دوپینگ خون

به افزايش گلبول‌هاى قرمز (Erythrocythemia) با استفاده از روش‌هاى مصنوعى و به‌منظور افزايش توانائى حمل اکسيژن خون و متعاقب آن افزايش قابليت دريافت اکسيژن توسط عضلات، دوپينگ خون گفته مى‌شود. هدف از اين کار، افزايش توانائى حمل اکسيژن در خون و بنابراين افزايش قدرت استقامتى آن شخص مى‌باشد.

عدم دريافت اکسيژن توسط بافت‌ها سبب ظهور پديدهٔ وام اکسيژنى (Oxygen debt) و در نتيجه متابوليسم بى‌هوازى و تشکيل اسيد لاکتيک مى‌گردد که حاصل تنفس بى‌هوازى در بافت عضلانى مى‌باشد. توليد اسيد لاکتيک سبب گرفتگى و درد عضلات پس از يک کار سخت طاقت‌فرسا مى‌گردد و معمولاً خستگى حاصل از کار سخت به‌علت تجمع اسيد لاکتيک مى‌باشد.

حمل اکسيژن به عضلات از طريق دو سيستم صورت مى‌پذيرد:

۱. اکسيژن محلول در پلاسما که ۳% تأمين اکسيژن را برعهده دارد.

۲. اکسيژن متصل به هموگلوبين که ۹۷% اکسيژن را تأمين مى‌کند.

بنابراين با توجه به سهم عمدهٔ اکسيژن متصل به هموگلوبين، افزايش سطح هموگلوبين خون منجر به ازدياد سطح اکسيژن و افزايش قابليت حمل اکسيژن به عضلات مى‌شود و اين امکان را فراهم مى‌سازد که عضلات مقاومت بيشترى در برابر خستگى داشته باشند.

همان‌گونه که در تعريف ذکر شد، دوپينگ خون تنها به افزايش مصنوعى گلبول‌هاى قرمز اطلاق مى‌شود. البته راه‌بردهاى طبيعى مختلفى نيز براى افزايش گلبول‌هاى قرمز خون وجود دارند که از آن جمله مى‌توان به تمرين در ارتفاع، استفاده از اتاقک خواب (Sleep chamber) و رژيم‌هاى تغذيه‌اى خاص اشاره نمود. بديهى است که اين روش‌ها با توجه به تعريف، دوپينگ تلقى نمى‌شوند.