مقایسه چهار رژیم آنتی بیوتیکی در درمان بیماران نوتروپنیک تبدار مبتلا به بدخیمی های هماتولوژیک

● مقدمه:
یکی از پیامدهای کشنده بدخیمی های هماتولوژیک و درمان آنها سرکوب مغز استخوان و متعاقبا حدوث تب و نوتروپنی است. چنانچه هیچ کانونی برای توجیه این تب یافت نشود، به دلیل خطیر بودن تب و نوتروپنی ناشی از بدخیمی، باز هم آنتی بیوتیک تراپی تجربی اجتناب ناپذیر خواهد بود. در این راستا، انجام پژوهش در جهت تعیین بهترین رژیم آنتی بیوتیکی (با عنایت به اییدمیولوژی گوناگون فلور میکروبی در بین کشورها، شهرها، بیمارستان ها و حتی بخش های مختلف و در کنار آن ویژگی های نژادی و ژنتیکی ملل مختلف جهان) از طریق مقایسه چهار رژیم آنتی بیوتیکی، هدف اصلی این مطالعه را تشکیل می دهد.
● روش کار:
این مطالعه کارآزمایی بالینی که در سال ۸۳-۱۳۸۲ در بخش های هماتولوژی و انکولوژی، عفونی و اورژانس داخلی بیمارستان امام رضا (ع)، وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد تعداد ۱۰۳ بیمار مبتلا به بدخیمی خونی، تبدار، نوتروپنیک (PMN<???) و بدون کانون مشخص عفونت گزینش گردیده اند. این بیماران بر اساس روش نمونه گیری تصادفی در طی روزهای هفته یکی از این چهار رژیم آنتی بیوتیکی برای آنها اجرا گردید. رژیم های آنتی بیوتیکی سفتازیدایم+آمیکاسین (رژیم ۱)، سفتریاکسون + سیپروفلوکساسین (رژیم ۲)، ایمی پنم (رژیم ۳) و سفتازیدایم (رژیم ۴) ملاک پاسخ به درمان قطع یا کاهش تب در ۷۲ ساعت اول درمان با هر یک از رژیم ها در کنار تثبیت وضعیت همودینامیک بیمار بوده و در همین زمان عوارض زودرس این داروها ارزیابی شده اند. روش جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه و آنالیز آماری به کمک نرم افزار و بر اساس آزمون آماری کای اسکوئر بوده است.
● نتایج:
از ۱۰۳ بیمار مورد بررسی به صورت تصادفی ۳۴ نفر رژیم ۱ (۲۰ پاسخ درمانی مثبت و ۱۴ منفی)، ۲۷ نفر رژیم ۲ (۹ مثبت و ۱۸ منفی)، ۱۷ نفر رژیم ۳ (۱۲ مثبت و ۵ منفی) و ۲۵ نفر رژیم ۴ (۱۶ نفر مثبت و ۹ منفی) دریافت نموده اند. بر اساس نتایج آنالیز آماری رژیم ۲ در مقایسه با سایر رژیم ها تفاوت معنی داری را نشان داده ولی سه رژیم دیگر با وجود ارجحیت بر رژیم ۲ مزیت قابل توجهی بر یکدیگر نداشتند. از طرفی در کل مطالعه تنها ۱۱ مورد عارضه دارویی پیدا شد که در هیچ جامعه آماری قابل تحلیل و بررسی نمی باشد.
● نتیجه گیری:
در شرایط اپیدمیولوژیک کشور ایران (و شهر مشهد) نیز همانند سایر نقاط جهان، بهترین درمان تب و نوتروپنی بدون کانون مشخص در زمینه بدخیمی های خونی در افراد با خطر بالا، استفاده از آنتی بیوتیک های بتالاکتام وسیع الطیف با پوشش مناسب بر علیه باکتری های گرم منفی به ویژه پسودومونا بوده و استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی (سیپروفلوکساسین) واجد کفایت درمانی لازم نمی باشد. از طرفی استفاده از رژیم های ترکیبی (سفتازیدایم + آمیکاسین) و یا داروهای گران قیمت (ایمی پنم) ارجحیتی خاص بر آنتی بیوتیک های سهل الوصول و ارزان قیمت تر (سفتازیدایم) نداشته و استفاده صحیح از مونوتراپی با داروی سفتازیدایم ضمن کاهش بروز عوارض جانبی رژیم های ترکیبی، با تحمیل مخارج اقتصادی کمتر به بیمار عملا امکان بهره بردن تعداد بیشتری از مبتلایان را از امکانات و تسهیلات موجود فراهم می آورد.

فریدون احمدی
محمدجواد قبولی
محمدمهدی کوشیار
امیررضا خلیقی
ابوالقاسم اله یاری
محمد واحدیان

منبع : پایگاه اطلاعات علمی