خطرناکترین مد روز

چند سالی است با شروع فصل گرما، تب برنزه شدن در بین برخی جوانان بویژه دختران جوان رواج یافته است. رنگ هایی که گاهی از قهوه ای و شکلاتی گذشته و تا قهوه ای بسیار تیره و سیاه پیش می رود. در بسیاری موارد ممکن است برای رسیدن به چنین رنگ هایی، زمان کافی برای استفاده از نور خورشید وجود نداشته باشد یا امکان دستیابی به تابش مناسب نباشد. در این شرایط دستگاه های سولاریوم به یاری برنزه کنندگان می آیند و در این میان متأسفانه برخی افراد در این پدیده که از جنس زیبایی محسوب می شود، به خود و پوست شان رحم نمی کنند و از دو سو به خود آسیب می رسانند. یکی استفاده نکردن از کرم هایی برای جلوگیری از دریافت اشعه های مضر نور خورشید که از نظر آنها با ذات برنزه کردن و آفتاب گرفتن در تضاد است و دیگری استفاده از دستگاه های سولاریوم است. به گفته متخصصان پوست، برنزه کردن پوست و استفاده از دستگاه ها و سالن های سولاریوم در درازمدت عوارض و مشکلات جدی پوستی را به دنبال دارد که با توجه به گرایش هایی که امروزه برای انجام برنزه شدن پوست ایجاد شده است، زنگ خطری برای ابتلا به سرطان های پوست محسوب می شود. متخصصان پوست همواره توصیه می کنند افراد به هنگام بیرون آمدن از خانه باید با هر وسیله ای از جمله کرم های ضد آفتاب با پوشش های فیزیکی، پوست خود را در مقابل اشعه های ماورای بنفش خورشید محافظت کنند از سویی استفاده از دستگاه های برنزه کننده پوست یا سولاریوم در منطقه ای که به شکل طبیعی و ژنتیکی مردم آن دارای پوست گندمگون و تیره هستند، اصراری بیهوده یا شاید تقلیدی ناشیانه از انجام یک کار در سایر مناطق است که نه فقط زیبایی ایجاد نمی کند، بلکه در درازمدت با ایجاد لکه های تیره، نازیبایی پوست را به دنبال دارد.
دکتر حسین طباطبایی دبیر انجمن متخصصان پوست ایران در گفت و گو با خبرنگار «ایران» در این باره می گوید: «تابش مستقیم و مستمر نور خورشید علاوه بر سوختگی خفیف پوست و ایجاد لک های تیره پوستی، در طول مدت نیز موجب افزایش چین و چروک زودرس و افزایش پیری پوست می شود. علاوه بر این، تابش مستمر نور خورشید در درازمدت امکان بروز برخی سرطان های پوست را افزایش می دهد، به همین علت در بسیاری از کشورها به دنبال ارائه آموزش های مداوم، استفاده از سولاریوم محدود شده است.»
وی می گوید: «استفاده از دستگاه های سولاریوم که همانند نور آفتاب حاوی اشعه های A و B هستند، عوارضی به دنبال دارد، لذا امروزه کمتر دیده می شود جوانان کشورهای غربی از آفتاب یا دستگاه های سولاریوم برای برنزه شدن پوست استفاده کنند، اما با وجود این که در کشوهای غربی که مروج سولاریوم بوده اند، استفاده از آفتاب و سولاریوم برای برنزه شدن به علت مضرات فراوان آنها محدود شده، در ایران استفاده از این دستگاه ها رایج شده است.»
وی می افزاید: «برخی افراد تصور می کنند استفاده از دستگاه سولاریوم مضرات نور خورشید را ندارد، این درحالی است که دستگاه های برنزه پوست همانند نور خورشید مضر هستند. نکته مهم درباره اثر برنزگی روی پوست های مختلف این است که در کشورهای اروپای شرقی به علت خصوصیت ژنتیکی پوست و سفید بودن آن، برنزه شدن با آفتاب یا با استفاده از سولاریوم موجب قهوه ای شدن پوست می شود، اما در کشورهای شرقی و بویژه در خاورمیانه به علت تیرگی و گندمگونی پوست، برنزه کردن پوست موجب سیاهی و در مواردی ایجاد لک صورت می شود که نه فقط زیبا نیست، بلکه باید با درمان طبی مداوا شود.»
دکتر طباطبایی تأکید می کند: «افرادی که به هر علتی اصرار به برنزه شدن دارند، بهتر است به جای استفاده از سولاریوم از کرم های برنزه که اثرات آنها سه تا چهار روز باقی می ماند، استفاده کنند. اشعه ماورای بنفش خورشید موجب پیری پوست می شود و کسانی که بیشتر در معرض آن قرار بگیرند، نسبت به افرادی که کمتر با آن مواجه شده اند و خود را در برابر آن محافظت کرده اند، ۲۰ سال زودتر گرفتار پیری پوست می شوند.»
