جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

سیروز كبدی‌ ـ cirrhosis of the liver


سیروز كبدی‌ عبارت‌ است‌ از تخریب‌ مزمن‌ و تشكیل‌ بافت‌ جوشگاهی‌ در كبد كه‌ منجر به‌ از دست‌ رفتن‌ كار طبیعی‌ كبد می‌شود. این‌ بیماری‌ در مردان‌ دو برابر شایع‌تر از زنان‌ است‌. سیروز مادرزادی‌ نیز می‌تواند در شیرخواران‌ یا كودكان‌ كم‌سن‌ و سال‌ رخ‌ دهد.
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. خستگی‌؛ ضعف‌
۲. بی‌اشتهایی‌؛ تهوع‌؛ كاهش‌ وزن‌
۳. بزرگ‌ شدن‌ كبد
۴. قرمز شدن‌ كف‌ دست‌ها
۵. زردی‌ چشم‌ و پوست‌
۶. تغییر رنگ‌ ادرار به‌ زرد پررنگ‌ یا قهوه‌ای‌
۷. ریزش‌ مو
۸. بزرگ‌ شدن‌ سینه‌ در آقایان‌
۹. تجمع‌ مایع‌ در شكم‌ و پاها
۱۰. بزرگ‌ شدن‌ طحال‌
۱۱. اسهال‌؛ مدفوع‌ ممكن‌ است‌ سیاه‌ یا خونی‌ باشد.
۱۲. خونریزی‌ و خون‌مردگی‌
۱۳. تیرگی‌ شعور؛ اغما
۱۴. ظاهر شدن‌ رگ‌های‌ خونی‌ ظریفی‌ كه‌ همگی‌ از یك‌ نقطه‌ مركزی‌ به‌ بیرون‌ گسترش‌ می‌یابند در نقاط‌ مختلف‌ پوست‌ (دست‌ به‌ شكل‌ عنكبوت‌)
ـ علل‌ بیماری:
التهاب‌ كبد همراه‌ با تخریب‌ سلول‌های‌ كبدی‌، دوباره‌ ساخته‌ شدن‌ سلول‌های‌ كبدی‌ و تشكیل‌ بافت‌ جوشگاهی‌. این‌ اتفاقات‌ ممكن‌ است‌ به‌ دنبال‌ مشكلات‌ زیر رخ‌ دهند:
۱. هپاتیت‌
۲. علل‌ ارثی‌
۳. مصرف‌ طولانی‌مدت‌ و افراطی‌ الكل‌
۴. قرار گرفتن‌ در معرض‌ مواد شیمیایی‌ سمی‌
ـ عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر:
۱. تغذیه‌ نامناسب‌
۲. هپاتیت‌
۳. مواجهه‌ شغلی‌ با مواد شیمیایی‌ سمی‌ برای‌ كبد
۴. مصرف‌ الكل‌. مدت‌ و میزان‌ مصرف‌ الكل‌ كه‌ باعث‌ ایجاد سیروز می‌شود در افراد مختلف‌ متفاوت‌ است‌.
ـ پیشگیری‌:
الكیسم‌ باید درمان‌ شود. هپاتیت‌ باید فوراً درمان‌ شود. محیط‌ كار خود را از نظر قرار گرفتن‌ احتمالی‌ در معرض‌ مواد شیمیایی‌ سمی‌ بررسی‌ كنید.
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
در صورتی‌ كه‌ علت‌ زمینه‌ساز سیروز مشخص‌ و حذف‌ شود، می‌تواند روند سیروز را متوقف‌ كرد. البته‌ آسیبی‌ كه‌ به‌ كبد وارد آمده‌ برگشت‌ناپذیر است‌، اما علایم‌ را می‌توان‌ بر طرف‌ كرد یا تخفیف‌ داد. اگر بیمار زود تحت‌ درمان‌ قرار گیرد و درمان‌ موفقیت‌آمیز باشد، می‌توان‌ نوید یك‌ زندگی‌ نزدیك‌ به‌ طبیعی‌ را به‌ بیمار داد. اگر علت‌ زمینه‌ساز برطرف‌ نشود، روند سیروز ادامه‌ خواهد یافت‌ و بیمار در اثر نارسایی‌ كبد فوت‌ خواهد شد.
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. سرطان‌ كبد
۲. ناتوانی‌ جنسی‌
۳. خونریزی‌ تهدیدكننده‌ زندگی‌، به‌ خصوص‌ از مری‌ و معده‌
۴. مسمومیت‌ بدن‌ و اغما در اثر تجمع‌ آمونیاك‌ و سایر مواد زاید بدن‌
ـ درمان‌:
امكان‌ دارد آزمایشات‌ تشخیصی‌ شامل‌ موارد زیر باشند: آزمایش‌ خون‌ و ادرار از نظر كاركرد كبد، عكس‌برداری‌ با اشعه‌ ایكس‌ و یا نمونه‌برداری‌ از كبد، روش‌های‌ درمانی‌ عبارتند از دارو درمانی‌، پرهیز غذایی‌، استراحت‌، و سایر اقدامات‌ حمایتی‌.
ـ داروها:
۱. شل‌كننده‌های‌ مدفوع‌
۲. داروهای‌ ادرارآور برای‌ كاهش‌ تجمع‌ مایع‌ در بدن‌
۳. آنتی‌بیوتیك‌هایی‌ مثل‌ نئومایسین‌ برای‌ كاهش‌ تجمع‌ آمونیاك‌
۴. مكمل‌ آهن‌ برای‌ كم‌خونی‌ ناشی‌ از خونریزی‌ یا تغذیه‌ نامناسب‌
ـ فعالیت‌:
فعالیت‌ خود را حتی‌الامكان‌ حفظ‌ كنید. به‌ هنگام‌ استراحت‌، پاهای‌ متورم‌ خود را بالا نگاه‌ دارید.
ـ رژیم‌ غذایی‌:
در مراحل‌ اولیه‌، رژیم‌ غذایی‌ متعادل‌ و با هیدرات‌ كربن‌ زیاد، پروتئین‌ زیاد و نمك‌ كم‌ داشته‌ باشید. در مراحل‌ انتهایی‌ ممكن‌ است‌ نیاز به‌ كاهش‌ پروتئین‌ وجود داشته‌ باشد. امكان‌ دارد مصرف‌ مكمل‌ ویتامین‌ و مواد معدنی‌ ضروری‌ باشد. از نوشیدن‌ الكل‌ اجتناب‌ كنید.
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمایید:
۱. تیرگی‌ شعور یا اغما
۲. استفراغ‌ خون‌ یا اجابت‌ مزاج‌ سیاه‌ رنگ‌
۳. تب‌ یا سایر علایم‌ عفونت‌ (قرمزی‌، تورم‌، درد به‌ هنگام‌ لمس‌ ناحیه‌، یا درد خود به‌ خودی‌)


همچنین مشاهده کنید