۲۳ اکتبر سال ۹۲ میلادی ــ مورخ چینی به دانش«تاریخنگاری» خیانت نکرد و اعدام شد!

«بان کو» مورخ چینی که با کمک پدر و خواهرش تاریخ سلسله منقرض شده «هان» را جمع آوری کرده بود ۲۳ اکتبر سال ۹۲ میلادی در پی یک محاکمه کوتاه اعدام شد.
وی متهم شده بود که با بزرگ کردن بیش از واقع دودمان «هان» خواسته است به طور غیر مستقیم دودمان سلطنتی تازه را بد جلوه دهد و تحقیر کند.
از «بان کو» خواسته شده بود که برای رفع اتهام وارده به خود، کتابی هم در باره پادشاه تازه چین بنویسد که «بان کو» این پیشنهاد را رد کرده و گفته بود که رویدادهای جاری به دلیل مشخص نبودن نتایج نهایی آنها و دشوار بودن کشف علل و انگیزه وقوعشان «تاریخ» محسوب نمی شوند و مورخان آینده باید در باره آنها بنویسند نه مورخان هم عصر. مورخان هم عصر می توانند برای آیندگان یادداشت بگذارند.
این استدلال علمی او نیز از سوی پادشاه حمل بر تنفر «بان کو» از خود شد و دستور محاکمه اش را به اتهام انزجار از حاکمیت و دشمنی و تحقیر آن و سرپیچی از اراده سلطان وقت صادر کرد و پس از صدور حکم، دستور اجرای فوری آن را داد. «بان کو» اعدام شد، ولی «تاریخ سلسله هان» نوشته او باقی مانده و نام وی را زنده نگهداشته است. تاریخ سلسله «هان» نوشته «بان کو» یکی از کاملترین تواریخ عهد باستان است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز