مواد قندی یا نشاسته‌ای (Carbohydrates)

قسمت اعظم ساختمان گياهان و دانه‌هاى گياهى از اين مواد تشکيل شده است در ساختمان شيميائى اين مواد اکسيژن و هيدروژن و کربن وجود دارد. نسبت هيدروژن و اکسيژن در اين ترکيبات درست به همان نسبتى است که در ساختمان آب وجود دارد (H2O) قسمت اعظم جيره غذائى طيور از مواد هيدروکربنه تشکيل مى‌شود. در طبيعت به مقدار زياد و به اشکال گوناگون وجود دارد ولى به‌طور کلى اين دسته از مواد غذائى شامل يک عده ترکيبات فيزيکى غير متشابه هستند که از نظر کلاسيک آنها را به طريق زير طبقه‌بندى مى‌کنند:

- يک قندى‌ها Mono Saccharides مثل پنتوزها Pentoses.

- دوقندى‌ها Di Saccharides مثل مالتوز Maltose.

- سه‌قندى‌ها Tri Sacchrides مثل رافينوز Raffinose.

- چند قندى‌ها Poly Sacchrides مثل نشاسته‌ها و گليکوژن Glycogen و سلولز Cellulose.

در جيره غذائى طيور دسته نشاسته‌ها بيشتر از دستجات ديگر مورد استفاده است. سلولزها اغلب به‌صورت فيبر خام (Crude fiber)، در دسترس طيور قرار مى‌گيرد ولى اين مواد از نظر غذائى زياد مورد استفاده طيور قرار نمى‌گيرند زيرا به آسانى نمى‌توانند آن را هضم و جذب کنند در صورتى‌که دام‌هاى نشخوارکننده به آسانى مى‌توانند از آنها استفاده نمايند. از اين‌رو در هنگام انتخاب مواد هيدروکربنه براى تغذيه طيور بايد سعى نمود موادى را انتخاب کرد که داراى حداقل فيبر باشد. دانه‌هاى معمولى اغلب داراى ۱۲-۱۱ درصد فيبر خام هستند.

منبع اصلى مواد قندى را گياهان و دانه‌هاى آنها تشکيل مى‌دهند بعضى مواد حيوانى مانند شير و فرآورده‌هاى آن شامل مقدار کمى مواد قندى مى‌باشند. عمل اصلى مواد قندى تأمين انرژى بدن است همچنين ممکن است به‌صورت گليکوژن در کبد و عضلات و بافت‌ها ذخيره شوند و حتى ممکن است گاهى تغيير شکل داده و به‌صورت چربى درآيند و منبع ذخيره انرژى براى بدن شود.