دکتر طباطبایی بروز لک های پوستی تیره و سیاه را از دیگر عوارض اشعه های ماورای بنفش عنوان می کند و می گوید: «از نظر علم پزشکی مهمترین اثرات تهدید کننده اشعه های ماورای بنفش (نور آفتاب و سولاریوم) سرطان های پوستی است که کشنده بوده و می تواند در میانسالی و پیری به مرگ زودرس بینجامد. بررسی ها ثابت کرده است که در سرطان های پوست ناشی از نور آفتاب، ۵۰ درصد کل نور آفتابی که مضر بوده است تا سن ۱۸ سالگی به بدن تابیده، بنابراین در بروز سرطان های پوست، دوران کودکی بسیار مهم تر از دوران نوجوانی و جوانی است، اما متأسفانه امروزه کودکان بدون هیچ پوشش مناسبی از صبح تا شب در کنار دریاها و استخرها رها می شوند.»
دبیر انجمن پوست بیان می کند: «نور آفتاب سلول های ملانوسیت را برای ساختن ملانین تحریک می کند، بنابراین افرادی که به طور سرشتی از ملانوسیت کمتری برخوردارند، مانند سفیدپوستان بویژه سوئدی ها بیشتر در معرض خطر سرطان پوست قرار دارند. این درحالی است که افراد سبزه و دارای رنگ پوست تیره با وجود ملانین بیشتر، از محافظت بیشتری در مقابل نور آفتاب برخوردارند، بنابراین افراد سفیدپوست که به منظور زیبایی یا هر علت دیگر مانند اقتضای شغل و ورزش در معرض مستمر و طولانی اشعه های نور آفتاب و سولاریوم قرار می گیرند، به علت کافی نبودن دفاع بدن، می توانند سال های طولانی به سرطان مبتلا شوند.»
دکتر فرانک احسانی، متخصص پوست و مو نیز در این باره می گوید: «سولاریوم، دستگاهی است که نوری همانند نور خورشید و با طیف UVE و UVB تولید می کند. طول موج نور تولید شده از دستگاه سولاریوم به سه دسته C، B، A تقسیم می شود، این سه دسته طول موج در نور خورشید نیز وجود دارد که با تغییر در سرعت تکثیر سلول های رنگدانه پوست یعنی ملانوسیت موجب ایجاد رنگ برنزه می شود.»
وی توضیح می دهد: «هنگامی که پرتوهای ماورای بنفش به پوست برخورد می کند، سلول هایی به نام ملانوسیت را که مولد رنگدانه ای قهوه ای به نام ملانین هستند، تحریک می کنند، ملانوسیت ها با تولید هرچه بیشتر ملانین به آن پاسخ می دهند تا از پوست محافظت بیشتری شود. ملانین مانند نوعی چتر برای سلول های پوست عمل می کند و در عین حال رنگ قهوه ای مشخصه برنزه شدن را ایجاد می کند. البته اثرات مضر سولاریوم با اثرات مضر نور خورشید تفاوتی ندارد، چروکیدگی، از دست رفتن آب پوست، قرمزی، خارش، حساسیت به نور، سوختگی و ایجاد لکه های پوستی از جمله عوارض استفاده از دستگاه سولاریوم است.»
وی می گوید: «ایجاد لکه های پوستی از عوارض استفاده از سولاریوم است که به صورت لکه های تیره و روشن و کک و مک بروز می کند، همچنین برخی ارگانیسم های غیر بیماری زا وجود دارند که در حالت عادی ایجاد بیماری نمی کنند، اما به صورت قارچ روی پوست همه افراد وجود دارند که وقتی در معرض نور قرار می گیرند، فعال شده و لک های قرمز پررنگ، قهوه ای و سفید را به وجود می آورند. حساسیت به نور یکی دیگر از عوارض استفاده از سولاریوم است که در درازمدت می تواند عوارض بدی همانند عوارض نور خورشید روی پوست بگذارد و عارضه آن هیچ فرقی با نور خورشید ندارد، بنابراین باید از آن اجتناب کرد.»
وی در ادامه تصریح می کند: «البته همان طور که اثرات نور خورشید روی همه افراد متفاوت است، اثرات سولاریوم نیز همین طور است. به عنوان مثال اثرات مضر نور خورشید روی سفیدپوستان بسیار بیشتر از افراد تیره و سیاه پوست است که می تواند عوارضی مثل سوختگی، قرمزی و خارش را به وجود بیاورد.» دکتر احسانی همچنین به کسانی که قصد برنزه شدن دارند، تأکید می کند: «از جایگزین سولاریوم یعنی کرم های برنزه که نیازی به نور ندارند، استفاده کنند. هرچند که زیبایی و دلنشینی کمتری دارد، اما عوارض آن نسبت به دستگاه خیلی کمتر است

لیلا دلیخون

منبع : روزنامه ایران