پایان هژمونی دلار

دلار ارزان در کوتاه مدت به عنوان یکی از آخرین اهرم ها برای به رونق درآوردن اقتصاد امریکاست و این تا زمانی است که وام دهندگان خواهان آن باشند که سرمایه گذاری خود را با دلار انجام دهند، که در آن صورت امریکا همچنان قادر خواهد بود که به گرفتن وام برای راه اندازی اقتصاد خود ادامه دهد. اما اگر وام دهندگان بین المللی به دلیل افت مکرر دلار از بازارهای امریکا دوری کنند، این قضیه می تواند مسائل بسیار جدی و حادی را برای دولت امریکا، اقتصاد و مردمش پدید آورد.
سال های متمادی امریکا موتور اقتصادی برای تمامی جهان بود و قادر بود که مایحتاج کالایی جهان را حتی در شرایط اضطراری نیز فراهم آورد. اما الان خود امریکا در مخمصه گیر افتاده است. اگر چنانچه امریکا با کاهش ارزش دلار باعث شود که کاهش قیمت ها به وجود آید، چنین کاهش قیمتی به سایر نقاط جهان هم سرایت خواهد کرد، چرا که قیمت ارزهای خارجی به نسبت دلار افزایش خواهند یافت. این مساله به اقتصاد جوامع دیگر لطمه خواهد زد و از قدرت خرید کالاها و خدمات، منجمله خرید کالا از امریکا جلوگیری می کند.
این موارد به اضافه کاهش کسری تراز پرداخت ها شکافی را به وجود می آورد که ارزش دلار رو به کاهش می گذارد و اینجاست که مشکلات بروز می نمایند. اقتصاد جهان در دلار غوطه ور است، دو سوم ذخیره ارزی کشورهای جهان به دلار نگاهداری می شوند. حدود ۸۰ درصد معاملاتی که در بازارهای ارز صورت می گیرد، با استفاده از دلار انجام می پذیرد. نیمی از صادرات جهان با استفاده از دلار تامین مالی می شود و بسیاری از وام های مستهلکه به نهادهای مالی بین الملل به شکل دلار بازپرداخت می شوند. حدود ۷۵ درصد سرمایه های بانک جهانی، به شکل اوراق قرضه به دلار امریکا نگهداری می شود.
در برخی موارد، چنانچه اعتماد به دلار یا سرمایه های دلاری همچون اوراق قرضه کاهش پیدا کند، جهان اقتصاد در وابستگی اش به دلار تجدیدنظر یا حتی قطع رابطه می کند. در نتیجه چنین ارزیابی جهان از دلار، همه چیز می تواند اتفاق بیفتد، از ضررهای کوچکتر تا فاجعه های بزرگتر.با حدود ۶۰ درصد سرمایه های بانک جهانی، به شکل اوراق قرضه به دلار امریکا، قطعاً بانکدارها و سرمایه داران مایل نیستند چنین دارایی کلان و اساسی یی از کاهش های این چنینی آسیب ببیند. بسیاری از ملل جهان مانند ژاپنی ها، مازاد سود تجاری خود را تبدیل به اوراق قرضه امریکا می نمایند که البته در جهت منافع خودشان است. در موردی مثل ژاپن، این قضیه به آنها کمک می کند قیمت ین را نسبت به دلار ضعیف نگه دارند.
تصور اینکه ژاپنی ها این سیاست خود را لغو کنند، دشوار است چرا که این عمل به کمپانی های آنان صدمه می رساند. به این ترتیب ژاپن به همراهی نیمی از جهان، نزدیک به یک سوم از مجموع قرضه خزانه داری امریکا را نگهداری می کنند. اما اگر این کشورها تصمیم بگیرند که از خرید این اوراق قرضه دست بشویند یا اینکه اقدام به فروش همان قرضه یی که در دست دارند، کنند، امریکا شدیداً به مخمصه خواهد افتاد.
آن چیزی که فقط مقامات امریکایی را در مورد سیاست یک دلار ضعیف، نگران می کند این است که این کاهش از کنترل ایشان خارج شود. زمانی که بازار جهانی سهام سقوط کرد، کشورهای خریدار دلار امریکا به سرعت اقدام به فروش سرمایه های دلاری خود کردند تا قادر شوند اقتصاد ضعیف و بیمار خود را تقویت کنند. مسائلی چون مازاد عرضه، نرخ پائین سود، تورم، وضعیت متزلزل بازار بورس و غیره قادرند که دلار امریکا را به سوی سقوط پیش برند. علاوه بر این بسیاری از سرمایه داران، بانک های مرکزی و دولت های جهان از وضعیت اقتصادی یا سیاست خارجی دولت بوش ناراضی اند.
اینان به خوبی واقفند که حداقل از نظر دیگری هم بازیابی و تبدیل سرمایه هایشان به سرمایه های مالی دلاری امریکا، امکان تسلط این کشور بر جهان را بیشتر فراهم می سازد.
به هر حال اگر مردم کشورهایی که کنترل سرمایه جهانی را در اختیار دارند، به هر دلیلی تصمیم بگیرند خرید اوراق قرضه را متوقف کرده و آنهایی را هم که دارند به ارزی دیگر یا طرق دیگری تبدیل کنند، دلار سقوط خواهد کرد و اقتصاد امریکا دچار یک شوک و تکان عظیم خواهد شد و در پی چنین حادثه یی جهان شاهد پایان هژمونی دلار خواهد بود.

منبع؛ لوموند

منبع : روزنامه اعتماد