳-تب یونجه ( Hay Fever ) :
در تب یونجه هم واکنش آلرژن در بینی حادث می شود . هیستامسن آزاد شده در در جواب به این واکنش موجب اتساع عروق موضعی و در نتیجه افزایش فشار مویرگی و همچنین موجب افزایش فشار مویرگی می گردد . این دو اثر موجب نشت سریع مایع به داخل بافت های بینی می شوند و مخاط بینی متورم و مترشح می گردد ، در اینجا نیز استعمال داروهای ضد هیستامینی می تواند از این واکنش تورمی جلو گیری کند .

۴- آسم ( Asthma ) :
در آسم واکنش آلرژن در برونشیولهای ریه حادث می شود . در اینجا به نظر می رسد که مهمترین فرآورده های آزاد شده از ماستوسیت ها ماده ای با واکنش آهسته آنافیلاکسی باشد که موجب اسپاسم عضله صاف برونشیولها می گردد .
بدین صورت شخص دچار تنگی نفس می شود تا اینکه فر آورده های ناشی از واکنش آلرژیک از محیط خارج گردند . متاسفانه تجویز دارو های ضد هیستامینی اثر اندکی بر روی دوره آسم دارد زیرا به نظر نمی رسد که هیستامین فاکتور اصلی تولید واکنش آسم باشد .

نویسنده: هادی احمدی

منبع : روزنامه جوان