شب و مه Sis ve Gece

▪ کارگردان: تورگوت یاسالار.
▪ فیلمنامه: تورگوت یاسالار بر اساس داستانی از آحمت ئومیت.
▪ موسیقی: چنگیز اونورال، جنک اردوغان.
▪ مدیر فیلمبرداری: گوکهان آتیلمیش.
▪ تدوین: مصطفی پرشه وا.
▪ طراح صحنه: هولیا کاهیا اوغلو تایلان.
▪ بازیگران: ئوعور پولات[سدات، مامور اطلاعاتی]، سلما ارگئچ[مینه]، ایتن اونجواوغلو[مادام النی]، سارا مریچ جینبارچی[ماریا]، ئومیت چیراک[شرف]، تاردو فلوردون[نجوی حرامزاده]، ایلیاس سالمان[جوما]، دوریم ناس[سینان]، یتکین دیکینجیلر[فاحری].
▪ ٩٠ دقیقه. محصول ٢٠٠٧ ترکیه.
▪ ژانر: درام، پلیسی.
سدات که در سازمان اطلاعات وامنیت ترکیه خدمت می کند، در میان مشکلات کاری و شخصی خویش دست و پا می زند. او در حال گذراندن روزهایی بسیار سخت است، چون مدتی قبل شاهد مرگ رئیس و دوست نزدیکش ایلدیریم بوده و پیش از آن که از ضربه روحی آن رهایی یابد، مینه-دختر دانشجوی نقاشی که عاشق اش بوده- نیز به شکل مرموزی ناپدید شده است.
از سوی دیگر زندگی زناشویی اش نیز دچار روزمرگی شده و تمامی اینها باعث می شود تا زندگی اش مبدل به کابوس شود. سدات به کشته شدن ایلدیرم از سوی افراد خودی مشکوک است و می پندارد همان اشخاص زمینه ساز خنثی کردن فعالیت های او و سلب مسئولیت هایش شده اند. سدات که تنها دلخوشی و مرهم پر کردن خلاهای زندگی اش- مینه- را از دست داده، به این باور رسیده که همه کسانی که جایی در زندگی وی داشته اند یکی یکی در حال ناپدید شدن هستند....
● چرا باید دید؟
آحمت ئومیت[احمد امید] به دلیل فقر منابع مکتوب فارسی زبان درباره ادبیات کلاسیک و معاصر کشورهای همسایه در کشور ما نویسنده ای ناشناس است. اما در ترکیه که سنت نوشتن رمان های پلیسی را تقریباً همزمان با ایران آغاز کرد-اما به شکلی معقول و سنجیده آن را ادامه داد- مشهورترین نویسنده قصه های پلیسی و محبوب ترین آنهاست.
درباره شهرت وی و همین کتاب شب و مه اش کافی است که بگویم آتیلا دورسای معروف ترین منتقد سینمایی ترک و بنیان گذار و رئیس انجمن منتقدان سینمایی این کشور پس از خواندن آن به قدری تحت تاثیر قرار گرفت که گفت: اگر رومن پولانسکی این کتاب را بخواند، بدون شک آن را تبدیل به فیلم خواهد کرد.
خوشبختانه یا متاسفانه چنین نشد و چند سال پس از انتشار شب و مه نسخه سینمایی آن در کشور زادگاهش و توسط یکی از کارگردان ها و تهیه کننده های برجسته موج نوی سینمای ترکیه ساخته شد. تورگوت یاسالار متولد ١٩٥٦ بورسا در سال ١٩٩٨ اولین فیلمش دم یوزپلنگ[تریلر سیاسی] را کارگردانی کرد.
یاسالار قبلاً روزنامه نگار و مترجم بوده و از سال ١٩٨٥ با ساختن فیلم های تبلیغاتی وارد سینما شده و برای سریال های تلویزیونی فیلمنامه نوشته و دستیار کارگردانی کرده است. مدتی نیز سردبیر مجله سینمایی آنتراکت و سینما بوده، اما پس از ساخت دم یوزپلنگ و با وجود دریافت جوایزی برای آن عزلت را ترجیح داده است.
رمان پلیسی شب و مه از لحظه انتشارش ده ها هزار نسخه به فروش رفته و در کشورهای سوئد، آلمان، یونان و استرالیا نیز ترجمه و پخش شده است. منتقدان ادبی داخلی و خارجی آن را اولین کتاب پلیسی واقعی زبان ترکی و دارای ارزش های ادبی قابل اعتنا می دانند. طبیعی است دست یازیدن به سوی کتابی چنین مشهور بعد از سال ها وقفه در کار فیلمسازی برای هر کارگردانی یک چالش بزرگ محسوب می شود.
شب و مه فقط یک داستان پلیسی مهیج نیست. همزمان ماجرایی سیاسی و پر راز و رمز و مهم تر از همه قصه ای عاشقانه است. شب و مه گالری شخصیت های متفاوت و متنوع است[با بیش از ده کاراکتر اصلی و مهم] و بدیهی است که کار با چنین دستمایه ای ساده نیست.
پرداخت شخصیت ها مخصوصاً سدات که خود را وقف کارش کرده، در طول جستجوی او برای یافتن مینه بسیار دقیق تصویر شده و سبب می شود تا تماشاگر سفری جالب به درون و ماهیت روابط انسانی را تجربه کند. برای توریست هایی که استانبول را نقطه تلاقی شرق و غرب و پر از دیدنی ها و مفرح می یابند، سفر سدات درون هزارتوهای خطرناکش یقیناً دلهره آور خواهد بود. همه چیز در این دنیا رنگ باخته، مفهوم خود را از دست داده و قابل معاوضه با پول یا مقام شده است.
با این حال نویسنده و طبعاً کارگردان از نقش مکان های تاریخی استانبول غافل نبوده و از معماری آنها برای افزایش راز و رمز هیجان غفلت نکرده اند. شب و مه با توفیقی که در خلق هیجان و کشانیدن تماشاگرش تا پایان حیرت انگیز خود کسب می کند، استانداردهای تازه ای برای سینمای پلیسی وضع می کند. شب و مه تکان دهنده و سرشار از غافلگیری است. از دست ندهید!

منبع : موج نو